Đoàn công tác của tỉnh Ninh Bình thăm một số địa danh lịch sử tại Miền trung

Địa đạo Vịnh Mốc, xã Vĩnh Thạch, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị nằm trong một quả đồi đất đỏ ba gian trên bờ biển, cách bãi tắm Cửa Tùng 7 km về phía Bắc, cách đảo Cồn Cỏ 30km về phía Tây và cách thị trấn Hồ Xá chừng 13 km về phía Đông Nam. Vào năm 1965, trước sự đánh phá tàn khốc của không quân và pháo binh Mỹ vào đất thép Vĩnh Linh, cũng như hầu hết các làng quê khác, Vịnh Mốc đã bị hủy diệt hoàn toàn. Với quyết tâm bám trụ quê hương, chi viện cho miền Nam, quân và dân Vĩnh Linh đã chuyển cuộc sống từ mặt đất xuống lòng đất. Cuối năm 1965, các chiến sĩ đồn biên phòng 140 cùng nhân dân Vịnh Mốc, Sơn Hạ đã chọn quả đồi sát mép biển, nằm ở phía Nam làng Vịnh Mốc, bổ nhát cuốc đầu tiên khai sinh ra làng hầm Vịnh Mốc.  Đoàn công tác thăm di tích địa đạo Vịnh Mốc (tỉnh Quảng Trị) Làng hầm như một tòa lâu đài cổ nằm trong lòng quả đồi đất đỏ, có độ cao chừng 30m, rộng hơn 7 ha. Hệ thống đường hầm cấu trúc hình vòm có kích thước khoảng 0,9 m x 1,75m với 2.034 m bao gồm nhiều nhánh nối thông với nhau qua trục chính dài 780m, có 13 cửa ra vào, được chống bằng cột nhà, gỗ và ngụy trang khá kín đáo, tất cả đều đào chếch theo hướng gió, đảm bảo chức năng thông hơi cho đường hầm. Địa đạo gồm 3 tầng có độ sâu và chức năng khác nhau. Tầng 1 cách mặt đất 8 - 10 mét dùng để cơ động chiến đấu và trú ẩn tạm thời, tầng 2 sâu 12 - 15 mét là nơi sống và sinh hoạt của dân làng, tầng 3 có độ sâu hơn 30 mét là nơi trung chuyển hàng hóa, vũ khí xuống thuyền ra đảo Cồn Cỏ. Khoét dọc hai bên đường hầm là những căn hộ gia đình, mỗi căn hộ đủ chỗ cho 3 - 4 người ở. Ngoài ra trong đường hầm còn có hội trường làm nơi hội họp, biểu diễn văn nghệ, chiếu phim, giếng nước, bếp Hoàng Cầm, kho gạo, trạm phẫu thuật, trạm gác, máy điện thoại… đặc biệt có nhà hộ sinh. Trong gần 2.000 ngày đêm (từ 1965 - 1972), đã có 17 em bé ra đời an toàn trong lòng địa đạo. Vừa sản xuất, vừa chiến đấu, quân và dân Vịnh Mốc tổ chức hàng trăm chuyến thuyền nan tiếp vận cho đảo Cồn Cỏ vững vàng chiến đấu. Địa đạo Vịnh Mốc đã tạc vào lịch sử vùng đất thép một nét son rực rỡ của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Chiến tranh nay đã lùi xa, nhưng làng hầm Vịnh Mốc sẽ mãi truyền lại niềm tin, ý chí cho thế hệ hôm nay và mai sau về ý chí và sức mạnh của dân tộc Việt Nam anh hùng.

  Đoàn công tác thăm khu di tích Đại thi hào Nguyễn Du

Chiều cùng ngày, đoàn đã đến Ngã ba Đồng Lộc - nơi lưu giữ tuổi xuân của 10 cô gái TNXP. Ngã ba Đồng Lộc được biết đến như một huyền thoại trên đường Trường Sơn, là trọng điểm và huyết mạch chiến lược của con đường chi viện từ hậu phương lớn miền Bắc cho chiến trường miền Nam. Nơi đây máy bay Mỹ đã tập trung một khối lượng bom đạn rất lớn trung bình tới 3 quả bom trên mỗi mét vuông đất, tương tương với 7 quả bom nguyên tử ném xuống Hirosima và Nagasaki để đánh phá ngã ba và các đoạn đường xung quanh. Chỉ trên đoạn đường gần 20 km tại ngã ba Đồng Lộc đã phải hứng chịu 2.057 trận bom của kẻ thù. Tiểu đội nữ thanh niên xung phong mười cô gái tuổi đời từ 18 đến 24 thuộc tiểu đội 4, đại đội 552, tổng đội 55 do chị Võ Thị Tần làm tiểu đội trưởng được giao nhiệm vụ ngày đêm thông đường cho xe ra tiền tuyến. Ngày 24/7/1968, sau nhiều trận bom cày nát, các cô gái vẫn không rời vị trí, vừa dứt tiếng bom các cô lại lao ra cùng đồng đội dùng cuốc xẻng san lấp hố bom, vá đường thông xe. Đến 16 giờ 30 phút trận bom hủy diệt đã dội xuống Ngã ba Đồng Lộc, mười cô gái đang ở độ tuổi đẹp nhất của đời người đã anh dũng hy sinh. Sự hy sinh của các cô đã trở thành một huyền thoại bất tử, một sự kiện không thể nào quên với các thế hệ thanh niên của hôm nay và mai sau. Trước đài tưởng niệm liệt sĩ TNXP toàn quốc và các liệt sỹ đã hi sinh tại Ngã 3 Đồng lộc và nơi yên nghỉ của 10 nữ TNXP, đoàn đã thành kính dâng lên những nén hương thơm, những bông hoa tươi thắm.

  Đoàn công tác dâng hương tại Khu di tích Tướng công Nguyễn Công Trứ

Cũng trong dịp này, đoàn công tác của tỉnh cũng đã đặt vòng hoa, thắp hương tưởng niệm các hương hồn liệt sỹ đang an nghỉ tại Nghĩa trang Quốc gia đường 9; đến thăm và dâng hương tại nhà tưởng niệm cố Tổng Bí thư Hà Huy Tập, khu mộ cố Tổng Bí thư Trần Phú, khu di tích Đại thi hào Nguyễn Du và Tướng công Nguyễn Công Trứ tại huyện Nghi Xuân (tỉnh Hà Tĩnh).

Quốc Khang