Đề án 52: Góp phần kiểm soát dân số vùng biển và ven biển

Thực hiện Đề án 52, công tác dân số/KHHGĐ ở địa phương đã có chuyển biến tích cực: tỷ lệ sinh và sinh con thứ 3 trở lên giảm rõ rệt; số lượng đối tượng áp dụng các biện pháp tránh thai ngày càng tăng, không có cán bộ, đảng viên sinh con thứ 3 trở lên. Năm 2012, tỷ suất sinh thô của xã 21,5%o, giảm 0,2%o so với năm 2011; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên chiếm tỷ lệ 19,2%; tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên là 0,9%... Tỷ suất sinh thô 5 tháng đầu năm 2013 đạt 18,9%o, giảm 2,6%o so với cùng kỳ năm trước; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên là 18,2%, giảm 1%; tỷ lệ các cặp vợ chồng áp dụng các BPTT hiện đại đạt 75,6%, tăng 2,3%.

Đồng chí Trần Thị Lệ Dung, Giám đốc Trung tâm Dân số/KHHGĐ Kim Sơn cho biết: Là huyện được chọn là đơn vị triển khai Đề án 52 của tỉnh, huyện Kim Sơn có nhiều khó khăn trong công tác dân số/KHHGĐ, như nhận thức của người dân vùng giáo, vùng sâu, vùng xa còn hạn chế, nhất là tư tưởng "trọng nam, khinh nữ" còn in sâu trong tiềm thức của người dân. Cùng với đó, do đặc thù công việc của người dân các xã vùng biển, ven biển luôn phải tiếp xúc với môi trường có độ ẩm cao, thiếu nước ngọt nên có nguy cơ cao lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục; nhu cầu sinh con của các cặp vợ chồng vùng biển còn cao, nhất là sinh con trai... Với địa bàn rộng gồm 27 xã, thị trấn, trong đó phụ nữ có chồng trong độ tuổi sinh đẻ (15 đến 49 tuổi) là 27.907 người, chiếm 18% dân số toàn huyện, với trên 45% dân số theo đạo Công giáo, nhân dân sống chủ yếu bằng nông nghiệp, nghề nuôi trồng thủy hải sản và tiểu thủ công nghiệp... đang là "rào cản" trong công tác dân số/KHHGĐ của huyện. Thực hiện giai đoạn 1 Đề án 52 (từ năm 2009-2015), huyện tập trung triển khai Đề án ở 15 xã trọng điểm, ven biển, sau đó sẽ triển khai tiếp ở 12 xã, thị trấn còn lại. Đây được xem là giải pháp quan trọng góp phần nâng cao chất lượng dân số vùng biển, ven biển

Theo đó, huyện Kim Sơn đã đẩy mạnh công tác truyền thông với nhiều hình thức: vận động tại gia đình, tuyên truyền qua các đợt chiến dịch chăm sóc SKSS; qua hệ thống băng đĩa, phim ảnh; tổ chức tư vấn nhóm nhỏ, nói chuyện chuyên đề về dân số, SKSS, KHHGĐ. Đặc biệt, việc thành lập CLB "Tiền hôn nhân", "Không có người sinh con thứ 3 trở lên", "Nam nông dân với 6 chuẩn mực", "5 không, 3 sạch"... thu hút đông đảo nhân dân tham gia, nhất là các đối tượng nam giới đã vào cuộc trong công tác KHHGĐ, mang lại hiệu quả thiết thực. Các buổi tuyên truyền về dân số được chị em thu xếp công việc đến tham dự đông đủ. Được tham gia sinh hoạt, nhiều người đã xóa bỏ ngại ngần, thẳng thắn chia sẻ vướng mắc trong việc chăm sóc SKSS/KHHGĐ. Nhiều cặp vợ chồng sinh con 1 bề đến Trạm y tế thực hiện các BPTT.

Bên cạnh đó, Trung tâm Dân số/KHHGĐ huyện đã tổ chức các đội dịch vụ lưu động đến tận các xã vùng biển để thực hiện các hoạt động truyền thông, cung cấp dịch vụ siêu âm, khám phụ khoa, tư vấn SKSS; phối hợp chặt chẽ với Trạm y tế xã tiến hành khám và điều trị miễn phí các bệnh phụ khoa thông thường, tư vấn, khám thai và cấp viên sắt cho phụ nữ mang thai, cung cấp các biện pháp tránh thai.

Đồng chí Trần Thị Lệ Dung, Giám đốc Trung tâm Dân số/KHHGĐ huyện Kim Sơn chia sẻ: Nhờ có Đề án 52 nên nhân dân các xã vùng biển, ven biển của huyện đã được cung cấp đầy đủ, kịp thời các dịch vụ KHHGĐ, góp phần nâng cao nhận thức cho nhân dân về công tác dân số/KHHGĐ. Sau hơn 4 năm triển khai Đề án 52, đã có 8 nghìn người tham gia các buổi tư vấn về giới tính, sức khỏe sinh sản; soi tươi cho gần 600 phụ nữ trong các đợt chiến dịch truyền thông; khám phụ khoa cho gần 20.000 người, cấp thuốc điều trị cho trên 10.000 phụ nữ viêm nhiễm đường sinh sản. Đã tổ chức khám dịch vụ chăm sóc SKSS-KHHGĐ ở 27 xã, thị trấn, cấp viên sắt khám thai cho trên 3.000 bà mẹ mang thai. Tỷ lệ các cặp vợ chồng áp dụng các BPTT năm sau cao hơn năm trước, đến nay, toàn huyện có trên 7 nghìn đối tượng chấp nhận các biện pháp tránh thai an toàn. Tỷ suất sinh đối với những xã vùng biển, ven biển giảm khá mạnh hiện còn 14,5%o (trước khi triển khai Đề án tỷ suất thường là 15-16%o); tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm từ 21% xuống còn 16,2%. Tỷ lệ phụ nữ bị viêm nhiễm đường sinh sản giảm từ 85% xuống còn 60%.

Tuy nhiên, theo đồng chí Trần Thị Lệ Dung, Giám đốc Trung tâm Dân số/KHHGĐ Kim Sơn, qua thời gian thực hiện Đề án, Trung tâm còn gặp nhiều khó khăn: Kinh phí giải ngân muộn; cơ sở vật chất, trang thiết bị và mạng lưới cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình ở cấp xã còn yếu và thiếu, chưa phù hợp với đặc điểm môi trường và khí hậu biển do đó chưa đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ban đầu của nhân dân; địa bàn dân cư vùng biển rất rộng, khoảng cách giữa các hộ cách xa nhau, đường sá không thuận tiện rất khó khăn cho việc đi lại và tuyên truyền; công tác chăm sóc SKSS, sức khỏe bà mẹ trẻ em và KHHGĐ cũng như vấn đề nâng cao hiểu biết cho người dân mưu sinh bằng nghề biển vẫn gặp không ít trở ngại vì việc thay đổi nếp nghĩ và phong tục tập quán sinh hoạt của họ không phải "một sớm, một chiều" là làm được.

Để kiểm soát tốt dân số vùng biển và ven biển, bên cạnh sự hỗ trợ của Đề án 52, cần có sự quan tâm, vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là đầu tư thêm nguồn lực, kinh phí để tăng cường trang thiết bị một cách đồng bộ, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân. Đặc biệt là có chế độ thỏa đáng cho đội ngũ làm công tác dân số/KHHGĐ cơ sở để họ yên tâm gắn bó với nghề.

Bài, ảnh: Hồng Vân