Đẩy mạnh phong trào sáng tạo trong thanh, thiếu niên và nhi đồng

Vài năm gần đây, Hoa Lư là huyện có số học sinh tham gia đông nhất trong "Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh". Ở cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng lần thứ V, toàn huyện có hơn 400 sản phẩm dự thi cấp huyện, trong đó có 25 sản phẩm được lựa chọn để dự thi cấp tỉnh và nhiều sản phẩm đã đạt giải cao như sản phẩm Máy xay thái đa năng cơ động, mô hình máy cắt cỏ...

Để có nhiều sản phẩm dự thi đạt chất lượng, hàng năm, huyện đã trích kinh phí cho các trường học để khuyến khích các em tham gia nghiên cứu sáng tạo, tổ chức các đoàn kiểm tra tình hình, tiến độ thực hiện tại các trường học, qua đó nắm bắt thực tế phong trào tại các đơn vị, có phương án hỗ trợ, động viên kịp thời đối với các đề tài có tính thực tiễn, áp dụng hiệu quả trong đời sống xã hội, học đường. Do đó Hoa Lư nhiều năm liền có học sinh đạt giải cao trong cuộc thi cấp tỉnh.

Hiện phong trào sáng tạo trẻ đã và đang được triển khai rộng khắp trên địa bàn toàn tỉnh. Để có được kết quả đó, ngoài việc đẩy mạnh khâu tuyên truyền, Phòng giáo dục các huyện, thành phố, thị xã còn yêu cầu ban giám hiệu các trường tiến hành tập huấn, bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho giáo viên về lĩnh vực nghiên cứu khoa học; tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn gắn với nghiên cứu khoa học, gợi mở ý tưởng cho học sinh từ những kiến thức được học trong nhà trường đến việc lựa chọn giáo viên có năng lực, kinh nghiệm nghiên cứu khoa học.

Từ các ý tưởng sáng tạo của các em, nhà trường chọn ra ý tưởng độc đáo mang tính thực tiễn cao và dễ áp dụng để phân công giáo viên hướng dẫn các em thực hiện. Đồng thời, để các sản phẩm thực sự có ý nghĩa thiết thực trong cuộc sống nhưng lại không tốn kém quá nhiều chi phí, công sức, thời gian…, các bước tiến hành cho một đề tài, mô hình được thực hiện từng giai đoạn cụ thể, chi tiết như: phác thảo mô hình, đưa ra nguyên lý hoạt động, tìm các nguyên vật liệu lắp ráp dễ kiếm, giá rẻ…

Từ đó, nhiều sản phẩm dự thi của học sinh trong các nhà trường không chỉ có tính sáng tạo cao, khả năng ứng dụng vào thực tế mà còn dễ làm, dễ kiếm, dễ áp dụng. Từ năm 2010 đến nay, thanh, thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh đã gửi về Ban tổ chức cuộc thi tỉnh hàng trăm sản phẩm, mô hình trên các lĩnh vực như đồ dùng dành cho học tập, phần mềm tin học, các dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế...

Để phong trào ngày một phát triển sâu rộng trong tầng lớp thanh thiếu niên, hàng năm, ngoài việc chỉ đạo ngành có liên quan phát động, tổ chức hội thi sáng tạo trẻ, tỉnh còn trích một phần kinh phí dành cho hoạt động này để động viên, khuyến khích kịp thời những thanh, thiếu niên và nhi đồng có niềm đam mê sáng tạo khoa học. Cùng với đó, Sở Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các Hội KHKT tỉnh, các cấp bộ đoàn và ngành giáo dục, các trường học cũng thường xuyên quan tâm đến hoạt động nghiên cứu khoa học trong tầng lớp thanh, thiếu niên và nhi đồng để các em có cơ hội tiếp cận với khoa học.

Bằng những việc làm thiết thực như phát động hội thi, tuyên truyền nâng cao nhận thức của các nhà trường về chú trọng phát triển lĩnh vực khoa học trong giáo viên và học sinh, có những chế độ ưu đãi đối với những tác giả có sản phẩm đạt giải sáng tạo cao trong các cuộc thi, phong trào Sáng tạo trẻ không những thu hút đông đảo sự tham gia tích cực của thanh, thiếu niên và nhi đồng, sự tạo điều kiện tích cực từ phía các nhà trường, các doanh nghiệp mà còn huy động được sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ huynh.

Qua các sản phẩm tham dự cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật dành cho lứa tuổi thanh, thiếu niên, nhi đồng trên địa bàn tỉnh thời gian qua cho thấy, hầu hết các ý tưởng của các em đều gắn với đời sống thực tiễn, phù hợp với điều kiện nghiên cứu trong trường. Từ hoạt động nghiên cứu khoa học cho thấy sự chủ động của các em trong việc tìm kiếm ý tưởng, tài liệu, đồng thời phát huy khả năng sáng tạo trong việc vận dụng kiến thức vào nghiên cứu, khả năng trình bày, tính thuyết phục…

Hàng năm, qua các cuộc thi, đã có hàng trăm sản phẩm được lựa chọn kỹ lưỡng từ các vòng thi cấp huyện, cấp tỉnh. Các sản phẩm đều được Hội đồng Ban giám khảo đánh giá khách quan, công khai, dân chủ. Đặc biệt, trong vài năm trở lại đây, Ninh Bình là tỉnh luôn đạt giải cao trong các cuộc thi sáng tạo kỹ thuật toàn quốc. Tại cuộc thi Sáng tạo kỹ thuật quốc tế được tổ chức tại Malayxia, 2 năm qua, tỉnh Ninh Bình đều giành thứ hạng cao với 2 huy chương vàng cho các sản phẩm "Máy quét nhà tự động" của tác giả Đinh Thanh Bình, phường Thanh Bình (thành phố Ninh Bình) và sản phẩm "Thang nâng đưa người làm việc lên cao" của tác giả Đinh Tiến Anh và đồng tác giả ở Trường THCS Quang Trung (thành phố Ninh Bình). Cả hai sản phẩm đoạt giải cao tại cuộc thi Sáng tạo quốc tế của đoàn Ninh Bình đều được đánh giá là một giải pháp thông minh, có khả năng áp dụng cao vào thực tế, góp phần làm giảm sức lao động, chi phí kinh tế…

Năm 2014 là năm thứ 5 cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên và nhi đồng được tổ chức, thu hút hàng nghìn học sinh, sinh viên tham gia với hàng nghìn sản phẩm, qua đó khơi dậy tiềm năng và phát huy tính tư duy sáng tạo của thanh, thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh, giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sáng tạo, xây dựng ước mơ trở thành nhà sáng chế trong tương lai.

Để cuộc thi được tổ chức đều đặn hàng năm với quy mô và chất lượng ngày càng cao, mong rằng, các cấp, các ngành, các nhà doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh tiếp tục quan tâm,động viên tinh thần, hỗ trợ vật chất để các em thanh, thiếu niên và nhi đồng không ngừng nỗ lực phát huy kiến thức học được trong nhà trường, xã hội, đề xuất ý tưởng, xây dựng mô hình, nghiên cứu nhằm áp dụng hiệu quả vào thực tế cuộc sống, học tập, góp phần xây dựng quê hương, đất nước…

Hạnh Chi