Đẩy mạnh công tác thu hồi nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN

Theo báo cáo của BHXH tỉnh, những tháng đầu năm 2017, tình trạng nợ, chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN tiếp tục diễn ra, đặc biệt đối với khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Tính đến hết tháng 9/2017, trên địa bàn tỉnh có trên 600 đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN từ 3 tháng trở lên với tổng số tiền trên 115 tỷ đồng, tỷ lệ nợ chiếm 7,66% kế hoạch phải thu; trong đó riêng nợ BHXH là hơn 50 tỷ đồng. Một số doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN với số tiền lớn và thời gian kéo dài như: Công ty cổ phần Vissai Ninh Bình nợ 7 tháng, số tiền 10,8 tỷ đồng; Công ty TNHH XNK thủ công mỹ nghệ Đông Thành nợ 81 tháng, số tiền hơn 5 tỷ đồng; Công ty cổ phần cơ khí lắp máy LILAMA nợ 9 tháng, với tổng số tiền nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN trên 6,9 tỷ đồng; Công ty cổ phần xây dựng số 16 Thăng Long, nợ 16 tháng, tổng số tiền nợ là 1,9 tỷ đồng; Công ty cổ phần sản xuất và thương mại Khánh An, nợ 45 tháng với số tiền trên 1,9 tỷ đồng; Công ty TNHH Đầu tư thương mại Nam Ninh nợ 12 tháng, số tiền 1,9 tỷ đồng… Thực tế, công tác thu hồi nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN ở những đơn vị nợ với số tiền lớn, thời gian kéo dài gặp rất nhiều khó khăn.

Theo ông Trần Văn Tuyến, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, nguyên nhân nợ đọng BHXH kéo dài trước hết là do nhận thức về chính sách, pháp luật BHXH của đơn vị, doanh nghiệp, chủ sử dụng lao động chưa cao. Cùng với đó là do người dân, người lao động hiểu biết về các chính sách, pháp luật về BHXH còn chưa đầy đủ, ít có đấu tranh khi chủ sử dụng lao động vi phạm luật về BHXH. Một số bộ phận người lao động do chưa nhận thức được hết tính ưu việt của chính sách BHXH mà chỉ quan tâm đến nguồn thu nhập hiện tại được hưởng, sợ bị trích mất một phần tiền lương để tham gia BHXH, làm giảm thu nhập của bản thân nên sẵn sàng thỏa hiệp với chủ sử dụng lao động để không tham gia đóng BHXH, BHYT, BHTN theo quy định. 

Cùng với đó, công tác thanh, kiểm tra liên ngành đối với các đơn vị sử dụng lao động đã được tăng cường các chế tài xử phạt, nhưng các chế tài này chưa đủ mạnh, còn nhiều bất cập như: Mức xử phạt thấp, quy định mức lãi suất chậm đóng BHXH thấp nên không ít doanh nghiệp cố tình nợ BHXH, chịu phạt để chiếm dụng Quỹ BHXH. Việc kiểm tra đôn đốc những tồn tại sau thanh, kiểm tra còn hạn chế. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh còn thực sự gặp khó khăn do sự phát triển của nền kinh tế… Đặc biệt, theo quy định của Luật BHXH sửa đổi năm 2014 có hiệu lực từ năm 2016 và theo Luật Công đoàn thì việc khởi kiện doanh nghiệp nợ đọng BHXH được chuyển sang tổ chức công đoàn. Trong quá trình triển khai còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc nên mặc dù ngành BHXH tỉnh đã hoàn thiện hồ sơ và gửi sang Liên đoàn lao động tỉnh, nhưng đến nay trên địa bàn tỉnh, tổ chức Công đoàn chưa khởi kiện được đơn vị, doanh nghiệp nào.

Để tăng cường công tác thu hồi nợ BHXH, BHYT, BHTN, thời gian qua, BHXH đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo công tác BHXH, BHYT trên địa bàn. Tập trung rà soát phân loại các đơn vị, doanh nghiệp nợ đọng BHXH, phân tích nguyên nhân từ đó đưa ra các giải pháp đôn đốc thu hồi nợ. Tăng cường phân công các Tổ thu nợ, cán bộ chuyên quản trực tiếp đến đơn vị để vận động, thuyết phục đơn vị đóng BHXH, BHYT, BHTN đúng quy định, đặc biệt là các đơn vị nợ đọng số tiền lớn, thời gian kéo dài. 

Cùng với đó, quan tâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền các chính sách về BHXH cho người lao động và chủ sử dụng lao động hiểu quyền lợi, trách nhiệm nghĩa vụ tham gia đóng BHXH cho người lao động. Đẩy mạnh công tác thanh kiểm tra phối hợp với các đoàn liên ngành nhắc nhở, đôn đốc thu hồi nợ. 

Đặc biệt, đối với các đơn vị, doanh nghiệp cố tình vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, cơ quan BHXH chuyển hồ sơ khởi kiện sang tổ chức Công đoàn; đồng thời ngành BHXH thông báo danh tính các đơn vị nợ đọng với số tiền lớn, thời gian kéo dài trên trang thông tin điện tử của BHXH tỉnh, Đài truyền thanh xã, phường, thị trấn… Ngoài ra, ngành BHXH tỉnh chỉ đạo BHXH các huyện, thành phố tiến hành rà soát và bàn giao việc cấp sổ bảo hiểm cho người lao động quản lý theo Luật BHXH sửa đổi năm 2014 có hiệu lực từ ngày 1/1/2016. Đây được xem là một trong những biện pháp hữu hiệu nhằm hạn chế tình trạng các doanh nghiệp trốn đóng BHXH cho người lao động. Đến nay, toàn tỉnh đã có trên 40% trong tổng số 2.300 đơn vị sử dụng lao động trả sổ BHXH cho người lao động.

Ông Phạm Văn Sơn, Trưởng phòng khai thác và thu nợ - BHXH tỉnh cho biết: Phòng khai thác và thu nợ có 5 cán bộ, nhân viên, được giao quản lý 115 đơn vị, doanh nghiệp; trong đó có 11 doanh nghiệp nợ từ 3 tháng trở lên, với số tiền nợ hơn 17 tỷ đồng. Thực hiện nhiệm vụ được giao, Phòng tiến hành giao cho mỗi cán bộ, nhân viên số đơn vị nợ đọng để theo dõi, giám sát, đôn đốc thu hồi. Theo đó, các cán bộ, nhân viên trong phòng rà soát, phân loại các đơn vị nợ đọng, tăng cường kiểm tra các đơn vị trong việc trích nộp BHXH. Đồng thời xây dựng kế hoạch xử lý cụ thể đối với từng trường hợp, đảm bảo thu đúng, đủ, kịp thời. 

Bên cạnh đó, Phòng thường xuyên giao ban đầu tuần để nắm bắt tình hình việc đôn đốc nợ của từng thành viên trong Phòng, từ đó bàn bạc và có những đề xuất, kiến nghị trong việc thu nợ. Đối với những doanh nghiệp nợ lâu, kéo dài, Phòng làm hồ sơ tham mưu với BHXH tỉnh hoàn thiện gửi sang Liên đoàn lao động tỉnh để khởi kiện… Với sự kiên trì, tinh thần trách nhiệm cao với công việc, trong những tháng đầu năm 2017, Phòng khai thác và thu nợ đã thu được số tiền gần 7 tỷ đồng, là số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN kéo dài nhiều năm nay của Công ty TNHH Dương Giang, góp phần giảm số nợ đọng, đảm bảo quyền và lợi ích cho người lao động.

Cũng theo ông Trần Văn Tuyến, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, để phấn đấu hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ thu BHXH, thời gian tới, BHXH tỉnh tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ chủ yếu như: Xây dựng và triển khai thực hiện đồng bộ các biện pháp có tính khả thi cao nhằm mở rộng và tăng nhanh số lao động trên địa bàn tham gia BHXH theo đúng quy định của Nhà nước. Quyết liệt bám sát các đơn vị, doanh nghiệp để đôn đốc thu, thu hồi nợ đọng BHXH. Tiếp tục giao các chỉ tiêu cụ thể về số thu, số nợ, số lao động cho từng cán bộ chuyên quản thu… 

Cùng với đó tiến hành thanh tra chuyên ngành, thanh tra liên ngành, kiểm tra, giám sát, đôn đốc thu hồi nợ và xử phạt những đơn vị đóng chậm, đóng thiếu và trốn đóng BHXH... Đồng thời ngành BHXH cũng kiến nghị, đề xuất với các cấp, các ngành liên quan tăng cường công tác giám sát việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn. Các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tăng cường hơn nữa việc chỉ đạo thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT trên địa bàn. Các phương tiện thông tin đại chúng tiếp tục tuyên truyền, phổ biến về Luật BHXH, Luật BHYT bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú nhằm nâng cao nhận thức cho các cấp, các ngành, các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và người dân về chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT... Ngành BHXH đặt ra mục tiêu phấn đấu đến hết năm 2017, tỷ lệ nợ đọng BHXH trên địa bàn tỉnh còn 2,3% số phải thu, góp phần đảm bảo quyền lợi cho người lao động khi tham gia BHXH, BHYT, BHTN, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.

Bài, ảnh: Mỹ Hạnh