Không phải đến thời điểm hiện tại khi áp lực phải duy trì thành tích đặt ra, đội bóng chuyền Tràng An Ninh Bình mới thực hiện việc đào tạo tuyến trẻ mà ngay từ khi thành lập năm 2003, lãnh đạo Trung tâm TDTT tỉnh đã rất quan tâm đến vấn đề này. Năm 2004-2005, công tác đào tạo tuyến trẻ của khóa I đã bắt đầu. Liên tiếp các khóa sau đó, hoạt động này tiếp tục được đẩy mạnh. Thành quả của nó đã được chứng minh bằng các lứa tuyển thủ lần lượt "ra lò" và họ đã phục vụ đắc lực cho công cuộc chinh phục những đỉnh cao danh hiệu của Tràng An Ninh Bình. Những tuyển thủ như: Vũ Văn Tuyên, Nguyễn Văn Linh, Nguyễn Văn Trung, Nguyễn Văn Nam… đã ra đời từ trong khoảng thời gian ấy. Nhiều gương mặt hiện không chỉ đảm nhiệm tốt vai trò của đội nhà Ninh Bình mà còn khoác áo đội tuyển quốc gia như: Giang Văn Đức, Phan Quốc Hội.
Bí quyết để công tác đào tạo trẻ thu được những thành quả là phải có một chiến lược đầu tư dài hạn về cả cơ sở vật chất, con người, cơ chế, nhất là việc chọn được một huấn luyện viên "có tâm, có tầm" để giao phó công việc. Không phải ngẫu nhiên mà Trung tâm TDTT tỉnh đã phải bỏ tiền trả lương cao để mời các huấn luyện viên về đào tạo cho tuyến trẻ.
Huấn luyện viên Lê Xuân Hồng, một chuyên gia dày dạn về công tác đào tạo, huấn luyện cho biết, những nền tảng kỹ thuật ban đầu rất quan trọng, một vận động viên có nền tảng tốt sẽ là tiền đề để vươn đến một thành tích cao hơn.
Nói về việc đầu tư cơ sở vật chất, rất nhiều đội bóng đến từ các địa phương khác đều thừa nhận Ninh Bình là một trong những địa phương mà đào tạo trẻ có cơ sở vật chất, nhà tập rất tốt. Mặt khác chế độ tiền lương, tiền công đãi ngộ, cơ chế làm việc thông thoáng chính là điểm mấu chốt để "hút" các huấn luyện viên giỏi đến làm việc, cống hiến lâu dài.
Nhiều tên tuổi như: Trần Văn Thư, Lê Xuân Hồng, Nguyễn Mạnh Hùng đều có "thâm niên" ăn cơm Ninh Bình. Riêng ông Lê Xuân Hồng đã có gần 10 năm gắn bó với công tác đào tạo trẻ của Ninh Bình. Dưới tay ông, hàng loạt tuyển thủ đã được "nhào nặn" để trở thành đội ngũ kế cận cho tuyển Tràng An Ninh Bình. Những Giang Văn Đức, Phan Quốc Hội, Phan Văn Diện, Vũ Văn Tuyên đều là các đệ tử của ông.
Các tuyển thủ trẻ Ninh Bình được đầu tư tốt và liên tục có điều kiện cọ xát với hoạt động thi đấu chuyên nghiệp đỉnh cao bởi vậy đã liên tục được khẳng định từ các giải trẻ trước khi được "bổ sung vào" đội mạnh Tràng An Ninh Bình. Năm 2005 đội trẻ Tràng An Ninh Bình xếp vị trí thứ ba toàn quốc.
Năm 2011 xếp thứ tư toàn quốc. Năm 2012 thứ nhì toàn quốc. Như vậy chỉ trong một thời gian ngắn được quan tâm đầu tư, bóng chuyền Ninh Bình từ chỗ khi thành lập đội còn phải thực hiện việc chuyển nhượng mới đủ quân số để tham gia giải thì đến nay về cơ bản đã có thể tự túc được lực lượng.
Cùng với đà vươn lên của đội mạnh Tràng An Ninh Bình thì công tác đào tạo trẻ cũng dần vươn lên và đứng vào tốp các trung tâm lớn của cả nước về chất lượng đào tạo trẻ. Cùng với Thể Công, Long An, Biên Phòng, Trung tâm TDTT tỉnh Ninh Bình đã được nhiều đội bóng chú ý. Các "sản phẩm" của lò đào tạo "made in Ninh Bình" cũng trở nên có thương hiệu với nhiều đội bóng.
Hiện, Trung tâm TDTT tỉnh ngoài lớp tuyển thủ khóa 2008-2012 đã được bổ sung hết lên đội mạnh thì hiện vẫn có hai lớp kế cận. Đội tuyển trẻ mới được đào tạo khoảng một năm với 12 em với tuổi đời sinh khoảng năm 1996-1998 trở lại.
Ngoài ra, Trung tâm còn xúc tiến tuyển chọn một lớp năng khiếu tập trung, tạm tuyển gồm 8 tuyển thủ. Số tuyển thủ này sẽ được bổ sung, sàng lọc thường xuyên để đảm bảo chọn được những nhân tố tốt nhất bổ sung nguồn cho tuyển trẻ. Lứa tuyển thủ mới này hiện được nhiều chuyên gia đánh giá rất cao về các chỉ số thể lực và kỹ thuật.
Thành tích của đội Tràng An Ninh Bình những năm trở lại đây có nhiều nét son, đỉnh cao mới nhất là chức vô địch Quốc gia năm 2012. Tuy nhiên có một thực tế là khó có thể duy trì mãi thành tích ấn tượng ấy nếu như dàn tuyển thủ ngày một già đi.
Người hâm mộ Ninh Bình còn nhớ như in hình ảnh "lão tuyển thủ" Bùi Trung Thảo dù lật khớp chân vẫn phải gắng sức cầm cự trong trận đấu vòng áp chót giải vô địch Quốc gia năm 2012. Lý do đơn giản là vị trí của anh ở thời điểm hiện tại đã không có ai có phong độ tương đương để có thể thay thế.
Chính vì lẽ đó việc Trung tâm TDTT tỉnh quan tâm, phát triển công tác đào tạo lực lượng kế cận là một nhu cầu thực sự bức thiết. Hoạt động này sẽ quyết định trực tiếp đến thành tích của đội Tràng An Ninh Bình trong tương lai.
Mặt khác với chất lượng đào tạo hiện tại thì những sản phẩm của Trung tâm TDTT tỉnh Ninh Bình ngoài việc tạo nguồn cung cho đội mạnh, còn có thêm "sản phẩm" có thể bước đầu tham gia thị trường chuyển nhượng.
Và việc Trung tâm TDTT tỉnh quan tâm phát triển mạnh việc đào tạo tuyến trẻ là một hướng đi đúng, trúng và thực sự mang lại hiệu quả.
Mai Phương