Công tác khuyến học của dòng họ Vũ Hữu

Tại thôn Bãi Trữ, họ Vũ Hữu hiện có 77 hộ với hơn 200 nhân khẩu. Qua nhiều đời tụ cư tại thôn Bãi Trữ, họ Vũ Hữu đã kiến lập được truyền thống văn hóa dòng họ khá chặt chẽ. Một trong những truyền thống quý báu của họ này là tinh thần hiếu học.

Từ lâu nhiều gia đình trong họ Vũ Hữu đã ý thức được tầm quan trọng của học vấn tích cực động viên con em theo đuổi việc học. Hội đồng gia tộc họ cũng xác định học vấn là nền tảng cơ bản, quan trọng trong việc lập thân, lập nghiệp của con em mình nên thành lập quỹ khuyến học dòng họ để gây dựng phong trào học tập trong dòng họ.

Năm 2005, thành lập quỹ khuyến học dòng họ, bầu ra Ban khuyến học dòng họ với 8 người. Ban này có trách nhiệm quản lý hoạt động của quỹ và tổ chức phát thưởng hàng năm cho con cháu, động viên, giúp đỡ các gia đình khó khăn, tạo điều kiện cho con, em ăn học. Ban đầu quỹ khuyến học dòng họ Vũ Hữu chỉ có mức đóng góp khiêm tốn là 5.000 đồng/hộ/năm, về sau tăng dần lên mức 30.000 đồng/hộ/năm.

Ngoài ra, quỹ khuyến học dòng họ còn có thêm sự ủng hộ tự nguyện của nhiều con, cháu đã trưởng thành đang công tác ở nhiều cơ quan, đơn vị, hiện sinh sống và làm việc ở nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh.

Vì vậy, nếu tính mức thu cho công tác khuyến học của họ dòng họ tuy không nhiều, song số tiền con cháu tự nguyện ủng hộ quỹ lại rất lớn. Trung bình một năm dòng họ tuyên dương, phát thưởng cho hơn 40 cháu đạt thành tích học tập tốt, có năm cao điểm, con số nhận thưởng lên đến 57 cháu.  

Điểm đặc biệt trong công tác khuyến học của dòng họ Vũ Hữu là mặc dù tổng quỹ khuyến học của dòng họ chưa phải là lớn so với nhiều họ khác, nhưng lại hoạt động khá linh hoạt, hiệu quả. Hàng năm cứ vào ngày mồng 3 Tết Nguyên đán, dòng họ lại tổ chức tuyên dương và phát thưởng các cháu có thành tích học tập tốt.

Việc tuyên dương, phát thưởng được thực hiện khá trang trọng: Họ Vũ Hữu tự in mẫu giấy khen riêng với hình ảnh từ đường dòng họ, toàn bộ họ tộc tập trung tại từ đường dòng họ, vị trưởng tộc thực hiện việc xướng tên, thành tích học tập của từng người, vị trưởng ban khuyến học dòng họ phát thưởng trước sự chứng kiến của họ tộc, các con cháu sau khi lĩnh thưởng phải lạy tạ trước linh vị của tổ tiên... nền nếp này được thực hiện đều đặn từ nhiều năm nay.

Qua hình thức tuyên dương trên, ý thức về việc học tập của mỗi gia đình trong họ ngày càng được nâng cao, truyền thống hiếu học của dòng họ được bồi đắp.

Cũng từ những việc hữu ích đó, họ Vũ Hữu nhiều năm liền không có con em bỏ học, số em đạt học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh ngày một nhiều, ngày càng có nhiều người có trình độ học vấn cao. Từ khi lập quỹ khuyến học năm 2005 đến nay, họ Vũ Hữu hiện đã có 3 cháu đạt học sinh giỏi cấp Quốc gia, 2 giải cấp tỉnh, số lượng người có bằng thạc sỹ là 42 người. Từ nền tảng học vấn cơ bản trên, nhiều người đã trưởng thành trên các cương vị công tác trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, các doanh nghiệp...

Đặc biệt, trường hợp gia đình ông Vũ Hữu Thường, một thành viên trong họ, có truyền thống về học ngành y. Gia đình ông Thường nhiều đời theo nghề "chữa bệnh cứu người", nếu không kể thế hệ đi trước, đến thời điểm hiện tại, đại gia đình ông Vũ Hữu Thường hiện có 12 người là y, bác sỹ tại nhiều bệnh viện.

Bà Vũ Thị Cư, Chủ tịch Hội Khuyến học xã Ninh Giang đánh giá: "Họ Vũ Hữu, thôn Bãi Trữ là một trong những họ thực hiện có hiệu quả công tác khuyến học, góp phần đắc lực vào việc thực hiện công tác khuyến học, khuyến tài của Hội khuyến học xã. Nhiều năm liền họ này thực hiện tốt các phong trào Tháng tám khuyến học, Mùa xuân khuyến học... do các cấp hội cấp trên phát động.

Họ Vũ Hữu cùng với các dòng họ khác tại Ninh Giang như họ Vũ Tâm Đức, họ Đinh Quân, họ Tống, họ Bùi... đã đóng góp quan trọng trong thực hiện Quyết định 281/QĐ-TTg ngày 20/2/2014 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, đơn vị, cộng đồng đến năm 2020. Với kết quả hoạt động khuyến học của mình, họ Vũ Hữu nhiều năm liền được UBND huyện Hoa Lư, xã Ninh Giang khen thưởng; năm 2008 được huyện Hoa Lư tặng bức trướng "Dòng họ khuyến học".

Mai Phương