Cơ hội việc làm, đào tạo nghề tại thị trường lao động Nhật Bản

Hiện nay, nhiều học sinh sau khi tốt nghiệp THPT lựa chọn “con đường” đi lao động, học nghề tại Nhật Bản bởi đây là thị trường lao động có thu nhập và các chế độ đãi ngộ cao hơn so với các nước khác; người lao động được tiếp xúc, học tập, sử dụng các công nghệ hiện đại, học nghề cũng như xây dựng tác phong làm việc công nghiệp, hiệu quả.

Sở LĐ, TB và XH phối hợp với Trung tâm Lao động ngoài nước và Văn phòng tổ chức IM JAPAN tại Việt Nam giới thiệu chương trình đưa thực tập sinh đi tu nghiệp tại Nhật Bản với các ứng viên.

Nhật Bản là nước có dân số già, thiếu hụt nguồn lao động trẻ, nhất là lao động phổ thông, phải tìm nguồn lao động từ nước ngoài. Từ năm 2006, Chính phủ Việt Nam và Nhật Bản đã ký kết chương trình đưa người lao động Việt Nam đi thực tập kỹ thuật tại Nhật Bản. Đây là cơ hội tốt cho người lao động Việt Nam học nghề, có cơ hội việc làm sau khi đi tu nghiệp và tích lũy được nguồn vốn nhất định để lập nghiệp. Hằng năm, Việt Nam đã cử sang Nhật Bản khoảng 10 nghìn thực tập sinh, kỹ sư, lao động tay nghề cao. Hiện nay, có trên 20 nghìn lao động Việt Nam đang tu nghiệp, lao động tại Nhật Bản trong các lĩnh vực: điện tử, cơ khí, may công nghiệp, chế biến thực phẩm, nông nghiệp, xây dựng, trang trí nội thất… Riêng chương trình ký kết giữa Bộ LĐ-TB và XH với Hiệp hội phát triển nhân lực quốc tế các doanh nghiệp vừa và nhỏ Nhật Bản, trong 8 năm qua đã có gần 1.400 lao động sang thực tập kỹ thuật tại Nhật Bản. Mức lương mà thực tập sinh được hưởng tùy theo từng ngành và từng vùng, trung bình đạt khoảng 1.200-1.800 USD/người/tháng; đối với kỹ thuật viên cao cấp (trình độ cao đẳng và đại học), mức lương đạt 1.500-2.500 USD/người/tháng. Tại tỉnh ta, ngoài các doanh nghiệp xuất khẩu lao động được phép trực tiếp tuyển lao động, thực tập sinh tại Nhật Bản, năm 2012, Sở LĐ-TB và XH đã tổ chức tuyển chọn thực tập sinh đi thực tập kỹ thuật tại Nhật Bản với chỉ tiêu là 30 người. Tuy nhiên, chỉ có 4 người đáp ứng được các yêu cầu và được đi thực tập kỹ thuật tại Nhật Bản. Nguyên nhân do thị trường lao động Nhật Bản đòi hỏi khắt khe đối với thực tập sinh. Ngoài các yêu cầu về sức khỏe, kiến thức văn hóa, người dự tuyển phải có trình độ tiếng Nhật nhất định, đặc biệt là phải có đạo đức, ý thức tổ chức kỷ luật tốt, tác phong lao động công nghiệp và phải nắm được văn hóa giao tiếp của người Nhật Bản. Đối với các yêu cầu này, người Nhật Bản trực tiếp kiểm tra, phỏng vấn người lao động. Về phía người lao động, nhiều người vẫn chưa nắm rõ các yêu cầu của thị trường lao động Nhật Bản, gặp khó khăn khi học tiếng dẫn đến tình trạng bị loại do không đáp ứng yêu cầu hoặc bỏ ngang. Cuối tháng 3-2014, Bộ LĐ-TB và XH có kế hoạch tuyển chọn thực tập sinh đi thực tập kỹ thuật tại Nhật Bản đối với lao động 3 địa phương: Nam Định, Thừa Thiên - Huế và Hà Nội; trong đó tỉnh ta có 80 chỉ tiêu nam, từ 20 đến 30 tuổi. Ngay sau khi nhận được kế hoạch, Sở LĐ-TB và XH đã có công văn đề nghị các huyện, thành phố thông tin rộng rãi trong nhân dân về chương trình tuyển chọn thực tập sinh, các yêu cầu đối với người dự tuyển, đối với thực tập sinh và các chế độ đãi ngộ. Mặc dù thời hạn nộp hồ sơ dự tuyển gấp, chỉ trong 1 tuần (từ 27-3 đến trước 3-4-2014) song toàn tỉnh đã có 78 người nộp hồ sơ dự tuyển. Để tạo thuận lợi cho các ứng viên, Sở LĐ-TB và XH đã chỉ đạo Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh tổ chức lớp đào tạo tiếng Nhật, ôn tập các kiến thức, kỹ năng cần thiết, rèn luyện thể lực và giới thiệu văn hóa giao tiếp của người Nhật Bản cho các ứng viên. Sau một tháng học tập, rèn luyện, đã có 59 người hoàn thành khóa học tham gia dự tuyển vòng sơ khảo và có 39 người đạt yêu cầu, đạt tỷ lệ cao nhất trong các tỉnh tuyển chọn thực tập sinh đợt này. Những người trúng tuyển sẽ được tham gia khóa đào tạo tiếng Nhật và bồi dưỡng kiến thức cần thiết trong thời gian 4 tháng tại Trung tâm Lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB và XH) trước khi đi tu nghiệp tại Nhật Bản. Ngoài mức thu nhập hấp dẫn (gồm lương cơ bản và làm thêm) từ 25-30 triệu đồng/người/tháng, sau khi hoàn thành khóa thực tập 3 năm, thực tập sinh còn được hỗ trợ 600 nghìn Yên (tương đương với 120 triệu đồng) để tái hòa nhập và phát triển sự nghiệp. Quan trọng hơn, người lao động được tiếp cận với các công nghệ hiện đại, được trang bị các kiến thức, kỹ năng và tác phong làm việc chuyên nghiệp. Các yếu tố này sẽ tạo cho người lao động nhiều cơ hội làm việc tại các doanh nghiệp trong nước, nhất là các doanh nghiệp có liên kết với doanh nghiệp Nhật Bản, với thu nhập ổn định.

Theo Trung tâm Lao động ngoài nước, thị trường lao động Nhật Bản ổn định và đang rộng mở đối với những lao động có tay nghề cao và thực tập sinh Việt Nam. Hiện tại, ngoài việc tuyển lao động, thực tập sinh các ngành nghề, Nhật Bản đang thiếu hụt khoảng 50 nghìn điều dưỡng viên và họ kỳ vọng vào các ứng viên hộ lý và điều dưỡng viên của Việt Nam. Đây chính là cơ hội để người lao động tỉnh ta có việc làm, thu nhập cao, được đào tạo nghề và tiếp cận với các công nghệ hiện đại hàng đầu thế giới./.

Bài và ảnh: Minh Tân