CLB chèo Yên Hòa: Giữ gìn giá trị nghệ thuật truyền thống

Những ngày đầu xuân mới, các thành viên CLB chèo Yên Hòa lại say sưa tập luyện trong tiếng sáo, tiếng trống chèo rộn rã. Bác Tạ Thị Chiên, 66 tuổi, thành viên CLB chèo Yên Hòa cho biết: Với tình yêu nghệ thuật chèo truyền thống của dân tộc, ngay từ nhỏ tôi đã theo bà, theo mẹ đi xem biểu diễn chèo khi có đội văn nghệ biểu diễn tại xã. Được nghe nhiều những làn điệu chèo ngân nga trầm ấm đã nuôi ước mơ được học và biểu diễn nghệ thuật chèo trên sân khấu. Mặc dù học thể loại này khó bởi yêu cầu người hát phải có chất giọng mượt mà cùng làn hơi dài. Với những nông dân chúng tôi đã khắc phục khó khăn trong điều kiện học tập, điều kiện kinh tế nhà nông, rồi cố gắng dành thời gian để trau dồi kiến thức nghệ thuật chèo, tự học hỏi nhau, học qua những hoạt cảnh chèo trên truyền hình, trên đài, qua các lớp tập huấn tại huyện và đi biểu diễn ở các sân khấu lớn trong tỉnh đã giúp những nghệ sĩ quần chúng như tôi được theo đuổi đam mê.

Đối với nhạc công sáo trúc Phạm Văn Thanh đến với CLB với mong muốn được đóng góp cho hoạt động nghệ thuật quê nhà thêm khởi sắc. Anh cho biết: Cây sáo trúc là hồn vía dân tộc ẩn trong cây tre, cây trúc, như hơi thở của đồng quê. Sáo vào tiêu hợp thành bộ hơi trong số 4 bộ của dàn nhạc chèo. Chức năng của sáo chèo vừa có thể dạo, là nhạc cụ chủ lực của chèo. Bên cạnh đó, sáo chèo lại có cái hồn, sáng tạo ngẫu hứng, ứng tấu dân gian. Sáo đệm cho diễn viên hát chèo thăng hoa hơn, mang đến cho công chúng những tiết mục biểu diễn đạt đỉnh cao của nghệ thuật truyền thống. Để từ đó tạo sức lan tỏa mạnh mẽ tình yêu nghệ thuật truyền thống của người thôn quê. Tham gia CLB tôi mong muốn không chỉ góp sức lực, trí tuệ với bộ môn nghệ thuật sáo trúc cho chiếu chèo mà mong muốn giới thiệu nhiều hơn nữa sáo trúc cho giới trẻ.

Nghệ thuật chèo đã tồn tại bao đời nay trên mảnh đất Yên Hòa. Những điệu múa, câu hát chèo đã trở thành niềm thương, nỗi nhớ của mỗi người dân sinh ra và lớn lên trên mảnh đất này. Bác Nguyễn Hồng Phi, Chủ nhiệm CLB chèo Yên Hòa cho biết: CLB chèo Yên Hòa được thành lập năm 2011, với 15 thành viên. Các thành viên CLB chủ yếu là người cao tuổi, người trẻ nhất 15 tuổi và người cao tuổi nhất CLB đã gần 70 tuổi. CLB hoạt động gần 10 năm nay với mong muốn gìn giữ nét đẹp truyền thống của dân tộc, đồng thời, các nghệ sĩ quần chúng trong CLB đang nỗ lực để truyền dạy cho thế hệ trẻ với hy vọng những điệu chèo cổ được truyền lại qua bao đời vẫn sẽ được lưu giữ và phát huy.

Nét nổi bật của CLB chèo Yên Hòa đó là ngoài việc tập luyện, biểu diễn các điệu chèo cổ, thì chính các thành viên CLB đã tham gia sáng tác các làn điệu chèo mới để phục vụ nhiệm vụ chính trị địa phương, ca ngợi quê hương Yên Hòa đổi mới, ca ngợi cảnh đẹp quê hương, nét đẹp trong đời sống người dân của miền quê nông thôn mới, về tái cơ cấu phát triển kinh tế, những mô hình kinh tế cho giá trị thu nhập cao như nuôi cá chạch, cần…, như bài hát chèo "Về với Yên Hòa", "Yên Hòa ngày mới", "Tiếng hát quê hương", "Đẹp bức tranh quê".... Tất cả đều được CLB dàn dựng, biểu diễn trên sân khấu để chèo đến gần với đời sống đương đại hơn, thôi thúc tình yêu nghệ thuật truyền thống với thế hệ trẻ. CLB đã sáng tác được trên 20 bài chèo mới. Đặc biệt, gần đây CLB đang học tập, cùng nhau luyện tập các tiết mục hát văn, hát xẩm. Các tiết mục của CLB không chỉ biểu diễn trên sân khấu làng, xã mà được tham gia nhiều hội thi lớn của tỉnh, giao lưu với nhiều CLB chèo trong tỉnh. Năm 2019, CLB đã đạt giải B tại Liên hoan các CLB truyền thống không chuyên tỉnh Ninh Bình lần thứ nhất; đạt giải ba tại Hội thi văn hóa, văn nghệ, thể thao tỉnh Ninh Bình lần thứ nhất.

Chủ nhiệm CLB chèo Yên Hòa băn khoăn: Trong xu thế phát triển của thời đại mới, đa phần giới trẻ yêu thích những loại hình nghệ thuật giải trí hiện đại và thờ ơ với hát chèo truyền thống khiến những cố gắng của các nghệ sĩ có tuổi như chúng tôi gặp nhiều khó khăn trong tìm nhân tố để truyền dạy. Để duy trì truyền thống của quê hương, chúng tôi đã phải thường xuyên vận động thế hệ trẻ tham gia để giữ gìn nghệ thuật truyền thống của cha ông. Chúng tôi đã truyền dạy cho thế hệ trẻ trong xã biết hát chèo và yêu chèo nhiều hơn, góp phần giữ gìn vốn quý của dân tộc. Mặc dù hiện nay CLB có 2 thành viên trẻ tham gia nhưng CLB chúng tôi mong muốn có nhiều bạn trẻ tìm đến với chèo hơn nữa.

Đồng chí Phạm Văn Ngân, Chủ tịch UBND xã Yên Hòa cho biết: CLB chèo Yên Hòa phát triển mạnh mẽ gần 10 năm qua đã góp phần không nhỏ trong công tác tuyên truyền thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội tại địa phương. Công tác tuyên truyền bằng hình thức văn hóa, văn nghệ mang tính sáng tạo và có hiệu quả rất cao. Nhất là vào dịp cuối năm, lễ tết, các tiết mục hát chèo của CLB được xã cho thu âm và phát trên sóng truyền thanh của xã trên 45 cụm loa đài đặt tại các thôn và nơi công cộng, giúp nhân dân được thưởng thức văn nghệ bằng chính lời ca, tiếng hát của các nghệ sĩ quê hương. CLB chèo xã đã góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Để phát huy phong trào văn hóa, văn nghệ của quê hương, đặc biệt đẩy mạnh hoạt động CLB chèo Yên Hòa, xã quan tâm tổ chức sơ kết, tổng kết; khuyến khích trong việc tích cực thực hiện xã hội hóa công tác văn nghệ, mời gọi con em quê hương trên mọi miền đất nước tài trợ cho CLB về kinh phí hoạt động, mua sắm nhạc cụ và trang phục biểu diễn để nâng cao chất lượng hoạt động CLB hơn nữa.

Bài, ảnh: Hồng Vân