Chuyện khuyến học của dòng họ Trần ở thôn Long Giáp

Họ Trần, thôn Long Giáp tuy là một họ nhỏ, số nhân khẩu không đông nhưng trong lịch sử, họ này đã có rất nhiều người là các bậc hào sỹ. Họ Trần có cụ Trần Trương Dật có công cùng với Doanh Điền sứ Nguyễn Công Trứ chiêu mộ dân phu, khai khẩn đất hoang, quai đê lấn biển, tạo nên vùng đất Kim Sơn trù phú. Vì công lao đó nên cụ Trần Trương Dật đã được triều đình nhà Nguyễn ban thưởng và đạo sắc phong hiện vẫn còn được lưu giữ tại nhà thờ cụ Trần Trương Dật. Nhà thờ đã được xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.

Phát huy truyền thống của dòng họ, từ lâu con cháu họ Trần đã rất quan tâm tới việc tu dưỡng, rèn luyện "lập thân, lập nghiệp". Một trong những con đường lập thân mà con cháu họ Trần lựa chọn là đi lên bằng con đường học vấn. Ông Trần Văn Sự, thư ký Ban khuyến học dòng họ Trần, thôn Long Giáp cho biết: "Họ Trần ở đây có 26 hộ, hưởng ứng phong trào khuyến học, khuyến tài của xã, năm 2003, họ Trần đã lập ra Ban khuyến học dòng họ. Ban khuyến học dòng họ có trách nhiệm vận động gây quỹ khuyến học của dòng họ nhằm động viên, khen thưởng, trợ giúp hoạt động học tập của con cháu trong họ, giúp việc học tập của con em trong họ tộc ngày càng phát triển". Các thành viên Ban khuyến học dòng họ với sự nhiệt tình, tâm huyết, trách nhiệm và uy tín của mình đã phát huy hiệu quả trong việc động viên con cháu trong họ nỗ lực vươn lên, học tập, trau dồi tri thức. 

Để động viên con em, hàng năm vào ngày 2/9, họ Trần tổ chức khen thưởng cho con, cháu đạt nhiều thành tích trong học tập. Quỹ khuyến học dòng họ Trần khi mới thành lập chỉ có vài ba triệu đồng thì đến nay tăng lên 22 triệu đồng. Việc phát thưởng hàng năm được thực hiện khá nền nếp, trang trọng. Các thành viên trong dòng họ có thành tích học tập tốt tập trung tại nhà thờ dòng họ, xướng danh, làm lễ dâng hương kính cáo tổ tiên. Nhờ khéo léo động viên con, cháu, công tác khuyến học trong dòng họ đã đạt được nhiều kết quả. Chỉ tính từ năm 2003, khi Ban khuyến học họ Trần thành lập, đến nay theo thống kê sơ bộ dòng họ này đã có 2 tiến sỹ, 1 thạc sỹ và 22 con em đỗ vào các trường đại học. 

Ngoài ra, dòng họ Trần còn nổi tiếng ở chỗ có nhiều gia đình tuy kinh tế chưa thực sự khá giả nhưng lại rất giàu có về tri thức. Gia đình anh Trần Văn Quý có con gái Trần Diệu Quỳnh là học sinh giỏi xuất sắc nhiều năm liền. Diệu Quỳnh đã tốt nghiệp loại giỏi của Học viện Ngân Hàng. Hay gia đình anh Trần Văn Quyến có 2 con trai đều học giỏi và thi đỗ đại học. Con em trong dòng họ có cháu đạt danh hiệu học sinh giỏi Quốc gia và giành được các suất học bổng của tỉnh. Họ Trần cũng là một trong số ít dòng họ xây dựng được nhà truyền thống dòng họ làm nơi vinh danh sự học của con em mình. Trong dòng họ đã có nhiều người khá nổi tiếng như: GS.TS Trần Thị Tửu giảng viên Trường Đại học Tôn Đức Thắng (thành phố Hồ Chí Minh); Thiếu tướng, TSKH quân sự Trần Văn Kình, Phó tư lệnh-Tham mưu trưởng Quân khu I. Nhiều con em khác trong dòng họ nhờ có học vấn vững chắc mà có được vị trí công việc tốt tại nhiều cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp… Những người này đều ủng hộ tích cực cho hoạt động khuyến học của dòng họ.

Thời gian qua, Ban khuyến học dòng họ Trần đã tích cực hưởng ứng phong trào khuyến học, khuyến tài của xã Gia Vân cũng như của huyện Gia Viễn như việc thực hiện Quyết định 281/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về "Đẩy mạnh phong trào học tập trong các gia đình, dòng họ, cộng đồng và đơn vị đến năm 2020"; phong trào "Tháng Tám khuyến học", "Mùa xuân khuyến học", phong trào xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời. Với thành tích ấn tượng trong công tác khuyến học, khuyến tài, Ban khuyến học dòng họ Trần đã được được ủy ban MTTQ huyện Gia Viễn, Hội khuyến học xã Gia Vân tuyên dương, khen thưởng.

Mai Phương