Ngày 4-5-2001, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 72/2001/ QĐ-TTg về việc chọn ngày 28-6 hàng năm là Ngày Gia đình Việt Nam. Theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, việc chọn ngày 28-6 hàng năm là Ngày Gia đình Việt Nam nhằm đề cao trách nhiệm lãnh đạo của các ngành, các cấp, các đoàn thể và tổ chức xã hội cùng toàn thể nhân dân thường xuyên quan tâm xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những năm qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh cùng lãnh đạo các cấp, các ngành, đoàn thể trong tỉnh luôn quán triệt sâu sắc quan điểm: Đầu tư cho gia đình là đầu tư cho sự phát triển bền vững; ưu tiên, bảo đảm nguồn lực, đồng thời huy động sự đóng góp của toàn xã hội cho công tác gia đình. Tỉnh ủy ban hành Thông tri số 30-TT/TU về Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với công tác xây dựng gia đình thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; UBND tỉnh ban hành Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược phát triển Gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030 trên địa bàn tỉnh.
Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa"; các phong trào thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, xóa đói, giảm nghèo; xây dựng xóm, phố bình yên, gia đình hạnh phúc; "Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền", "Nuôi con khỏe, dạy con ngoan", "Gia đình, dòng họ hiếu học"… được các cấp, các ngành, các tổ chức, đoàn thể trong tỉnh đẩy mạnh. Các gia đình thường xuyên nhắc nhở các thành viên chăm lo xây dựng gia đình hòa thuận; đoàn kết tương trợ trong cộng đồng; sống kỷ cương, giao tiếp ứng xử văn minh, gương mẫu chấp hành quy ước, hương ước của địa phương.
Việc phát động, đăng ký và tổ chức bình xét danh hiệu "Gia đình văn hóa" hàng năm ở cơ sở diễn ra công khai, dân chủ. Số lượng và chất lượng gia đình văn hóa ngày càng được nâng lên, từ 73,1% (năm 2005) lên 83% (năm 2014). Các mục tiêu và chỉ tiêu của Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam trên địa bàn tỉnh được triển khai và thực hiện có hiệu quả. Đặc biệt, các chỉ tiêu: Chăm lo phát triển giáo dục, giảm tỷ lệ hộ nghèo, công tác kế hoạch hóa gia đình, bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân được cải thiện… tạo bước chuyển biến tích cực trong công tác gia đình, động lực quan trọng thúc đẩy xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ và hạnh phúc.
Tuy nhiên, do ảnh hưởng tiêu cực của mặt trái cơ chế thị trường, nhiều giá trị tốt đẹp của gia đình truyền thống Việt Nam bị phai nhạt như: Hiện tượng xao nhãng việc dạy dỗ con cái, quan hệ của các thành viên trong gia đình lỏng lẻo, nhận thức của người dân về bình đẳng trong gia đình vẫn còn hạn chế, tình trạng ly thân, ly hôn, chung sống không kết hôn, ngoại tình, quan hệ tình dục trước hôn nhân, nạo phá thai, bạo lực gia đình… diễn ra ngày càng phức tạp; một số nơi các cấp chính quyền chưa quan tâm, sâu sát đến công tác gia đình; công tác xóa đói, giảm nghèo chưa vững chắc, nguy cơ tái nghèo còn cao; các tai, tệ nạn xã hội luôn rình rập, xâm nhập vào gia đình; tình trạng mất cân bằng giới tính, gia tăng dân số… là những vấn đề xã hội bức xúc, cản trở sự phát triển bền vững trong mỗi gia đình Việt Nam.
Nhằm khắc phục những tồn tại trên, để chủ trương của Đảng, Nhà nước về công tác gia đình đi vào cuộc sống vàHưởng ứng Ngày Gia đình Việt Nam (28-6) cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:
Nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành, các cấp, các đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội về công tác gia đình, về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà Nước liên quan đến gia đình. Tập trung chỉ đạo tốt hơn nữa việc quán triệt sâu sắc Chỉ thị 49-CT/T.Ư, Kết luận số 26/KL-T.Ư của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Thông tri số 30-TT/TU của Tỉnh ủy về xây dựng gia đình thời kỳ CNH, HĐH đất nước; Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, chiến lược phát triển Gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030 trên địa bàn tỉnh; xây dựng chương trình kế hoạch hành động của từng ngành, từng địa phương, cơ quan, đơn vị về công tác gia đình...
Chú trọng các biện pháp nhằm duy trì và nâng cao chất lượng phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", xây dựng gia đình văn hóa. Thực hiện có hiệu quả Chương trình xây dựng nông thôn mới; xây dựng đô thị văn minh; xóa đói, giảm nghèo; xây dựng làng, bản, xóm, phố văn hóa, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân thực hiện nếp sống văn minh, văn hóa ứng xử trong gia đình, cộng đồng; kế thừa và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam gắn với xây dựng và tiếp thu có chọn lọc những giá trị mới, tiến bộ của gia đình trong xã hội phát triển, từ đó đề cao trách nhiệm của gia đình trong việc xây dựng và bồi dưỡng nhân cách cho các thành viên trong gia đình.
Tuyên truyền, giáo dục đến từng gia đình và thành viên gia đình về truyền thống yêu nước, đấu tranh kiên cường, bất khuất của gia đình Việt Nam trong lịch sử dựng nước và giữ nước, hướng về bảo vệ chủ quyền biển đảo, chủ quyền Tổ quốc theo đúng luật pháp của Việt Nam và phù hợp với luật pháp quốc tế.
Các địa phương triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án Tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình; tổ chức hoạt động mô hình xây dựng gia đình phát triển bền vững, phòng, chống bạo lực gia đình ở cộng đồng dân cư. Có các biện pháp tích cực giúp đỡ gia đình khó khăn, gia đình chính sách, góp phần thực hiện mục tiêu xóa đói, giảm nghèo của tỉnh. Tạo mọi điều kiện để các gia đình nâng cao kiến thức và kỹ năng sống, cách thức tổ chức cuộc sống gia đình và xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp trong gia đình, tăng cường hiệu quả của giáo dục gia đình, thực hiện Bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình, xây dựng gia đình hạnh phúc.
Kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động của Ban chỉ đạo công tác gia đình các cấp. Đẩy mạnh các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực nghiệp vụ, kỹ năng, cung cấp thông tin, kiến thức xây dựng gia đình văn hóa cho đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình, lực lượng cộng tác viên phòng, chống bạo lực gia đình, lực lượng hòa giải viên ở cơ sở. Tăng cường đầu tư các nguồn lực cho phong trào xây dựng gia đình văn hóa, tạo nền tảng cho sự phát triển chung của toàn xã hội. Thường xuyên tổng kết, sơ kết phong trào, đánh giá kết quả phấn đấu xây dựng gia đình văn hóa từng giai đoạn kết hợp với các phong trào khác để đạt được hiệu quả thiết thực, đưa hoạt động này thành định kỳ thường xuyên của các cấp từ tỉnh đến cơ sở.
Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội đề cao trách nhiệm, tham gia triển khai và thực hiện công tác gia đình trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình; đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, giáo dục gia đình; cung cấp kiến thức, kỹ năng làm cha, làm mẹ, làm vợ, làm chồng; kỹ năng ứng xử trong gia đình, xã hội; kỹ năng nuôi dạy con cái, giữ gìn và bồi dưỡng những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của quê hương...
Các cơ quan thông tin đại chúng trên địa bàn tỉnh tăng cường tuyên truyền, biểu dương những điển hình cá nhân, tập thể làm tốt công tác gia đình, những gương gia đình văn hóa tiêu biểu nuôi dạy con cháu khỏe mạnh, chăm ngoan, hiếu thảo, thành đạt; tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các gia đình kinh nghiệm vượt khó vươn lên phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, thực hiện kế hoạch hóa gia đình, phòng, chống tai, tệ nạn xã hội…
Đối với mỗi người Việt Nam, gia đình là một giá trị cao quý luôn được trân trọng và gìn giữ. Ngày Gia đình Việt Nam 28-6 năm nay với chủ đề "Bữa cơm gia đình ấm áp yêu thương", đã khẳng định thêm giá trị gia đình trong văn hóa Việt, mong muốn sẽ mang lại cơ hội để ông, bà, cha, mẹ và con cái - những thế hệ trong một gia đình thêm gần gũi, gắn bó; tạo cơ hội để các gia đình được gặp gỡ, trao đổi các kiến thức phù hợp với tâm lý lứa tuổi, thực hiện đầy đủ các chức năng thiêng liêng của mỗi gia đình trong việc sinh thành, nuôi dưỡng và giáo dục con trẻ. Cùng nhau khắc ghi những kỷ niệm đẹp, giúp mỗi gia đình cảm nhận được hạnh phúc, góp phần giữ vững, phát triển những giá trị mang tính nhân văn trong nét văn hóa gia đình Việt, cùng chung tay xây dựng gia đình Việt Nam phát triển bền vững.
Lâm Quang Nghĩa
(Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch)