Em Lại Thị Mỹ Dung, học sinh lớp 9, Trường THCS thị trấn Yên Ninh (Yên Khánh) là một trong những em có hoàn cảnh như vậy. Cha mất từ khi Dung chưa tròn 1 tuổi. ý thức được hoàn cảnh của mình, nên ngay từ nhỏ, ngoài giờ học Dung thường xuyên giúp mẹ làm việc nhà như băm bèo nuôi lợn, trồng rau, cấy lúa, giặt giũ quần áo… Vất vả nhưng Dung quyết tâm học thật tốt để không phụ lòng mẹ. Em cho biết: Hoàn cảnh nhà nghèo nên em luôn phải cố gắng. Buổi sáng em thức dậy lúc 4 giờ để làm việc nhà, sau đó tới trường, buổi chiều tham gia làm ruộng, chăn nuôi với mẹ, còn buổi tối tập trung học bài cũ. Chỗ nào chưa hiểu, em trao đổi lại với bạn bè hoặc nhờ thầy, cô giáo giúp đỡ… Nhờ đó, Dung có thành tích học tập rất đáng khen. 9 năm liền Dung đều đạt học sinh khá, giỏi. Dung rất thích học những môn học tự nhiên. Vừa qua Dung đã thi đỗ vào Trường THPT Yên Khánh A với số điểm khá cao. Dung tâm sự: Ước mơ lớn nhất của em là thi đỗ vào trường Đại học Y Thái Bình, nhưng cuộc sống quá khó khăn, nên em không chắc mình có thực hiện được ước mơ đó không?
Tuy vẫn được hưởng trọn tình yêu thương của cả cha và mẹ, nhưng hoàn cảnh của em Hoàng Duy Thăng (Yên Mô) cũng thật éo le. Bố bị bệnh, đau yếu quanh năm, mọi lo toan cuộc sống đều dồn vào đôi vai gầy của người mẹ. Để có tiền nuôi 3 đứa con đang tuổi ăn học và tiền thuốc thang cho chồng, mẹ Thăng phải làm đủ nghề, từ làm phụ hồ đến cấy thuê, gặt thuê… Tiền công mỗi ngày cũng được từ 50.000-80.000 đồng, nhưng lại không ổn định. Mỗi khi trời mưa hay những lúc đau yếu không gượng được mẹ em lại phải nghỉ ở nhà. Thăng xúc động: Khó khăn là vậy, nhưng mẹ vẫn động viên chúng em cố gắng học hành. Mẹ em bảo: "Nếu không được học hành đến nơi đến chốn, cuộc sống của các con sau này lại cũng giống như cha mẹ. Thương bố mẹ, các con phải chăm ngoan, học giỏi để sau này có nghề nghiệp ổn định nuôi sống bản thân…".
Không phụ lòng mẹ, Thăng tự xây dựng kế hoạch học tập thật khoa học, phù hợp với hoàn cảnh của mình. Em thu xếp học bài vào buổi tối để ban ngày còn giúp mẹ lo việc đồng áng, cơm nước. Với những nỗ lực đó, thành tích học tập của em rất đáng nể. Nhiều năm liền Thăng đạt học sinh giỏi cấp trường, 3 năm (từ lớp 6-lớp 8) đạt giải nhất kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện. "Em ước sau này thi đỗ vào trường Đại học Kinh tế quốc dân để có điều kiện phụng dưỡng cha mẹ. Nhưng hiện tại hoàn cảnh gia đình em rất khó khăn, nhiều lần nhìn mẹ vất vả quá mà đổ bệnh, em chỉ muốn xin mẹ cho nghỉ học để phụ giúp gia đình…" - Thăng ngậm ngùi…
Dù còn nhiều những khó khăn, vất vả nhưng những ước mơ của các em học sinh nghèo hiếu học đó đang được chắp thêm đôi cánh, nghị lực của các em như được tiếp thêm sức mạnh bởi đã có rất nhiều doanh nghiệp, các nhà hảo tâm và tổ chức xã hội quan tâm, động viên và giúp đỡ bằng nhiều việc làm thiết thực. Điển hình như các Doanh nghiệp Xuân Trường, Doanh nghiệp Xuân Thành, Công ty Bảo việt Nhân thọ tỉnh Ninh Bình, Công ty TNHH Phú Mỹ Hưng… Ông Lê Thế Hùng, Giám đốc Công ty Bảo việt Nhân thọ tỉnh Ninh Bình khẳng định: Chúng tôi quan niệm, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho tương lai. Bởi thế, từ 10 năm trở lại đây, năm nào Công ty cũng dành hàng nghìn suất an sinh giáo dục tặng các em học sinh nghèo hiếu học. Số tiền tuy không nhiều nhưng đã giúp các em có thêm kinh phí để trang bị sách vở, dụng cụ học tập… Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục quan tâm, giúp đỡ các em thực hiện được mơ ước tới trường của mình.
Cùng với đó, công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em khuyết tật cũng được đặc biệt quan tâm. Trong năm 2011, từ các nguồn hỗ trợ trẻ em, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội phối hợp với Bệnh viện E Hà Nội phẫu thuật tim cho 31 trẻ em với mức 30 triệu đồng/ca; khám đánh giá kết quả phẫu thuật chỉnh hình năm 2010 cho 60 trẻ em và chỉ định phẫu thuật cho 160 trẻ em khuyết tật; tổ chức phẫu thuật cho 60 trẻ em khuyết tật vận động do tổ chức SAP-VN tài trợ; triển khai chương trình phẫu thuật sứt môi, hở vòm miệng cho 19 trẻ em; trao tặng xe lăn cho 30 trẻ em khuyết tật do Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam tài trợ… Đây là những hoạt động thiết thực nhất để tiếp sức cho các em học sinh nghèo, nhất là trẻ khuyết tật có đủ sức khỏe, điều kiện để thực hiện ước mơ tới trường.
Bà Nguyễn Thị Thu Hằng, Trưởng phòng Bảo vệ, chăm sóc trẻ em - Sở Lao động, Thương binh và Xã hội cho rằng, các hoạt động trên là nguồn động viên hết sức có ý nghĩa và thiết thực đối với gia đình học sinh nghèo. Sự ủng hộ của các nhà hảo tâm luôn được chúng tôi trân trọng và xác định phải sử dụng sự giúp đỡ này một cách hiệu quả nhất. Trong nhiều năm qua, nhờ sự quan tâm, động viên kịp thời của các tổ chức, nhà hảo tâm trong cả nước đã giúp cho hàng nghìn cháu có hoàn cảnh khó khăn được tiếp tục đến trường, nhiều cháu giờ đây đã thành đạt và tiếp tục có những đóng góp trở lại cho các thế hệ tiếp theo.
Nguyễn Hùng