Chủ nhiệm đề tài, thạc sỹ thú y Nguyễn Thị Dịu cho biết: Đề tài "ứng dụng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo giống bò BBB trên nền bò cái lai Sind để nâng cao năng suất, chất lượng trong chăn nuôi bò thịt tại Ninh Bình" của Trung tâm được Sở Khoa học và Công nghệ ghi nhận là đề tài nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Được biết, hiện tại, một số tỉnh, thành phố đã triển khai sử dụng tinh bò BBB để thụ tinh nhân tạo cho bò cái nền lai Sind để tạo ra bê lai F1 (BBB x lai Sind) nâng cao năng suất và chất lượng, thu được kết quả tốt và đang nhân ra diện rộng như: Thành phố Hà Nội, Hưng Yên, Thái Nguyên, Thanh Hóa... Tại Ninh Bình, có 145 hộ tham gia đề tài với số bò cái được bình tuyển đủ điều kiện tham gia đề tài là 166 con.
Ban chủ nhiệm đề tài đã chỉ đạo sát sao đội ngũ dẫn tinh viên ở các huyện theo dõi chặt chẽ tình hình động dục của bò cái, sử dụng máy phát hiện động dục để phát hiện chính xác thời điểm động dục tiến hành phối giống. Với 200 liều tinh giống BBB phối cho 120 con bò cái lai sind, đã có 107 con có chửa (tỷ lệ đạt 89,16%).
Thông qua đề tài, các hộ tham gia mô hình được đào tạo, tập huấn nghiệp vụ tiếp cận thông tin về giống con nuôi mới cho năng suất cao, chất lượng tốt (bò BBB), nâng cao kiến thức về kỹ thuật chăn nuôi và phòng trị bệnh cho bò.
Có 200 nông dân dự các đợt tập huấn để nắm bắt tiêu chuẩn chọn bò cái phối tinh BBB, biện pháp kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng bò cái hậu bị, bò cái mang thai, bò sinh sản khi phối tinh BBB và kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng bê lai BBB.
Qua đó đã giúp người dân chủ động cải tạo được giống, từng bước nâng cao chất lượng đàn bò, đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn.
Đặc biệt với kỹ thuật thụ tinh nhân tạo đã giúp cải thiện khả năng di truyền, cho phép sử dụng rộng rãi những bò đực giống có năng suất cao, có giá trị trên phạm vi rộng đến từng hộ chăn nuôi.
Với tính năng ưu việt như hạn chế lây lan dịch bệnh, không du nhập bệnh mới nhờ hạn chế nhập bò đực giống, việc theo dõi, ghi chép trong công tác quản lý giống được chính xác hơn, tránh tình trạng đồng huyết, cận huyết, từ đó chất lượng đàn bò được cải thiện rõ rệt.
Việc áp dụng rộng rãi kỹ thuật thụ tinh nhân tạo trên địa bàn tỉnh đã mở ra một hướng phát triển mới trong chăn nuôi, phương pháp này không chỉ giúp nâng cao về chất lượng mà số lượng đàn cũng tăng lên đáng kể.
Ông Đinh Văn Khơi, khu phố 4, thị trấn Yên Ninh (Yên Khánh) chia sẻ, gia đình ông đã có trên 10 năm kinh nghiệm nuôi bò nái, nhưng hơn 3 năm qua thực hiện sử dụng tinh bò BBB lai với bò cái nền lai Sind tạo ra con lai có nhiều ưu điểm của giống bố BBB (tầm vóc, tăng trọng, năng suất thịt) và thích nghi, tính thuần, phàm ăn ở mẹ lai Sind. Bê lai BBB sinh ra có khối lượng sơ sinh bình quân cao hơn so với bê lai sind. Bê lai có đặc tính phàm ăn (rơm rạ, cỏ voi, thân cây ngô, cám…), khả năng tăng trọng nhanh, sức đề kháng tốt, ít cảm nhiễm bệnh.
Kết quả nghiệm thu đề tài ở các địa phương Tam Điệp, Yên Mô, Yên Khánh, Gia Viễn và Nho Quan cho thấy, bình quân khối lượng của bê lai F1 (BBB x lai Sind) sơ sinh đã đạt 30,5kg/con (vượt 5,5 kg), khối lượng tăng trọng trong 18 tháng tuổi đạt 389 kg/con (vượt 39 kg).
Trao đổi với các thành viên tham gia đề tài, chúng tôi được biết: Chương trình tạo ra 80-100 bê lai sơ sinh F1 với khối lượng trung bình lớn hơn hoặc bằng 25kg/con, đồng thời theo dõi, đánh giá năng suất và hiệu quả đối với 30 bê lai F1 từ sơ sinh đến 18 tháng tuổi.
Qua đó, hoàn thiện và đưa ra quy trình chọn lọc bò cái nền lai Sind và kỹ thuật thụ tinh nhân tạo bằng tinh cọng rạ giống bò BBB trên nền bò cái lai Sind.
Cùng với đó là hoàn thiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng bò cái lai sind nuôi sinh sản và quy trình chăm sóc nuôi dưỡng bê lai F1 từ sơ sinh đến 18 tháng tuổi tại Ninh Bình. Các hộ dân tham gia được tiếp cận với tiến bộ kỹ thuật mới trong chăn nuôi bò về công nghệ giống bằng việc thụ tinh nhân tạo giống bò BBB góp phần cải tạo thành công đàn bò địa phương theo hướng chuyên thịt, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho các hộ chăn nuôi trên địa bàn tỉnh.
Lựa chọn đối tượng vật nuôi phù hợp nhằm khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh về đất đai, thổ nhưỡng, điều kiện tự nhiên của từng vùng để tạo lợi thế cạnh tranh sản phẩm chăn nuôi. Trong đó, phát triển chăn nuôi bò thịt nói chung và chăn nuôi bò thịt chất lượng cao nói riêng được đánh giá là có nhiều tiềm năng để phát huy thế mạnh, góp phần nâng cao giá trị gia tăng, nâng cao hiệu quả kinh tế nông nghiệp.
Hiệu quả đề tài khẳng định tính ưu việt của ưu thế lai khi sử dụng tinh bò BBB lai với bò cái nền lai sind. Đến nay, mô hình đang được nhân nhanh trên diện rộng, đã có 326 hộ dân ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào thực tiễn sản xuất.
Bài, ảnh: Nguyễn Minh