"HĐND tỉnh cần tập trung phát huy mạnh mẽ vai trò, vị trí trong việc tạo lập hành lang pháp lý về cơ chế chính sách, tạo sự bứt phá trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh" (*)

Kính thưa Chủ tọa kỳ họp!

Kính thưa các đồng chí!

Kính thưa các vị đại biểu HĐND tỉnh!

Thưa toàn thể cử tri và nhân dân trong tỉnh!

Sau hơn một tháng tiến hành kỳ họp thứ nhất để kiện toàn tổ chức bộ máy nhiệm kỳ mới - hôm nay, HĐND tỉnh khai mạc trọng thể kỳ họp thứ hai, kỳ họp thường kỳ hết sức quan trọng để đánh giá kết quả phát triển kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm, xác định mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 6 tháng cuối năm 2021; quyết định các vấn đề quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh thời gian tới. Kỳ họp diễn ra ngay sau khi kết thúc kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV, trong bối cảnh mới, tình hình diễn biến có những phức tạp và thay đổi nhanh chóng, đặc biệt tình hình dịch COVID-19. 

Kinh tế thế giới có dấu hiệu phục hồi, tăng trưởng trở lại nhưng chưa vững chắc và không đồng đều, thương mại và đầu tư quốc tế suy giảm. Đại dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, khó kiểm soát, tác động tiêu cực, kéo dài, chưa có hồi kết, làm thay đổi cấu trúc kinh tế, phương thức quản trị và đời sống kinh tế, xã hội toàn cầu, buộc nhiều nước phải thay đổi định hướng, chiến lược phát triển theo hướng đề cao tinh thần tự lực, tự cường, chú trọng đầu tư và phát triển thị trường nội địa.

Việc tiếp cận vắc xin là yếu tố quyết định trong công tác phòng, chống dịch COVID-19 đang rất khác nhau ở các quốc gia. Hiện nay ở các nước phát triển tỷ lệ người dân được tiêm vắc xin đạt trên 50% dân số, trong khi ở các nước khác chỉ khoảng 15%. 

Đến cuối ngày hôm qua, riêng đợt dịch thứ 4, trên toàn quốc có khoảng 118 nghìn ca mắc (gấp hơn 75 lần cả 3 đợt dịch trước cộng lại) và với tốc độ lây lan đang ngày càng nhanh, diễn biến phức tạp và còn có thể kéo dài. Sản xuất kinh doanh, sinh kế, việc làm, đời sống của Nhân dân, nhất là ở những vùng có dịch và những ngành, lĩnh vực chịu ảnh hưởng trực tiếp của đại dịch gặp rất nhiều khó khăn.

Trong bối cảnh đó, thay mặt Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, tôi trân trọng báo cáo với HĐND tỉnh một số nội dung sau để các đại biểu nắm thông tin, tham khảo và liên hệ với thực tiễn của tỉnh:

 Sau 9 ngày làm việc liên tục, với tinh thần đoàn kết, dân chủ, trí tuệ, trách nhiệm cao và khẩn trương, kỳ họp thứ nhất, kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa XV đã thành công tốt đẹp, hoàn thành chương trình đề ra. Tại kỳ họp, Quốc hội đã thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước 6 tháng đầu năm, nhiệm vụ giải pháp 6 tháng cuối năm 2021; Kế hoạch 05 năm giai đoạn 2021-2025 về phát triển kinh tế, xã hội, tài chính quốc gia; đầu tư công trung hạn; quyết định 2 Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025; cho ý kiến vào chương trình giám sát và thực hiện công tác nhân sự. Trong quá trình diễn ra kỳ họp, các phương tiện thông tin đại chúng đã đưa tin kịp thời, đầy đủ diễn biến của kỳ họp. Tôi trân trọng báo cáo các đại biểu và cử tri, nhân dân trong tỉnh một số nội dung quan trọng cơ bản sau:

- 6 tháng đầu năm, tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP) đạt 5,64%, thấp hơn chỉ tiêu đề ra nhưng với tinh thần quyết tâm cao nhất, Quốc hội quyết nghị, vẫn giữ nguyên mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2021 là 6%. Phấn đấu trong giai đoạn 2021-2025 tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm ở mức 6,5-7%. GDP bình quân đầu người đến năm 2025 đạt khoảng 4.700 - 5.000 USD

- Tập trung nguồn lực để thực hiện cải cách tiền lương từ ngày 1/7/2022. Phấn đấu tăng tỷ trọng chi đầu tư phát triển đạt khoảng 29%, giảm tỷ trọng chi thường xuyên xuống khoảng 60%. 

- Khắc phục tình trạng đầu tư phân tán, dàn trải, kéo dài, giảm tối đa số lượng các dự án khởi công mới. Phấn đấu tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công bình quân giai đoạn 2021-2025 đạt trên 90% kế hoạch Quốc hội giao; số dự án hoàn thành trong giai đoạn đạt trên 80% tổng số dự án được bố trí vốn.

- Quốc hội yêu cầu Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương chủ động bám sát tình hình, tiếp tục tăng cường các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt, hiệu quả hơn nữa để thực hiện mục tiêu kép. Khẩn trương triển khai chiến lược vắc-xin toàn diện, phấn đấu đạt miễn dịch cộng đồng vào cuối năm 2021, đầu năm 2022. Thúc đẩy phát triển liên kết vùng, khu kinh tế và phát triển đô thị. 

- Dấu ấn của kỳ họp này, trong bối cảnh cấp bách như hiện nay, tình hình dịch bệnh có thể kéo dài và khi chưa kịp thời sửa đổi các quy định pháp luật có liên quan, Quốc hội cho phép được áp dụng, ban hành các quy định cấp thiết chưa được luật quy định để xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh, trong đó có việc áp dụng cơ chế đặc biệt, đặc thù, đặc cách trong cấp phép, đăng ký lưu hành, mua sắm, sản xuất thuốc, trang thiết bị y tế, hóa chất và đầu tư cơ sở vật chất; mua sắm với số lượng cao hơn nhu cầu thực tế để dự phòng, ứng phó trường hợp dịch bệnh có diễn biến phức tạp, đồng thời yêu cầu có giải pháp để không để xảy ra tiêu cực, lãng phí trong quá trình thực hiện…

- Trong giai đoạn 2021-2025, tỉ lệ nghèo đa chiều duy trì mức giảm 1-1,5%/năm; hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm; 30% huyện nghèo, 30% xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn. Phấn đấu, cả nước có ít nhất 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, ít nhất 10% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; có ít nhất 50% cấp huyện và ít nhất 15 tỉnh, thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; thu nhập bình quân của người dân nông thôn tăng ít nhất 1,5 lần so với năm 2020. 

-  Trong thời gian tới, Quốc hội sẽ cho ý kiến sửa đổi Luật đất đai, Luật thi đua khen thưởng, Luật Phòng chống bạo lực gia đình, Luật Thanh tra, Luật thực hiện dân chủ ở xã phường thị trấn, Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng… và một số luật quan trọng khác.

- Quốc hội quyết định 2 chuyên đề giám sát tối cao năm 2022 là "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021" và "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch được ban hành".

- Quốc hội đã xem xét, quyết định về cơ cấu tổ chức Chính phủ nhiệm kỳ mới (giữ nguyên 18 bộ và 4 cơ quan ngang bộ như hiện nay) và xem xét, quyết định công tác nhân sự thuộc thẩm quyền, kết quả bầu và phê chuẩn các chức danh cụ thể đạt tỷ lệ tán thành cao, thể hiện sự đồng thuận, được dư luận xã hội và cử tri đánh giá cao. 

Kính thưa quí vị đại biểu!

Với Ninh Bình của chúng ta, trong 6 tháng đầu năm, chúng ta đã rất chủ động, kịp thời, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai hiệu quả phòng, chống dịch COVID-19; đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội; nhiều điểm nghẽn bước đầu được tháo gỡ; kỷ luật, kỷ cương trong triển khai thực hiện nhiệm vụ từng bước được đề cao. 

Qua 6 tháng đầu năm 2021, tình hình dịch bệnh trên địa bàn tỉnh đang được kiểm soát; tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) đạt 7,18%, cao hơn tăng trưởng chung, xếp thứ 19 toàn quốc, tăng gần gấp 2 lần so với tăng trưởng 6 tháng đầu năm 2020. 

Nhiều chỉ tiêu kinh tế quan trọng tăng khá so với cùng kỳ, huyện Yên Mô đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Văn hóa - xã hội được quan tâm; và mới đây là năm thứ 5 liên tiếp, Ninh Bình xếp thứ 3 toàn quốc về điểm thi tốt nghiệp phổ thông trung học.

Chỉ số cải cách hành chính năm 2020 (PAR INDEX) xếp thứ 11/63 tỉnh, thành phố. Quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Tổ chức thành công Lễ khai mạc Năm Du lịch quốc gia năm 2021. Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021-2026 với nhiều kết quả đạt được cao nhất từ trước đến nay.

 Tập trung việc kiện toàn tổ chức bộ máy, xây dựng quy chế làm việc, chương trình hành động, chương trình công tác toàn khóa, trong 6 tháng, đã ban hành 08 nghị quyết, chỉ thị, chương trình, kết luận của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy (trong đó có nhiều Chỉ thị, nghị quyết lần đầu được ban hành), phù hợp với tình hình thực tiễn, tạo sự thống nhất, quyết tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo.

Kính thưa các vị đại biểu!

Có thể khẳng định, những kết quả đạt được của tỉnh trong thời gian qua là rất to lớn, nhưng bối cảnh tình hình đã thay đổi nhanh chóng, yêu cầu tới ngày càng cao, trong khi khó khăn còn nhiều, thách thức ngày càng gay gắt hơn.

Sản xuất công nghiệp trong tỉnh gặp khó khăn do thiếu hụt nguồn nguyên liệu, lưu thông hàng hóa bị hạn chế; dịch vụ, du lịch chịu tác động nặng nề của dịch COVID-19. Tỷ lệ người dân được tiêm phòng vắc xin trên địa bàn tỉnh hiện nay còn thấp (đến hết ngày 28/7/2021 là 17.783 người, chiếm 0,35% so với toàn quốc). 

Chỉ còn 5 tháng nữa sẽ kết thúc năm 2021, yêu cầu đặt ra là rất lớn. Trong khi đó, chúng ta vẫn quyết tâm giữ nguyên các mục tiêu phát triển kinh tế năm 2021 đã đề ra, trong đó mục tiêu tăng trưởng kinh tế GRDP cả năm phải đạt 8% trở lên. 

Để đạt các mục tiêu đó, bên cạnh các giải pháp, nhiệm vụ được nêu trong các báo cáo của HĐND và UBND tỉnh, thay mặt Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, tôi phát biểu gợi mở một số nhiệm vụ để các đại biểu HĐND tỉnh tập trung thảo luận:

Một là, Trong tình hình thực tiễn của cả nước hiện nay, chúng ta tiếp tục quán triệt thực hiện có hiệu quả mục tiêu kép, vừa phòng, chống dịch vừa phát triển kinh tế - xã hội, nhưng mục tiêu phòng, chống dịch COVID-19 là ưu tiên số một, đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe cho nhân dân là trên hết và trước hết. Trong đó đề nghị:

- Toàn bộ hệ thống chính trị tập trung cao nhất cho công tác phòng, chống dịch COVID-19 với tinh thần "chống dịch như chống giặc". Chủ động các phương án, kịch bản để kịp thời ứng phó với mọi tình huống; tuyệt đối không được chủ quan, lơ là, mất cảnh giác, thỏa mãn với những kết quả bước đầu đạt được. Tiếp tục chỉ đạo sát sao, chặt chẽ và triển khai các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt, linh hoạt, hiệu quả. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong phòng, chống dịch.

- Tập trung cao cho công tác tiêm phòng vắc-xin COVID-19 với quan điểm "tiêm nhanh nhất, nhiều nhất, rộng nhất, đảm bảo an toàn, hiệu quả, công bằng và công khai"; "tiêm đến đâu an toàn đến đó", "không bỏ phí bất cứ một liều vắc-xin nào". Theo kế hoạch của Bộ Y tế, dự kiến hết năm 2021, tỉnh ta sẽ được phân bổ 1,28 triệu liều  vắc xin, chúng ta sẽ hoàn thành tiêm cho trên 92% dân số từ 18 tuổi trở lên của toàn tỉnh.

- Đề nghị HĐND tỉnh nghiên cứu, xem xét, trong trường hợp thực tiễn cấp bách, trao quyền cho UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh chủ động, linh hoạt áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 (tại kỳ họp vừa qua, do tình hình cấp bách, Quốc hội đã trao cho Thủ tướng Chính phủ quyền như tướng ngoài biên ải…). 

- Tiếp tục Tuyên truyền, hướng dẫn để người dân bình tĩnh, không hoang mang, chủ động phối hợp, tin tưởng, tự giác chấp hành các quy định và  đồng hành cùng chính quyền trong thực hiện các giải pháp phòng, chống dịch COVID-19.

Đây là thời điểm quan trọng, là phép thử đối với năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành và bản lĩnh của mỗi cấp ủy đảng, chính quyền và của mỗi chúng ta; đòi hỏi "quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt và hiệu quả"; phải tích cực đổi mới sáng tạo, nâng cao trách nhiệm, siết chặt kỷ luật kỷ cương, phải dự báo, đánh giá đúng tình hình, đề ra những biện pháp phù hợp, hiệu quả, không chỉ vượt qua những khó khăn trước mắt, mà còn khơi dậy các tiềm năng, lợi thế, dư địa phát triển của tỉnh trong thời gian tới.

Hai là, cần quán triệt, cụ thể hóa, nghiêm túc tổ chức thực hiện những chỉ đạo, định hướng quan trọng của Trung ương, đặc biệt tập trung giải quyết một số tồn tại hạn chế hiện nay. Đối chiếu với tình hình thực tế ở tỉnh ta, tôi đề nghị, các cấp, các ngành nâng cao trách nhiệm, bản lĩnh; mạnh dạn cắt giảm các dự án đầu tư công chưa thật cần thiết mà không có khả năng bố trí vốn; tiếp tục xem xét lại hiệu quả các dự án dù đã chấp thuận đầu tư. Nhất định phải có giải pháp quyết liệt để trả xong nợ xây dựng cơ bản đã có trước 2015. 

Chủ động điều hành ngân sách Nhà nước năm 2021 phù hợp với tình hình thực tế, cắt giảm tối thiểu 50% kinh phí hội nghị, kinh phí đi công tác để tập trung chi cho phòng, chống dịch COVID-19. Nghiên cứu vấn đề quy hoạch, liên kết vùng của tỉnh, tạo động lực và  tăng trưởng mới để phát triển mạnh về du lịch, dịch vụ, công nghiệp và đô thị. Quyết tâm thực hiện các chính sách, giải pháp để tỉnh ta sớm thành tỉnh nông thôn mới, có tỉ lệ hộ nghèo thấp. Thúc đẩy sản xuất; tổ chức thực hiện hiệu quả các gói an sinh xã hội hỗ trợ người dân, doanh nghiệp.

Chúng ta đã nhận diện ra nhiều yếu kém kéo dài và trong các diễn đàn chúng ta luôn nhắc đến: năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, thu hút đầu tư, quản lý đất đai, công tác giải phóng mặt bằng, nợ xây dựng cơ bản, các dự án triển khai chậm tiến độ, ô nhiễm môi trường, vấn đề tổ chức sản xuất cho nhân dân, vấn đề hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, năng lực phẩm chất, kỷ luật kỷ cương của một bộ phận cán bộ …) nhưng chưa có giải pháp hữu hiệu để giải quyết vấn đề tồn tại nêu trên. 

Rõ ràng, trong điều kiện không bình thường (tất cả những tồn tại đó được coi là những khó khăn, khác bình thưởng) mà vẫn áp dụng chính sách như bình thường; lại không có sự đột phá trong tổ chức thực hiện, thì sẽ không thể đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Theo đó, những yếu kém phức tạp, kéo dài như trên cần được tập trung cao độ, với những giải pháp mạnh, đột phá thì mới có thể giải quyết dứt điểm. Đây sẽ là nội dung trọng tâm Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh trông đợi HĐND và UBND tỉnh trong thời gian tới.

Ba là, HĐND tỉnh là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất ở địa phương, việc đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân tỉnh có vai trò rất quan trọng quyết định đến sự phát triển của tỉnh.

Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đánh giá cao những đóng góp quan trọng của HĐND trong thời gian qua và mong muốn HĐND tỉnh tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động (dư địa đổi mới còn rất nhiều, chúng ta nên mạnh dạn ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại hơn nữa, thiết thực hơn nữa, phong phú về tư liệu để HĐND nghiên cứu trong hoạt động của Hội đồng; đi đến cùng các vấn đề giám sát; truy vấn trách nhiệm của các cấp, các ngành; mở rộng hình thức, đa dạng đối tượng tiếp xúc cử tri để đáp ứng được sự mong đợi, kỳ vọng của cử tri và nhân dân).

 Tập trung phát huy mạnh mẽ vai trò, vị trí trong việc tạo lập hành lang pháp lý về cơ chế, chính sách, qui định, nghị quyết, các vấn đề quan trọng,  những khó khăn hạn chế kéo dài, tạo sự bứt phá trong phát triển kinh tế xã hội…

  Bốn là, Đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng, đồng bộ, hiệu quả giữa HĐND với UBND, Đoàn đại biểu Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc và các ban ngành, các cấp trong xây dựng chính sách, giám sát, chất vấn, tiếp xúc cử tri, giải quyết khiếu nại tố cáo…

- Trong phối hợp, đảm bảo theo chức năng, nhiệm vụ, "đúng vai, thuộc bài" (như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn nhắc). Thẩm quyền của ai, cấp nào thì người đó, cấp đó phải quyết định và chịu trách nhiệm.

 - Việc phối hợp phải được thực hiện ngay từ khâu xây dựng dự thảo các nghị quyết, chính sách, chú trọng công tác nghiên cứu khảo sát, bám sát thực tiễn để các nghị quyết, chính sách đó xem xét thấu đáo, đa chiều, có chất lượng trước khi trình Hội đồng.

Trước mắt, trong kỳ họp này, đề nghị HĐND phối hợp UBND và các bên liên quan xây dựng các nghị quyết, chính sách chúng ta chưa trình được kỳ họp lần này, (đó là: Quy định phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu ngân sách giữa các cấp chính quyền địa phương tỉnh Ninh Bình; Quy định nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn vốn ngân sách Nhà nước tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2021-2025; xem xét được việc hỗ trợ kinh phí hoạt động và chế độ chính sách đối với một số hội quần chúng và nhiều các chính sách khác.

 Kỳ họp thứ hai HĐND tỉnh có nhiều nội dung quan trọng, tác động lớn đến kinh tế - xã hội của tỉnh và chỉ tiêu, kế hoạch năm 2021 cũng như cả nhiệm kỳ 5 năm. Đề nghị các vị đại biểu HĐND tỉnh dành thời gian nghiên cứu, thảo luận, thấy rõ trách nhiệm của cá nhân đơn vị trong quá trình tham gia bàn bạc, thảo luận, quyết định các nghị quyết, chính sách của HĐND tỉnh. 

Thay mặt Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, tôi ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng, những đóng góp quan trọng của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và toàn thể cán bộ, đảng viên, cử tri và nhân dân trong tỉnh đã đạt được trong 6 tháng vừa qua. Đặc biệt biểu dương và trân trọng cảm ơn lực lượng công an, quân đội, y tế, các lực lượng chức năng - những người đi đầu, xả thân trong công cuộc phòng, chống dịch của tỉnh.

Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh cũng xin chia sẻ những khó khăn, vất vả, thách thức với Nhân dân, doanh nghiệp của tỉnh do ảnh hưởng dịch COVID-19. Chúng ta tin tưởng rằng, với sự chung sức, đồng lòng, với ý thức trách nhiệm cao và tinh thần tương thân tương ái của các tầng lớp nhân dân, của cán bộ đảng viên và hệ thống chính trị trong tỉnh, chúng ta sẽ chống dịch thành công và hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. 

Chúc tỉnh Ninh Bình của chúng ta bình an, vững vàng vượt qua khó khăn, thử thách! 

Chúc các vị đại biểu HĐND tỉnh, các quí vị đại biểu cùng với cử tri và toàn thể Nhân dân trong tỉnh sức khỏe, hạnh phúc và thắng lợi!

Chúc kỳ họp thứ 2, HĐND tỉnh thành công tốt đẹp!

Xin trân trọng cảm ơn!

Nguyễn Thị Thu Hà

UVT.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh

(*) Đầu đề do Báo đặt