Xung quanh vấn đề Công ty TNHH Duyên Hà khai thác khoáng sản ảnh hưởng đến rừng phòng hộ

Xung quanh vấn đề này, qua tìm hiểu chúng tôi được biết: Ngay sau khi nhận được phản ánh của nhân dân, UBND thành phố Tam Điệp đã chỉ đạo Hạt kiểm lâm Tam Điệp phối hợp với cán bộ của Ban Quản lý rừng phòng hộ, Phòng Tài nguyên và Môi trường, cán bộ địa chính phường Tân Bình, đại diện Công ty TNHH Duyên Hà - nhà máy xi măng Duyên Hà tiến hành sử dụng máy định vị GPS để kiểm tra tại hiện trường các lô rừng phòng hộ núi đá, lô 56a, 57a, 58b, thuộc khoảnh 1; lô 2a, khoảnh 7; lô 2a khoảnh 2; lô 44b, 59a, 61a, 71b, 72aa, 58a, 59b, 70a, 80a khoảnh 1; lô 6a khoảnh 2 và lô 4aa khoảnh 7 bản đồ theo dõi diễn biến rừng phường Tân Bình lập năm 2018.

Qua kiểm tra có kết luận: Việc hoạt động của Công ty xi măng Duyên Hà không làm ảnh hưởng đến sản xuất và gây mất an toàn cho nhân dân gần khu vực sản xuất của nhà máy. Tại các điểm giáp ranh giữa ruộng cấy, ao, đầm với khu vực khai thác đá đã được nhà máy đền bù và giải phóng mặt bằng từ chân núi đá ra 40m và đã được Sở Tài nguyên và Môi trường cho thuê đất.

Hiện tại, ở những điểm giáp ranh, nhà máy không có hoạt động khai thác đá. Kiểm tra thực tế tại các lô đang khai thác đá, vị trí khai thác đá của Công ty đúng với vị trí, ranh giới được cấp phép. Tuy nhiên, tại 1 vị trí khai thác mỏ (độ cao Coos >50m) khi khai thác đá đã làm rơi, sạt lở đất đá vào diện tích rừng tự nhiên phòng hộ ở phía dưới. Diện tích rừng tự nhiên phòng hộ vùi lấp kiểm tra lần 1 ngày 12/8/2018 là 19.808m2. Diện tích rừng tự nhiên phòng hộ bị ảnh hưởng vùi lấp kiểm tra ngày 25/12/2019 (lần 2) là 12.574m2. Tổng 2 lần kiểm tra, rừng tự nhiên phòng hộ bị vùi lấp là 32.382m2. (số liệu của Hạt kiểm lâm Tam Điệp cung cấp).

Sau khi kiểm tra thực tế, ngày 7/1/2020, Hạt kiểm lâm Tam Điệp đã báo cáo Chi cục Kiểm lâm tỉnh, UBND thành phố Tam Điệp để xin ý kiến chỉ đạo, xử lý và yêu cầu Công ty xi măng Duyên Hà tạm dừng các hoạt động khai thác mỏ tại vị trí gây ra sạt lở đất để không mất diện tích rừng phòng hộ. Sau đó, ngày 9/1/2020  Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã có văn bản gửi Hạt kiểm lâm Tam Điệp chỉ đạo Hạt kiểm lâm Tam Điệp tham mưu cho UBND thành phố Tam Điệp chỉ đạo các ngành, đơn vị có liên quan phối hợp, xem xét giải quyết vụ việc, yêu cầu Công ty TNHH Duyên Hà có phương án khắc phục, không để việc khai thác đá của Công ty ảnh hưởng đến rừng phòng hộ. Nếu xét thấy hành vi vi phạm vượt quá mức tối đa xử phạt vi phạm hành chính, thì tham mưu cho Chủ tịch UBND thành phố Tam Điệp chỉ đạo cơ quan Công an phối hợp với các ngành, đơn vị liên quan xử lý theo quy định của pháp luật.

Để thực hiện đúng quy định của Nhà nước trong lĩnh vực bảo vệ rừng và hoạt động khai thác khoáng sản, ngày 10/2/2020, UBND thành phố Tam Điệp đã có văn bản số 95/UBND-TNMT, gửi UBND tỉnh Ninh Bình, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và PTNT báo cáo hoạt động khai thác mỏ đá vôi phường Tân Bình và xã Yên Sơn, thành phố Tam Điệp của Công ty TNHH Duyên Hà. Báo cáo nêu rõ: Công ty TNHH Duyên Hà được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép khai thác khoáng sản số 1417/GP-BTNMT ngày 11/6/2015, cho phép Công ty khai thác đá vôi làm nguyên liệu xi măng tại khu vực phường Tân Bình và xã Yên Sơn, thành phố Tam Điệp với diện tích khu vực khai thác là 51,13 ha; mức sâu khai thác đến mức +50m, công suất khai thác là 2.053.800 tấn đá vôi/năm, thời hạn khai thác là 30 năm.

Công ty TNHH Duyên Hà đã làm đầy đủ các thủ tục pháp lý về khai thác khoáng sản theo quy định và tiến hành hoạt động khai thác mỏ. Tuy nhiên, qua công tác kiểm tra, giám sát và báo cáo của các cơ quan chức năng của thành phố thì trong quá trình khai thác mỏ, Công ty TNHH Duyên Hà đã gây sạt lở đất đá làm vùi lấp diện tích rừng phòng hộ nằm ngoài diện tích mỏ đã được cấp phép, với diện tích 32.382m2. UBND thành phố Tam Điệp chỉ đạo các ngành chức năng, yêu cầu Công ty TNHH Duyên Hà tạm dừng khai thác đá tại các vị trí gây sạt lở để tránh mất rừng phòng hộ.

Ngày 27/2/2020, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã có báo cáo số 412/BC-STNMT về việc kiểm tra hoạt động khai thác đá vôi làm nguyên liệu xi măng khu vực phường Tân Bình và xã Yên Sơn thành phố Tam Điệp của Công ty TNHH Duyên Hà và đề nghị UBND tỉnh yêu cầu Công ty TNHH Duyên Hà tổ chức khai thác mỏ đúng vị trí, ranh giới theo giấy phép khai thác đã được cấp và các quy định khác của pháp luật có liên quan, đảm bảo an toàn, hiệu quả tại mỏ khai thác.

Giao UBND thành phố Tam Điệp thực hiện thanh tra, xác minh rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc để diện tích rừng phòng hộ bị vùi lấp khi khai thác. Xử lý theo thẩm quyền đối với những hành vi vi phạm. Trường hợp vi phạm vượt quá thẩm quyền, đề xuất phương án xử lý; báo cáo UBND tỉnh để giải quyết. Báo cáo của Sở cũng nêu rõ: Trong quá trình khai thác vật liệu để sản xuất, Công ty TNHH Duyên Hà khai thác chưa phù hợp với thiết kế khai thác mỏ đã được Sở Xây dựng thẩm định nên đã làm sạt lở đá ra ngoài diện tích mỏ làm vùi lấp 32.382m2 đất rừng phòng hộ của Ban quản lý rừng phòng hộ thành phố Tam Điệp.

Như vậy, bước đầu cho thấy, tổng diện tích rừng phòng hộ bị vùi lấp do việc khai thác đá của Công ty TNHH Duyên Hà là 32.382m2; căn cứ quy định tại Điểm c Khoản 10 Điều 20 Nghị định số 35/2019/NĐ-CP của Chính phủ diện tích rừng phòng hộ bị thiệt hại trên vượt quá mức xử phạt vi phạm hành chính. Trước thực tế trên, ngày 10/3/2020, UBND tỉnh đã có văn bản số 83/UBND-VP3 gửi các sở: Xây dựng, Công thương, Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và PTNT; Công an tỉnh, UBND thành phố Tam Điệp, Công ty TNHH Duyên Hà để chỉ đạo về việc khai thác khoáng sản của Công ty TNHH Duyên Hà tại phường Tân Bình, xã Yên Sơn (thành phố Tam Điệp).

Theo đó, UBND tỉnh giao: Sở Xây dựng kiểm tra quy trình khai thác theo thiết kế khai thác mỏ khoáng sản đã được cơ quan Nhà nước thẩm định, phê duyệt của Công ty TNHH Duyên Hà tại mỏ đá trên. Sở Công thương kiểm tra công tác quản lý, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp phục vụ khai thác khoáng sản theo phương án đã được duyệt. Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra việc thực hiện các nội dung nêu trong báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án. UBND thành phố Tam Điệp chủ trì phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT kiểm tra xác định rõ diện tích rừng bị ảnh hưởng do quá trình khai thác đá của Công ty TNHH Duyên Hà; tăng cường công tác quản lý Nhà nước về hoạt động khai thác khoáng sản, bảo vệ môi trường, bảo vệ đất rừng trên địa bàn quản lý.

UBND tỉnh yêu cầu Công ty TNHH Duyên Hà khai thác theo đúng thiết kế mỏ được phê duyệt, đồng thời, xử lý, khắc phục ngay diện tích rừng bị ảnh hưởng do quá trình khai thác mỏ của doanh nghiệp gây ra. Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị có liên quan trong việc triển khai thực hiện các nội dung theo chỉ đạo của UBND tỉnh, đảm bảo thực hiện đúng các quy định của pháp luật đối với hoạt động khai thác khoáng sản tại mỏ đá làm nguyên liệu xi măng tại khu vực xã Yên Sơn, phường Tân Bình, thành phố Tam Điệp.

Thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh, các sở, ngành, địa phương đã tích cực phối hợp, kiểm tra và thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo của UBND tỉnh, yêu cầu Công ty TNHH Duyên Hà khắc phục ngay các vi phạm và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật; trường hợp vượt thẩm quyền, đề xuất biện pháp xử lý và báo cáo UBND tỉnh xong trước ngày 31/3/2020.

Theo ghi nhận của chúng tôi và báo cáo bước đầu của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, qua việc kiểm tra mới nhất thì hiện nay, Công ty TNHH Duyên Hà đã triển khai các biện pháp khắc phục ngay diện tích rừng bị ảnh hưởng do quá trình khai thác mỏ của doanh nghiệp gây ra.

Công ty đã huy động máy móc, nhân lực, đầu tư san lấp, làm đường phân định ranh giới giữa khu được phép khai thác với khu rừng phòng hộ núi đá; có biện pháp chống sạt lở nguyên liệu khai thác làm vùi lấp rừng phòng hộ. Bổ sung đất để trồng các loại cây như:  sưa, sanh và cỏ, khắc phục lại diện tích rừng đã bị vùi lấp, sạt lở do khai thác đá tại mỏ đã gây ra. Sau báo cáo kiểm tra của các sở, ngành, địa phương, UBND tỉnh sẽ có chỉ đạo, xử lý dứt điểm vụ việc trên, theo đúng quy định của pháp  luật.

 Trần Dũng