Tiếp chúng tôi trong ngôi nhà mới, bà Hường không giấu được sự xúc động khi nhớ lại những năm tháng gian truân, vất vả. Ngước mắt nhìn di ảnh người chồng trên ban thờ, giọng bà Hường nghẹn ngào: Lúc còn sống, chồng tôi luôn mơ ước có được ngôi nhà kiên cố để ở. Ông ấy là bộ đội, thương binh 2/4, nghỉ hưu về công tác ở xã. Tôi làm ruộng, nhà lại đông con nên kinh tế gặp nhiều khó khăn. Ông ấy mắc bệnh hiểm nghèo, tiền của tích cóp bao năm trời nay lại dồn cho việc chữa bệnh cho chồng.
Trước khi mất, ông ấy dặn mẹ con tôi phải cố gắng xây hoàn chỉnh ngôi nhà để mỗi khi mưa bão không bị ngập, dột. Hứa với ông ấy vậy, nhưng biết đến bao giờ mới thực hiện được khi mọi thu nhập đều trông chờ vào mấy sào ruộng và chăn nuôi lợn, gà. Nhưng mỗi đợt lũ về, lúa và hoa màu đang chuẩn bị thu hoạch lại bị nước ngập úng, lợn gà bị dịch bệnh phải bán đổ, bán tháo. Rồi còn thằng út còn đang học đại học năm thứ 3 trong thành phố Hồ Chí Minh. Nói đến đó, hai khóe mắt bà Hường lại đầy nước mắt.
Dừng hồi lâu bà Hường kể tiếp: Trong lúc túng quẫn thì địa phương thực hiện chủ trương xóa nhà tạm, gia đình tôi được hỗ 12,5 triệu đồng. Cùng lúc đó tôi được ngân hàng cho vay 30 triệu đồng, mượn anh em họ mạc hơn 20 triệu đồng. Được mọi người ủng hộ, tôi và các cháu mới quyết định xây nhà. Từ khi khởi công đến lúc hoàn chỉnh, gia đình tôi được cán bộ, chiến sĩ Đơn vị N82 giúp đào móng, vận chuyển vật liệu. Mặc dù suốt thời gian thi công nắng to và mưa nhiều, nhưng anh em trong đơn vị không ngần ngại vất vả, miệt mài nhào hồ, đánh vữa. Nhiều lúc đang ăn cơm lại phải bỏ dở để che mưa cho đoạn tường vừa xây. Mỗi lần nhìn các chú Thắng, Minh, Vương, Tuyên, Trọng.. mồ hôi nhễ nhại, tất bật trên nền đất ngổn ngang gạch đá, mẹ con tôi thật cảm động. Các chú ấy chẳng nề hà việc gì, nhiệt tình và trách nhiệm, cứ như làm cho chính gia đình mình vậy.
Chỉ tay về phía ngôi nhà ngói cũ 3 gian thấp tè, rui mè đã mọt, bà Hường kể: Ngôi nhà này xây từ 1986, cứ đến mùa lũ nước ngập gần đến tận nóc. Nhờ có sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương và cán bộ, chiến sỹ Đơn vị N82 mà gia đình tôi đã thực hiện được ước nguyện cả đời người. Chia tay mẹ con bà Hường trong cái se lạnh của từng đợt gió đông thổi ràn rạt, nhưng chúng tôi vẫn cảm thấy ấm áp khi được chứng kiến niềm vui của họ bên ngôi nhà mới.
Từ xã Phú Sơn đến thôn Ngọc Nhị, xã Gia Thủy (Nho Quan) hơn 15 km nhưng cũng phải mất gần tiếng đồng hồ chúng tôi mới tới nơi. Xã Gia Thủy là một trong những địa phương của huyện Nho Quan thường xuyên bị lũ tàn phá nặng nề, dẫu vậy, không khí chuẩn bị cho một mùa xuân mới nơi mảnh đất được coi là "rốn lũ" vẫn rộn ràng, đầm ấm. Thấp thoáng dưới rặng cây xanh, những ngôi nhà mới khang trang, tô điểm cho không gian thanh bình nơi làng quê nghèo. Trong số đó có cả những ngôi nhà đậm hình ảnh cán bộ, chiến sĩ Đơn vị N82 (Đoàn B50) cùng góp công sức xây dựng nên.
Ngôi nhà cấp bốn, 3 gian của ông Nguyễn Văn Khang, mới nguyên màu vôi ve nằm khiêm tốn trong khu vườn rợp bóng cây. Trước sân nhà, ông Khang đang bứng mấy khóm hoa đồng tiền cho vào chậu. Thấy khách đến, ông vồn vã mời chúng tôi vào nhà, giọng hồ hởi:
- Mọi năm thì tôi để chậu hoa này ngoài sân, nhưng Tết này phải cho chúng vào hưởng không khí xuân trong ngôi nhà mới.
Niềm vui của ông bà Khang như được tiếp thêm khi chúng tôi hỏi về chuyện xây nhà. Bà Khang cứ tấm tắc: Suốt từ lúc dỡ nhà cũ đến khi xây nhà mới, các chú Trung, Quý, Tuân, Hùng, Đạt...của Đơn vị N82 luôn cùng với các con và cháu tôi vận chuyển vật liệu, đào móng. Các chú ấy tốt tính và chịu khó lắm. Nhờ có các chú bộ đội mà gia đình tôi nhanh chóng có nhà mới để ở.
Ông bà Khang năm nay đã ngoài 70 tuổi. Con trai đầu của ông bà là liệt sỹ. Con gái lớn đã lấy chồng. Bao năm qua, ông bà ở trong ngôi nhà cấp bốn được xây dựng từ đầu những năm 1980. Mấy năm gần đây, mái đã xệ xuống. Mỗi khi mưa bão, nhìn cảnh ông bà tránh lũ, hàng xóm ai cũng chạnh lòng. Năm nay gia đình ông Khang được tỉnh hỗ trợ 25 triệu đồng để xây nhà. Cùng với số tiền này ông bà vay mượn thêm để xây mới. Nhìn nét mặt và cử chỉ của ông bà Khang, tôi hiểu ngôi nhà mới có ý nghĩa biết nhường nào đối với họ. Điều đó càng khiến tôi cảm phục hơn về những đồng đội của mình đã không quản khó khăn cùng các cấp chính quyền, gia đình xây dựng những ngôi nhà mới cho các gia đình nghèo, giúp người dân nơi đây vơi đi những khó khăn thường nhật, ổn định cuộc sống.
Bài, ảnh: Lê Duy Hồng