Văn nghệ Ninh Bình năm 2020: Những gam màu sáng

Trong khoảng mươi năm trở lại đây, dấu ấn của văn nghệ Ninh Bình rất rõ ràng với sự bứt phá đầy ngoạn mục của nhiều cá nhân. Năm 2020 vừa qua, bên cạnh sự khẳng định "độ chín" của những gương mặt "cựu trào" đã xuất hiện thêm những gương mặt mới mà cả cá tính sáng tạo lẫn năng lượng nghệ thuật đều rất đáng ngưỡng mộ. Ghi dấu ấn đậm nét nhất phải kể đến hai bộ môn Mỹ thuật và Nhiếp ảnh. Mỹ thuật với một lực lượng trẻ trung, giàu nhiệt huyết đã tạo nên những dấu ấn rõ ràng bởi sự khẳng định của nhiều cá nhân giàu năng lượng nghệ thuật. Một Kù Kao Khải bén nhạy, góc cạnh, giàu có trong ý tưởng nghệ thuật. Kù Kao Khải đã ghi dấu ấn sáng tạo năm 2020 bằng tác phẩm "Chiến binh vùng mỏ" với giải C triển lãm mỹ thuật khu vực II của Hội Mỹ thuật Việt Nam. Và mới đây nhất "họa sỹ 3k" đã nối dài mạch sáng tạo bằng việc trình làng siêu phẩm "Vua trâu" đầy ngẫu hứng đón chào năm mới Tân Sửu. 

Một Trần Thược vừa cá tính, vừa độc đáo trong sáng tác. Một Lương Trịnh kiên trì "mở lối đi riêng" với niềm say mê bất tận về đá, về những nét hoa văn gợi hứng từ những hình khối kiến trúc tôn giáo truyền thống và giá trị thâm sâu tàng ẩn trong nó. Lương Trịnh đã thành công khi tổ chức hẳn một triển lãm riêng có tên "Chuyển mây" tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, ghi dấu ấn với công chúng và giới mỹ thuật cả nước. Dù sao những thành tựu của mỹ thuật trẻ Nình Bình mới chỉ lát những viên gạch đầu tiên trên hành trình sáng tạo nhưng điều khiến nhiều người vững tin là ở chỗ, đội ngũ này tập hợp những người trẻ tuổi, có chiều sâu tri thức, giàu khát vọng. Năng lượng nghệ thuật ở họ rất giàu quán tính chỉ còn chờ những sân chơi để khai phóng.

 Nhiếp ảnh chính là một góc nhìn tươi mới khác trong bức tranh chung của văn nghệ Ninh Bình. Dấu ấn của nhiếp ảnh, bên cạnh sự khẳng định bởi nhiều tên tuổi: Bình Nguyên, Tuấn Hải, Bùi Duy Tư, Thanh Bình, Phạm Lệ Thanh, Vũ Đức Phương, Ngọc Khánh, Minh Tiến, Đoàn Minh Chiến, Thanh Hải, Ninh Mạnh Thắng, Đồng Tiệp Khắc, Trần Văn Lũy... đã xuất hiện thêm nhiều nhân tố mới đam mê, sáng tạo mà tác phẩm ngay từ đầu đã tỏ ra rất sáng tạo như: Nguyễn Mạnh Linh, Bùi Trường Chung, Phùng Tùng Khánh, Trường Huy, Lâm Bảo Hoàng... Năm 2020, tác giả Bình Nguyên dường như nối dài khoái cảm nghệ thuật ở nhiếp ảnh bên cạnh "sân chơi" mà anh đã thành danh là thơ. Tay máy Dương Duy Khang cũng ghi dấu ấn với hàng loại giải thưởng: giải C Giải thưởng Nhiếp ảnh xuất sắc năm 2020; giải ba cuộc thi ảnh Đa dạng sinh học Việt Nam năm 2020; huy chương Vàng Salon Gold Medal-Monte; huy chương Vàng PSA Gold Medal. Điểm chung rất dễ nhận thấy ở nhiếp ảnh Ninh Bình là càng ngày các nhiếp ảnh gia Ninh Bình càng mở rộng không gian sáng tạo, liên tiếp tìm kiếm những "vùng đất mới" cho tư duy nghệ thuật, mang về nhiều thành quả trong sáng tác. 

Như lệ thường, giới văn học không khoa trương, ồn ào mà cứ lặng lẽ bước từng bước vững chãi trên con đường sáng tạo. Nhà thơ trẻ Trần Xuân Trường sau sự ra đời tập "Trăng nghiêng" (2013), "Ô cửa đựng mùa xuân" (2016), "Tiếng mầm" (2017) tiếp tục ghi dấu ấn với tập "Mưa non" (2020). Dù cho "Mưa non" được đánh giá là "sự thể nghiệm của chữ nghĩa trong rừng mưa lục bát" (Trần Mai Hường) nhưng đã đem về cho nhà thơ trẻ giải C của Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam năm 2020. Một sự ghi nhận hoàn toàn xứng đáng cho sáng tạo của anh với những thi phẩm lục bát rất có duyên. ở một góc khác công chúng Ninh Bình cũng hào hứng đón nhận những sáng tạo mới của nữ nhà văn Vũ Thanh Lịch khi chị là tác giả kịch bản vở cải lương "Phận má đào". Cũng giống như trên địa hạt văn chương, khi thử bút ở lĩnh vực kịch bản sân khấu Vũ Thanh Lịch vẫn giữ được nét duyên riêng nhờ cá tính nghệ thuật độc đáo của mình. Những đêm diễn vở "Phận má đào" đầy ắp khán giả như là một minh chứng cho sự thành công ở một địa hạt sáng tạo mới mà nữ nhà văn Vũ Thanh Lịch bước đầu thử sức.

 Cũng ở lĩnh vực sân khấu nhưng ở góc độ nghệ thuật biểu diễn, các nghệ sỹ Nhà hát Chèo Ninh Bình gây ấn tượng bởi những gương mặt trẻ giàu tiềm năng. Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên chèo toàn quốc 2020 vừa qua đã chứng kiến sự bùng nổ giải thưởng của nhiều diễn viên trẻ: Thanh Tuyền giành huy chương Vàng với vai Châu Long vở Lưu Bình Dương Lễ; Ngọc Xuân giành huy chương Bạc vai Hề già vở Bài ca giữ nước; Vũ Thị Quỳnh giành huy chương Bạc vai Hề già vở Bài ca giữ nước; diễn viên Dương Thị Hòa, huy chương Bạc vai Thị Nở trích đoạn vở Đôi lứa xứng đôi. Ngoài ra còn có 7 diễn viên trẻ của Nhà hát Chèo Ninh Bình giành 7 giải Tài năng trẻ triển vọng.

 Ninh Bình là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, lịch sử và tài nguyên nhân văn. Những trầm tích văn hóa nhiều tầng vỉa ấy dưới sự khai thác của văn nghệ sỹ đã dần phát lộ giá trị to lớn nhiều mặt của nó. Đó cũng là tấm giấy thông hành mở cánh cửa văn hóa của Ninh Bình ra với thế giới, giúp bạn bè hiểu thêm bản sắc văn hóa vô cùng đặc biệt của vùng đất địa linh nhân kiệt này. 

Bài, ảnh: Mai Phương- Minh Quang