Lai Thành là một xã thuộc vùng cực huyện Kim Sơn (Ninh Bình). Nổi tiếng với loại rượu được chưng cất từ gạo nếp được trồng trên chính đất này. Hạt gạo tròn, thơm, bột gạo trắng như màu sữa, thoang thoảng một hương vị dễ chịu... Mỗi năm, người Lai Thành đều dành một phần quỹ đất để trồng thứ lúa nếp truyền thống đó. Gặt về, phơi khô, sàng sẩy thật kỹ, đưa vào chum bảo quản để nấu rượu dần. Để có rượu ngon, phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ quy trình, kỹ thuật chưng cất đến chất men, nguồn nước.
Miến Lươn Ninh Bình
Cơm cháy, tái dê và miến lươn là ba món đặc sản nổi tiếng ở Ninh Bình. Riêng món miến lươn từ lâu nhiều người đã biết đến cửa hàng bà Phấn. Nghề làm miến lươn của gia đình đã trải qua ba đời. Cái khó nhất là làm sao lựa chọn được những mớ lươn có chất lượng cao. Người ta thường chọn lươn cốm (nhỏ con), béo khỏe, còn tươi, có lưng màu hồng nâu, bụng vàng rộm. Loại lươn này nhỏ xương, thịt rắn và thơm hơn các loại khác. Còn hoa chuối cũng phải chọn được những cái bánh tẻ còn tươi nguyên. Khách hàng khoái khẩu nhất là hoa chuối goòng, tuy không được trắng bằng hoa chuối hột nhưng nó mềm, có vị chát, bùi, ngọt vừa phải, muốn trắng khi ngâm nước chỉ cần vắt thêm tí chanh vào là được. Ngoài ra miến cũng cần chọn loại được chế biến từ dong đao nguyên chất, không pha tạp, có sợi nhỏ đều, trong suốt. Các loại gia vị khác như: giềng, mẻ, nước mắm, mắm tôm, chanh quả, lá lốt, hạt tiêu, ớt đều cần tươi ngon. Đặc biệt đối với việc gia giảm, liều lượng than lửa, các chất phụ gia chủ yếu ở 2 khâu: dim lươn (xào) và nước dùng. Sau cùng là khâu làm rau chuối, là thứ rất thích hợp đi kèm với miến lươn, có vị chát đánh át hơi tanh. Hoa chuối dùng dao sắc thái mỏng, nhỏ như sợi thuốc lào. Tùy sở thích của khách, đĩa rau chuối có thể thêm rau xà lách, giá đỗ và các loại rau thơm.
Tái dê Hoa Lư
Vùng Hoa Lư có lợi thế nhiều núi đá vôi nên việc nuôi thả dê cũng có nhiều thuận lợi. Muốn có món tái dê "nức tiếng" phải nắm được kỹ thuật chế biến lông dê, thui vàng, đều, mổ lấy thịt, rửa nước trong, treo lên cho ráo. Để bớt mùi hoi có thể đem ủ vào lá hương nhu hoặc lá cúc tần đã vò giập mười lăm phút. Sau đó lọc lấy cả da và thịt đem nhúng vào nước sôi, khi chín tái thì vớt ra. Hoặc đem bỏ chõ đồ tái là được, thịt thơm và không bị mất chất. |
|
Nem Yên Mạc
Nem Yên Mạc được truyền lại từ đời nào không rõ, nhưng những người sành ăn ở đây đã biết đến từ lâu. Với rượu nếp Yên Lâm, nem Yên Mạc đã tạo nên cái duyên "bầu rượu, nắm nem" đi vào thứ ẩm thực của nhiều thế hệ ông cha. Nem Yên Mạc sau khi làm, có thể ăn ngay và để khoảng dăm ngày sau mở ra sắc vẫn hồng, hương vị vẫn thơm, ăn vẫn ngọt. |
|
Nhất hưởng Thiên Kim (Cơm cháy)
Đến Ninh Bình, vào khách sạn hoặc các cửa hàng ăn uống, du khách đều có thể thưởng thức món cơm cháy. Cơm cháy được làm từ cơm đã nấu chín, dàn mỏng ra thành hình tròn, để cho nguội và khô, rồi bỏ vào chảo dầu rán cho đến khi giòn vàng lấy ra bẻ thành từng tảng nhỏ để vào bát to. |
|
Mắm tép Gia Viễn
Là huyện đồng chiêm trũng, nên người dân Gia Viễn có nghề riu tép từ lâu. Người ta dùng tép riu để làm mắm, gọi là mắm tép. Tép riu phải là tép già, thân tròn, nhỏ con, màu xanh lam. Điều quan trọng nữa là tép phải tươi, đem rửa sạch, để khô. |
|
"Lợn cắp nách"
Giống lợn này nhỏ con, thường nuôi ở vùng miền núi Nho Quan, đặc biệt là ở đồng bào người dân tộc, nuôi nửa năm trở lên, con trưởng thành cũng chỉ nặng hơn chục kg. Khác hẳn loại lợn bị còi cọc, sài đẹn, loại lợn này chân nó nhỏ nhắn, săm sắn, tai cũng nhỏ, da lông thì dày đen, bụng nhỏ hơn lợn thường. Nó sống ở ngoài trời mặc mưa gió đêm ngày, thức ăn là ngô, khoai, sắn, rau củ... dù bị đói mấy ngày vẫn khỏe khoắn nhanh nhẹn. Nó có sức đề kháng với bệnh tật môi trường rất cao để tồn tại, phát triển. Du khách rất thích đặc điểm này và coi đây không chỉ là món ăn đặc sản mà còn là một vị thuốc bổ dưỡng rất quý.
Có nhiều du khách không thích ăn các món chế biến từ "lợn cắp nách" ở nhà hàng hoặc khách sạn sang trọng mà lại thích thưởng thức nó trên mặt chiếu trải nơi nhà sàn tre vách nứa, dưới mái tranh mái lá, thức ăn bày trên lá chuối tươi xanh. Tất cả cùng ngồi nhấm nháp, thưởng thức lai rai các món chế biến từ "lợn cắp nách".
Ngoài cái thi vị của quang cảnh, không khí dân dã, hoang sơ nơi suối ngàn, có cái khoái khẩu đi vào đến tận gan ruột, đó là hương vị thơm ngon đặc biệt của "lợn cắp nách".
Thịt lợn loại này vừa cứng lại vừa mềm mới lạ. Từng miếng thịt (hấp, luộc, quay, nướng) săn chắc nhưng lại rất mềm, ngậy, ngọt hấp dẫn khác thường.
Đây là loại thịt lợn rất ít mỡ. Món nhựa mận sánh đặc, dậy mùi với hương vị tổng hợp của giềng, mẻ, mắm tôm, vừng, sả, ớt nướng, rau thơm... tất cả đậm đà, ngon tới tận tâm can.