Trước đây, kỳ thi tuyển sinh vào trường chuyên Lương Văn Tụy được tổ chức riêng cách thời gian tổ chức kỳ thi đại trà khoảng 1 tháng và thí sinh dự thi chỉ phải thi 3 môn: Văn, Toán và môn chuyên. Với phương án cũ này hằng năm trường THPT chuyên Lương Văn Tụy có gần 2000 thí sinh đăng ký dự thi và đương nhiên trường có nhiều sự lựa chọn những học sinh thực sự có năng khiếu ở các bộ môn chuyên.
Theo quy định mới của Sở giáo dục- đào tạo Ninh Bình thì phương án tổ chức kỳ thi chung, nghĩa là: chung thời gian, chung đề. Thí sinh dự thi vào trường THPT chuyên Lương Văn Tụy sẽ phải dự thi 4 môn: Văn, Toán, Sử và môn chuyên, trong đó môn Sử chỉ tính như môn điều kiện.
Ông Nguyễn Hữu Tính, Chánh văn phòng Sở GD- ĐT khẳng định: "Phương án tổ chức kỳ thi chung đã tiến hành được 2 năm cho thấy phương án này rất tiết kiệm và hợp lý. Cho đến nay vẫn chưa thấy có hạn chế nào". Bởi theo ông Nguyễn Hữu Tính, với phương án này sẽ phân loại học sinh rõ ràng. Những học sinh cảm thấy không đủ năng lực thi vào trường chuyên sẽ thi vào các trường đại trà, tránh tình trạng như mọi năm một số thí sinh thi vào trường chuyên vẫn bị điểm liệt môn chuyên. Quan trọng hơn, tổ chức một kỳ thi chung sẽ tiết kiệm được vài trăm triệu đồng để chi trả cho giám thị, thanh tra, chấm thi…học sinh, phụ huynh không phải lo lắng vì phải thi 2 kỳ thi.
Thầy Phạm Văn Khanh, Phó hiệu trưởng trường THPT chuyên Lương Văn Tụy cho biết: "Hai năm nay số thí sinh đăng ký dự thi vào trường chuyên Lương Văn Tụy chỉ bằng hơn 1/3 so với mọi năm. Điểm chuẩn vào các lớp chuyên tụt xuống gần 10 điểm. Điều này khẳng định chất lượng học sinh thi vào trường chuyên đã giảm sút".
Do tổ chức kỳ thi chung nên hầu hết thi sinh dự thi vào trường chuyên là học sinh thành phố Ninh Bình chứ học sinh các huyện, thị khác trong tỉnh rất ít. Điển hình như học sinh của thị xã Tam Điệp năm vừa qua chỉ có 3 thí sinh đăng ký dự thi. Điều này dễ hiểu bởi vì thí sinh thi vào trường chuyên Lương Văn Tụy sẽ phải thi 4 môn, như vậy việc tập trung cho cả 4 môn sẽ rất khó. Hơn nữa tâm lý khi ra Ninh Bình thi sẽ không được thoải mái, áp lực lớn. Nếu không đỗ vào trường chuyên mà số điểm lại không đủ để xét tuyển vào trường THPT Nguyễn Huệ thì sẽ phải học tại trường THPT Ngô Thì Nhậm như thế sẽ rất thiệt thòi cho các em.
Bên cạnh đó, việc tổ chức một kỳ thi chung cũng làm một số học sinh, nhất là ở các huyện mất đi cơ hội được thử sức tại trường THPT chuyên Lương Văn Tụy.
Em Quách Ngọc Tân, Nho Quan cho biết: Ban đầu em cũng dự định thi vào lớp chuyên Lý của trường THPT chuyên Lương Văn Tụy nhưng em chỉ học được môn Toán, Lý, Hóa còn Văn và Lịch sử thì học bình thường. Vì vậy mà bố mẹ em không đồng ý cho nộp hồ sơ thi vào trường chuyên Lương Văn Tụy. Lớp em những bạn đăng ký thi vào trường chuyên Lương Văn Tụy hầu hết là những bạn học khá đều tất cả các môn, còn những bạn học trội ở một số bộ môn thì không dám dự thi.
Qua nhiều năm kinh nghiệm, thầy Phạm Văn Khanh cho biết: Hầu hết học sinh giỏi Văn, Sử, Địa là ở các huyện, thị, còn học sinh thành phố Ninh Bình chỉ giỏi các môn tự nhiên. Chính vì thế mà năm vừa qua một số môn nhà trường không tuyển đủ 35 học sinh, chuyên Sử và Địa phải gộp vào 1 lớp vẫn không đủ 35 học sinh.
Điều này phần nào còn ảnh hưởng đến chất lượng đội tuyển học sinh giỏi quốc gia. Bên cạnh những yếu tố gây ảnh hưởng đến tâm lý học sinh không muốn vào đội tuyển thì còn một yếu tố nữa tác động là do chất lượng đầu vào không cao. Nếu "so bó đũa chọn cột cờ" thì nhà trường vẫn chọn đủ số học sinh vào đội tuyển nhưng những học sinh đó chưa thực sự xuất sắc như những năm trước. Chính vì thế vài năm gần đây đội tuyển học sinh giỏi quốc gia của Ninh Bình giảm cả về số lượng và chất lượng giải, không có những học sinh đạt giải cao được đi dự thi quốc tế.
Có thể nói, cái lợi trước mắt là tiết kiệm về tiền bạc, công sức cho giáo viên, học sinh, phụ huynh thì có thể dễ dàng nhận thấy. Nhưng với mục đích của trường chuyên là tuyển chọn được những học sinh thực sự xuất sắc, có năng khiếu để đào tạo ra những nhân tài cho đất nước mới là mục tiêu mà trường THPT chuyên Lương Văn Tụy phấn đấu.
Nguyễn Thơm