Trong bản Di chúc của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành một phần nói về vai trò của thanh niên và công tác thanh niên của Đảng. Người viết: "Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa "hồng", vừa "chuyên". Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết".
Khắc ghi lời dạy của Bác, trong 40 năm qua lớp lớp các thế hệ thanh niên Ninh Bình luôn nêu cao tinh thần xung kích, tình nguyện, có thái độ và ý thức chính trị rõ ràng đối với vận mệnh của đất nước, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, có chí tiến thủ, sớm có ý chí lập thân, lập nghiệp, ý thức chia sẻ, tương thân, tương ái, không ngại khó khăn, khát khao cống hiến với tinh thần đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên.
Từ khi tái lập tỉnh đến nay, hoạt động của Đoàn thanh niên đã có nhiều chuyển biến đáng kể, nhất là trong công tác giáo dục lý tưởng, đạo đức cho thanh niên, xây dựng một lớp thanh niên vừa "hồng" vừa "chuyên" theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thanh niên trong tỉnh đã xung kích đi đầu trong những việc mới, việc khó. Hình ảnh áo xanh tình nguyện đã trở nên thân quen với người dân từ vùng núi Nho Quan đến vùng biển Kim Sơn với nhiều hoạt động thiết thực chung sức cùng cộng đồng, đặc biệt là tham gia tích cực vào công tác giảm nghèo tại các xã bãi ngang - nơi Tỉnh đoàn được phân công phụ trách thực hiện Nghị quyết 10 của Tỉnh ủy về công tác giảm nghèo. Chúng tôi có mặt tại xã Kim Hải (Kim Sơn) vào ngày tuổi trẻ toàn tỉnh khởi công xây dựng nhà văn hóa xóm 5 - một xóm có tỷ lệ hộ nghèo cao trong xã. Nhìn những đoàn viên, thanh niên tích cực đào đất, vận chuyển nguyên vật liệu, chúng tôi cảm nhận được một không khí tình nguyện sôi nổi của mỗi bạn trẻ nơi đây. Được tuổi trẻ trong toàn tỉnh quan tâm giúp đỡ xây dựng nhà văn hóa thôn, nhân dân ai cũng phấn khởi và chung tay cùng thanh niên đóng góp ngày công xây dựng. Những tình cảm của người dân chính là động lực giúp tuổi trẻ hăng say hơn trong các hoạt động tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, hướng trọng tâm về các xã nghèo, hộ nghèo. Thời gian qua, tuổi trẻ trong toàn tỉnh đã vận động, quyên góp xây dựng được 3 nhà văn hóa thôn trị giá hơn 200 triệu đồng tặng cán bộ, nhân dân các xã bãi ngang. Đồng thời mua 15 con bò giống sinh sản trị giá 105 triệu đồng hỗ trợ cho 15 hộ nghèo phát triển chăn nuôi, tăng thu nhập, cải thiện đời sống. Tỉnh đoàn cũng đã đưa nhiều mô hình mới, có nhiều cách làm sáng tạo trong công tác giảm nghèo tại các xã bãi ngang như phát triển mô hình trồng ngô, rau màu... Bên cạnh các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo tại các xã bãi ngang, Tỉnh đoàn đã duy trì và triển khai tốt các hoạt động trong chiến dịch "Thanh niên, học sinh, sinh viên tình nguyện hè" và Tháng Thanh niên với trọng tâm hướng về các xã nghèo, hộ nghèo để phát huy tinh thần tình nguyện của đoàn viên, thanh niên. Nhiều công trình thanh niên, phần việc thanh niên đã được thực hiện tại vùng quê biển này. Những đội hình tình nguyện tập trung của Trường Đại học Hoa Lư với hoạt động ôn tập hè, giúp nhân dân sửa nhà, xây dựng bể nước sạch hay đội hình tình nguyện khám bệnh và cấp thuốc miễn phí, chuyển giao KHKT... đã để lại trong nhân dân các xã bãi ngang những tình cảm đẹp. Thanh niên đã mang về đây sức trẻ, bầu nhiệt huyết để cùng nhân dân tháo gỡ khó khăn, vươn lên thoát nghèo. Đây là một trong những hoạt động thiết thực của tuổi trẻ toàn tỉnh thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh".
Qua 3 năm tập trung chỉ đạo và thực hiện các nội dung của Cuộc vận động, các cơ sở đoàn trong tỉnh đã tổ chức 247 diễn đàn "Tuổi trẻ Ninh Bình học tập và làm theo lời Bác", gồm các nội dung tọa đàm trao đổi, giao lưu văn nghệ giữa cán bộ đoàn viên, thanh, thiếu nhi với các đồng chí đã từng được gặp và nhận huy hiệu của Bác Hồ, đoàn viên, thanh, thiếu niên điển hình tiên tiến trên các lĩnh vực; tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa văn nghệ, TDTT. Các cấp bộ Đoàn đã tổ chức 542 hội thi, gặp mặt, tọa đàm và hội trại với chủ đề "Thanh niên làm theo lời Bác", "Chúng em kể chuyện Bác Hồ", "Dâng Đảng niềm tin, nhớ ơn Bác Hồ", "Chúng con hát về Người"… Các cơ sở Đoàn, Hội, Đội đã tổ chức 75 cuộc thi hát và bình chọn các ca khúc viết về Bác Hồ, 114 cuộc thi kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, tổ chức cho hơn 19.000 lượt đoàn viên, thanh niên xem phim và thảo luận, trao đổi suy nghĩ, cảm nhận về các bộ phim "Hồ Chí Minh - chân dung một con người", "Nguyễn Ái Quốc ở Hồng Kông". Các cơ sở Đoàn, Hội đã tổ chức được 270 lượt cho hơn 6.000 cán bộ đoàn viên, hội viên, đội viên tiêu biểu đi nghiên cứu, tham quan, học tập thực tế và báo công tại lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, bảo tàng Hồ Chí Minh, quê hương Bác Hồ và các khu di tích lịch sử. Các buổi giao lưu, tọa đàm, gặp gỡ các nhân chứng lịch sử, các chuyến "về nguồn" đã tác động sâu sắc đến nhận thức, tình cảm của đoàn viên, thanh, thiếu niên trong tỉnh về thân thế, sự nghiệp, tấm gương đạo đức của Hồ Chủ tịch, từ đó có những chuyển biến tích cực trong hành động, đưa các phong trào hành động cách mạng của Đoàn ngày một đi vào chiều sâu, có sức lan tỏa mạnh mẽ, thể hiện vai trò xung kích tình nguyện của thanh niên trong việc đảm nhận những việc khó, việc mới với phương châm đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên.
Qua 3 năm triển khai cuộc vận động "Tuổi trẻ Ninh Bình học tập và làm theo lời Bác", các cấp bộ Đoàn đã tổ chức quyên góp và khởi công xây dựng 14 nhà tình nguyện và nhà văn hóa thôn, 441 công trình thanh niên, hơn 2.000 phần việc thanh niên, 405 công trình măng non nhớ ơn Bác Hồ. Đã tổ chức 69 lớp chuyển giao KHKT, 768 buổi dọn vệ sinh môi trường, khơi thông 54 km dòng chảy, thu gom 50 tấn rác thải, trồng và chăm sóc hơn 31 nghìn cây xanh các loại, đào đắp và nạo vét gần 12.670 m3 kênh mương thủy lợi nội đồng, tham gia sửa chữa 87 km đường giao thông nông thôn. Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã phối hợp chỉ đạo có hiệu quả công tác giảm nghèo tại 3 xã bãi ngang huyện Kim Sơn. Tuổi trẻ toàn tỉnh đã quyên góp xây dựng 3 nhà văn hóa thôn, hỗ trợ vốn giúp 30 hộ nghèo phát triển sản xuất, triển khai thực hiện 20 ha cây vụ đông, tập huấn KHKT cho 350 đoàn viên, thanh niên, tuyên truyền về xuất khẩu lao động cho 200 người, tích cực xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn góp phần giảm bình quân hộ nghèo của 3 xã bãi ngang huyện Kim Sơn năm 2008 là 6,4%. Đoàn viên, thanh niên trong tỉnh còn tích cực tham gia thực hiện Đề án số 02 của Thường trực HĐND tỉnh với 1.540 ngày công giúp cho hộ nghèo, hộ chính sách trong việc xây mới, cải tạo, sửa chữa nhà dột nát với tổng số 338 nhà… Các phong trào "5 xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc", "4 đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp", các hoạt động tình nguyện trong Tháng Thanh niên, hè tình nguyện được đẩy mạnh với phương châm hướng về cơ sở, hướng về các xã nghèo, hộ nghèo. Tuổi trẻ toàn tỉnh đã huy động 15.400 lượt ngày công cấy 2.100 ha lúa đông xuân giúp 1.670 hộ gia đình chính sách, gia đình neo đơn khắc phục hậu quả đợt rét đậm, rét hại đầu năm 2008. Trong những ngày mưa lũ, đã kịp thời có mặt tại 2 huyện Nho Quan và Gia Viễn xung kích hộ đê chống tràn, giúp dân sơ tán, khắc phục hậu quả. Các cấp bộ Đoàn trong tỉnh với tinh thần tương thân, tương ái đã tổ chức thăm hỏi, tặng quà nhân dân vùng lũ lụt với tổng trị giá trên 350 triệu đồng… Các phong trào hành động cách mạng đã làm nên hình ảnh thanh niên thời đại mới năng động, xung kích, tình nguyện, sáng tạo vì cuộc sống cộng đồng. Đã và đang xuất hiện nhiều tấm gương thanh, thiếu niên làm theo lời Bác với những việc làm cụ thể, thiết thực góp phần đưa Cuộc vận động lớn đi vào thực tiễn cuộc sống, tạo tiền đề để tuổi trẻ toàn tỉnh thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động với trọng tâm "làm theo lời Bác", thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Quỳnh Thu