Đã thành thói quen khó bỏ, kể từ khi về nghỉ hưu, chiều nào ông Bùi Văn Vàng ở phố Nhật Tân, phường Tân Thành cũng ra quán nước để… chơi cờ tướng. Quán nước nằm ngay trước cửa nhà ông Vàng, đơn sơ chỉ có vài chiếc bàn nhỏ, ủ nước chè và vài gói thuốc lá. Vậy mà chiều nào nơi đây cũng rộn rã bởi tiếng đập quân cờ, tiếng luận bàn nước cờ và những tiếng cười sảng khoái… Ông Vàng cho biết: "Ngày tôi còn nhỏ, tôi vẫn thường được ông nội cho đứng xem ông chơi cờ và làm chân… sai vặt. Sự biến đổi diệu kỳ "lật ngược thế cờ" của người chơi trong từng ván đấu đã thực sự thu hút một đứa trẻ như tôi và tôi đam mê chơi cờ từ đó. Thời xưa, hiếm có môn thể thao nào vừa có tính giải trí mà lại vừa tao nhã, trí tuệ như môn cờ tướng. Người chơi cờ thường lựa chọn nơi yên tĩnh để bày bàn và bạn cờ phải là người tri kỷ. Vừa chơi cờ, vừa đàm đạo văn chương hay luận bàn về nhân tình thế thái. Ngày nay khác hơn, ai cũng có thể chơi bộ môn thể thao trí tuệ này. Các trận "tỉ thí" cũng có thể diễn ra ở bất cứ nơi đâu, chẳng hạn như quán nước dân dã này". Ông Vàng cũng "bật mí" thêm, thông qua ván cờ, nhìn nước đi của người chơi cũng có thể phần nào đoán được tính cách của người đó. Học cách chơi cờ không khó, chỉ cần bỏ ra vài ngày nghiên cứu sách vở, kinh nghiệm của người khác, thậm chí bây giờ trên mạng cũng dạy khá kỹ. Tuy nhiên, từ chỗ biết chơi cờ đến khi chơi giỏi thì là cả một quá trình rèn luyện và phụ thuộc nhiều vào năng lực mỗi người.
Bà Liên, một chủ quán hàng nước và là nơi gặp gỡ của những người đam mê cờ tướng cho biết, trước đây, bà chỉ bán hàng nước thôi. Khi khách đến uống nước, nhiều người đam mê môn cờ tướng, luận bàn về cờ nhiều nên bà nảy ra ý tưởng đóng vài bộ cờ để phục vụ cho những khách mê cờ tướng. Đến quán của bà Liên, khách chỉ uống cốc nước chè, hút điếu thuốc, sang nữa thì ăn vài thanh kẹo lạc… tiền chẳng đáng là bao nhưng có thể ngồi từ trưa đến tối được. Đầu tiên chỉ có hai người chơi, sau tăng lên dăm bảy người. Có những khách đi đường còn thong thả thời gian, thấy có ván đấu cờ tướng thì cũng dừng xe vào xem, cổ vũ. Dù chỉ có hai người thi đấu trực tiếp, nhưng lại có rất nhiều người ngồi xung quanh để tư vấn, trợ giúp hoặc đơn giản chỉ là để học hỏi thêm những "mảng miếng" của người chơi. Khách đến chơi cờ thì đa dạng về lứa tuổi, ngành nghề, song tập trung nhiều hơn vẫn là người cao tuổi bởi họ có nhiều thời gian rảnh rỗi hơn...
Anh Nguyễn Văn Kiên, phường Bích Đào (thành phố Ninh Bình) cho biết, tôi cho con đi học ở Trung tâm tiếng Anh, trong lúc chờ đón con thì xem chơi cờ giết thời gian. Xem mãi rồi thành mê, nhiều lần xin đấu trực tiếp, tuy thua nhưng vẫn vui và tích lũy được nhiều kinh nghiệm. "Chơi cờ, không có ván nào giống ván nào. Bởi mỗi nước đi là một sự sáng tạo, một khả năng "bầy binh bố trận". Vì vậy, môn cờ tướng có sức hút mãnh liệt đối với nhiều người. Dù nhiều chỗ tập trung khá đông người yêu cờ, song việc thi đấu cũng diễn ra rất trật tự, bài bản. Người thắng nhiều các ván cờ luôn được trân trọng, vị nể..."- anh Kiên nói.
Cờ tướng là môn thể thao trí tuệ, giúp trí não nhanh nhạy, tư duy linh hoạt, sắc sảo, đầu óc minh mẫn hơn. Bàn cờ với 64 ô vuông và 32 quân cờ, người ta có thể biến hóa thành hàng vạn nước đi khác nhau. Mỗi nước đi là sự đắn đo, tính toán kỹ lưỡng của người chơi. Có những trận thi đấu cờ căng thẳng, không chỉ người trong cuộc hồi hộp mà bên ngoài bàn đấu, các "quân sư" cũng toát mồ hôi tìm hướng gỡ bí cho phe mình ủng hộ, tạo nên sự cuốn hút của môn cờ tướng nơi vỉa hè.
Đào Hằng