Với phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra", cán bộ, đảng viên, công nhân, viên chức, người lao động, nhân dân trong các cơ quan, doanh nghiệp, thôn, tổ dân phố thông qua thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở đã phát huy được trí tuệ, tính năng động, sáng tạo, tinh thần trách nhiệm của từng tập thể, cá nhân, kịp thời giải quyết những vấn đề phát sinh từ cơ sở, tạo sự đồng thuận, tinh thần đoàn kết gắn bó.
Theo sự giới thiệu của đồng chí Nguyễn Trung Phong, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tam Điệp, chúng tôi tới phường Trung Sơn, một trong những đơn vị được đánh giá đã làm tốt việc thực hiện quy chế dân chủ trong thời gian qua. Cán bộ phường Trung Sơn đã biết dựa vào dân, lắng nghe ý kiến của nhân dân trong việc điều hành chỉ đạo những công việc chung của phường. Chính vì thế, nhiều công trình đã được xây dựng với phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm" như hệ thống đường giao thông, nhà văn hóa, trạm y tế, trường học... Hàng năm, phường Trung Sơn đều xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách và công khai rộng rãi cho nhân dân biết thông qua các cuộc tiếp xúc cử tri của HĐND, các hội nghị của tổ dân phố và các tổ chức đoàn thể. Nội dung nhân dân được bàn và quyết định trực tiếp là về chủ trương và mức đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng và các công việc khác trong nội bộ cộng đồng dân cư như: xây dựng đường điện chiếu sáng ở các tuyến trong khu dân cư, xây dựng nhà văn hóa... Tất cả được tiến hành công khai, minh bạch, đúng mục đích. Mặc dù trên địa bàn phường có một số hộ dân bị ảnh hưởng trong quá trình giải phóng mặt bằng phục vụ các dự án phát triển kinh tế nhưng với phương châm giải quyết trên tinh thần phát huy dân chủ ở cơ sở, Trung Sơn không có đơn thư khiếu kiện vượt cấp, người dân hiểu và tự giác làm theo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" ở phường được đông đảo nhân dân nhiệt tình tham gia. Đến nay, 100% tổ dân phố đạt khu dân cư văn hóa cấp thành phố, không có khu dân cư trung bình và yếu, trên 90% gia đình được công nhận gia đình văn hóa, 100% tổ dân phố thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Công tác xóa đói, giảm nghèo được tập trung chỉ đạo thực hiện thông qua các tổ chức đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh đứng ra tín chấp vay vốn cho đoàn viên, hội viên. Thông qua nguồn vốn vay xóa đói, giảm nghèo, một số hộ đã xóa được nghèo, làm ăn có hiệu quả. Các đợt vận động xây dựng Quỹ vì người nghèo đều đạt và vượt kế hoạch đề ra. Từ việc phát huy quy chế dân chủ cơ sở đã thúc đẩy kinh tế ở Trung Sơn phát triển, văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ, an ninh-quốc phòng được giữ vững, hệ thống chính trị được tăng cường, đưa Trung Sơn trở thành một trong những phường điển hình về phát triển toàn diện của thành phố Tam Điệp. Nếu như ở đơn vị nào cũng có những cách làm như ở phường Trung Sơn, dân chủ từ cơ sở thì tin rằng nơi đó quy chế dân chủ sẽ thực sự trở thành đòn bẩy cho những bước phát triển mới.
Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Trung Phong, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tam Điệp cho biết, để những tín hiệu sáng, những điển hình tốt như ở phường Trung Sơn được nhân rộng cần nhiều giải pháp đồng bộ, nhưng điều cốt yếu quan trọng nhất vẫn là huy động được sức mạnh đoàn kết của nhân dân, để người dân được làm chủ, tạo đà từ chính người dân. Việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ cơ sở được gắn chặt chẽ với xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở, phát huy vai trò của MTTQ và các đoàn thể, tạo sự chuyển biến tích cực về ý thức làm việc của cán bộ, đảng viên theo hướng gần dân, sát dân, tôn trọng dân và có trách nhiệm với dân. Trong 5 năm qua, thành phố đã huy động được hơn 337 tỷ đồng đầu tư xây dựng nông thôn mới, trong đó vốn trực tiếp từ ngân sách Nhà nước là gần 162 tỷ đồng, vốn nhân dân đóng góp trên 33 tỷ đồng, còn lại là vốn từ các nguồn khác.
Toàn thành phố có trên 44 km đường trục xã, đường thôn, xóm đã được bê tông hóa; hệ thống kênh mương, giao thông nội đồng cơ bản được cải tạo kiên cố; nhiều phòng học được đầu tư xây mới, mua sắm thêm trang thiết bị… Việc đẩy mạnh xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở đã góp phần thúc đẩy các phong trào giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Thành phố đã chỉ đạo các phường, xã hàng năm đều phải công khai cụ thể, rõ ràng về chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước, báo cáo thu, chi ngân sách tại địa phương để người dân có điều kiện thực hiện quyền giám sát đối với hoạt động của chính quyền. Đối với các khoản thu của địa phương và đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng đều được triển khai và được bàn bạc thống nhất với nhân dân. Khi tổ chức thực hiện và thi công, các phường, xã thường xuyên tạo điều kiện để nhân dân làm chủ trong khâu giám sát, công khai thanh, quyết toán các công trình. Chính việc đưa quy chế dân chủ vào cuộc sống đã làm cho các phong trào do thành phố phát động được nhân dân hưởng ứng cao, đặc biệt là phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa".
Có thể nói, hiệu quả rõ nét nhất mà việc thực hiện quy chế dân chủ cơ sở ở thành phố Tam Điệp mang lại là đã khơi dậy được sức mạnh đại đoàn kết trong nhân dân, tạo sự đồng thuận của nhân dân với lãnh đạo địa phương để khắc phục khó khăn, chung sức chung lòng xây dựng thành phố Tam Điệp văn minh, hiện đại.
Khải Hoàn