Chính vì vậy, bước sang năm 2009, sau khi ổn định bộ máy làm công tác dân số, cấp ủy, chính quyền thành phố, các ban, ngành liên quan đã đưa công tác dân số - KHHGĐ vào nội dung trọng tâm trong chương trình hành động của cơ quan, đơn vị, góp phần duy trì tỷ lệ phát triển dân số toàn thành phố dưới 1%, đặc biệt là hạn chế sinh con thứ 3 trở lên.
Chúng tôi đến phường Thanh Bình, đơn vị duy nhất không có người sinh con thứ 3 trở lên trong năm 2009, mặc dù hiện nay toàn phường có trên 400 cặp vợ chồng sinh con một bề. Phường Thanh Bình có 18 phố với 2.424 hộ, trên 10 nghìn khẩu, số cặp vợ chồng trong độ tuổi từ 15-49 là 1.486 cặp. Thời gian qua, cấp ủy, chính quyền, Mặt trận và các hội, đoàn thể đã tập trung quyết liệt, thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm giảm tỷ lệ sinh, giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên, nâng cao chất lượng dân số.
Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Thế Nghi, Phó Chủ tịch UBND, Trưởng Ban dân số phường cho biết: Kinh nghiệm của chúng tôi là chú trọng công tác tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục gắn với việc áp dụng các biện pháp tránh thai, nâng dần nhận thức cho toàn xã hội: sinh ít con để nuôi dạy con cho tốt. Ngoài ra, cán bộ dân số còn chủ động lên kế hoạch phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể lồng ghép các vấn đề dân số vào những buổi sinh hoạt chuyên đề, văn nghệ, hội thi… để tuyên truyền đến người dân.
Đồng thời, các cộng tác viên dân số tích cực phối hợp với cán bộ y tế tuyên truyền, vận động các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại. Tranh thủ các buổi tối người dân rảnh rỗi, các cộng tác viên dân số cùng trưởng phố, các đoàn thể như: Hội nông dân, Hội phụ nữ tổ chức sinh hoạt nhóm với nhiều nội dung phong phú, đa dạng, phù hợp với nhu cầu đối tượng, để bà con trong phố có thể tham gia với số lượng đông nhất. Các đợt chiến dịch tuyên truyền, vận động, lồng ghép dịch vụ SKSS/KHHGĐ cũng được phường hưởng ứng tích cực. Phường đã nhiều lần tổ chức khám phụ khoa, tư vấn sức khỏe và cách nuôi dạy con tốt, làm mẹ an toàn tại cộng đồng cho các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ.
Với những nỗ lực đó, năm 2009 các chỉ tiêu dân số của phường đều đạt và vượt kế hoạch đề ra, đặc biệt, toàn phường không có trường hợp nào sinh con thứ 3. Tỷ suất sinh toàn phường là 11,38% (giảm 2,94 % so với năm 2008); 97% số cặp vợ chồng đã và đang sử dụng các biện pháp tránh thai (tăng 3,2%). Với kết quả đã đạt được, phường Thanh Bình là điểm sáng trong công tác dân số - KHHGĐ không chỉ của thành phố Ninh Bình mà còn của cả tỉnh.
Để duy trì sự phát triển dân số toàn thành phố dưới 1%, thời gian qua, Trung tâm Dân số - KHHGĐ thành phố đã nhanh chóng kiện toàn lại bộ máy, lập kế hoạch, củng cố, duy trì hoạt động của đội ngũ cán bộ chuyên trách và cộng tác viên dân số ở cơ sở, tiến hành tập huấn trang bị kiến thức cũng như cách tiếp cận các gia đình, các cặp vợ chồng đang trong độ tuổi sinh đẻ, đồng thời rà soát lại các chỉ tiêu cơ bản trong năm để có các biện pháp khắc phục kịp thời. Trung tâm tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp ra văn bản, chỉ thị, nghị quyết về công tác dân số, huy động cả hệ thống chính trị từ thành phố đến phố, xóm cùng vào cuộc vận động hạn chế sinh đẻ, góp phần ổn định dân số để phát triển kinh tế; phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, các xã, phường đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Pháp lệnh Dân số, các chỉ thị, nghị quyết của các cấp về công tác dân số, lồng ghép với phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", đưa vào hương ước của từng thôn, xóm, khối phố, duy trì và mở rộng mô hình câu lạc bộ (CLB) không sinh con thứ 3 trở lên, CLB tiền hôn nhân, CLB gia đình trẻ ở các phường, xã.
Cùng với việc huy động cấp ủy, chính quyền địa phương vào cuộc, Trung tâm Dân số thành phố không ngừng đẩy mạnh các chiến dịch truyền thông lồng ghép dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ. Để hoàn thành mục tiêu chiến dịch và chỉ tiêu kế hoạch các biện pháp tránh thai năm 2009 và góp phần giảm tỷ lệ sinh, giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên trong năm 2010, chiến dịch đã được triển khai ở 14 xã, phường theo đúng kế hoạch và đạt kết quả tốt.
Nhờ hiệu quả công tác truyền thông, tư vấn, vận động, đã có tác động tích cực đến việc thực hiện các chỉ tiêu về dân số - KHHGĐ, ước hết năm 2009, toàn thành phố có 1.500 trẻ được sinh ra, trong đó số sinh là con thứ 3 trở lên 100 cháu (giảm 14 cháu so năm 2008). Toàn thành phố có 135/175 phố, thôn, xóm không có người sinh con thứ 3 trở lên, chiếm 75,4% số địa bàn. Các cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai tăng so với trước, đặc biệt nhận thức về KHHGĐ của đại bộ phận người dân được nâng lên rõ rệt.
Đồng chí Bùi Thị Lý, Giám đốc Trung tâm Dân số - KHHGĐ thành phố cho biết: "Thời gian tới, Trung tâm tiếp tục ổn định bộ máy, duy trì hoạt động của đội ngũ chuyên trách, cộng tác viên dân số ở các phố, xóm, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền đối với công tác dân số, quán triệt sâu rộng Nghị quyết 47 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách dân số - KHHGĐ, sửa đổi Điều 10 Pháp lệnh Dân số… tới các cấp ủy Đảng, chính quyền và các tầng lớp nhân dân.
Tiếp tục chú trọng các hoạt động tuyên truyền, tư vấn cộng đồng, tư vấn nhóm nhỏ ở phường, xã có số sinh cao, đồng thời đổi mới nội dung, phương thức sinh hoạt CLB không sinh con thứ 3 trở lên, CLB tiền hôn nhân... Bước sang năm 2010, Trung tâm Dân số - KHHGĐ đã đề ra kế hoạch mục tiêu giảm sinh 0,23%o, tỷ lệ sinh con thứ 3 giảm từ 1-1,5%, tăng tỷ lệ cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại lên 75%.
Bài, ảnh: Hà Mi