Thành phố đã chỉ đạo các xã, phường tập trung triển khai phổ biến và tổ chức ký cam kết chấp hành quy chế quản lý đô thị tới các hộ dân cư; duy trì thực hiện "Ngày thứ 7 sạch"; tập trung giải quyết những tụ điểm tồn đọng về vệ sinh môi trường; xây dựng nền nếp thu gom rác thải sinh hoạt; xây dựng "Gia đình văn hóa", "Thôn văn hóa" "Tổ dân phố văn hóa". Các tổ chức đoàn thể đẩy mạnh phong trào "Nuôi con khỏe, dạy con ngoan", "Ông bà cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền", "Gia đình, dòng họ hiếu học"; "Gia đình nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp đỡ nhau xóa đói, giảm nghèo"... Vận động ủng hộ các vùng bị thiên tai, lũ lụt và các cuộc vận động xây dựng các quỹ như: Quỹ ngày vì người nghèo; quỹ phòng, chống thiên tai, "ủng hộ nạn nhân chất độc màu da cam"; quỹ "An sinh xã hội"… Những phong trào, hoạt động thiết thực đó đã mang lại hiệu quả rõ nét trong việc xây dựng một cộng đồng tương thân, tương ái đúng với truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
Đặc biệt, Thành ủy Ninh Bình đã chú trọng lãnh đạo nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" từ thành phố tới cơ sở; chỉ đạo ban hành Quy chế bình xét các danh hiệu văn hóa, trong đó đề ra các tiêu chuẩn cụ thể để các hộ gia đình, thôn, phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đăng ký, phấn đấu; chỉ đạo xây dựng, rà soát, sửa đổi, bổ sung quy ước ở khu dân cư. Đến tháng 4/2019, có 100% thôn, phố đã xây dựng, bổ sung những nội dung vào quy ước của thôn, phố để thực hiện cho phù hợp với tình hình thực tiễn hiện nay.
Trong 5 năm qua, phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" trên địa bàn thành phố phát triển mạnh mẽ, mang lại hiệu quả thiết thực. Số gia đình, thôn, phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn văn hóa tăng nhanh cả về số lượng và chất lượng. Đến hết năm 2018 có 31.652/35.496 gia đình được công nhận danh hiệu gia đình văn hóa; 159/183 thôn, phố được công nhận thôn, phố văn hóa; 119/129 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp được công nhận đạt danh hiệu văn hóa. Thông qua việc thực hiện phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", những giá trị văn hóa truyền thống gia đình Việt Nam được giữ gìn và phát huy; đời sống kinh tế của nhân dân ổn định và từng bước phát triển; tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh. Đến hết năm 2018, toàn thành phố còn 363 hộ nghèo, chiếm 1,01%; có 3 phường không còn hộ nghèo là: Thanh Bình, Vân Giang, Phúc Thành.
Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang có chuyển biến tiến bộ. Nghi thức cưới, tang được tổ chức đơn giản, trang trọng và tiết kiệm. Nhiều đám cưới được tổ chức tiết kiệm, văn minh như: trong đám cưới không hút thuốc lá, hình thức báo hỷ, báo lễ tổ đường dòng họ, dâng hương tại các di tích, tượng đài, trồng cây xanh lưu niệm... Việc tang đều được tổ chức chu đáo, trang nghiêm, đảm bảo quy định về vệ sinh môi trường và trật tự xã hội.
Phong trào văn hóa, văn nghệ quần chúng phát triển mạnh, chất lượng ngày càng được nâng lên. Đến nay, 14/14 phường, xã; 91% cơ quan, doanh nghiệp, trường học, lực lượng vũ trang đóng trên địa bàn có đội văn nghệ quần chúng. Thành phố hiện có 193 đội văn nghệ quần chúng, với tổng số 3.676 hội viên tham gia, tập trung chủ yếu ở thôn, phố, các xã, phường, sinh hoạt từ 2 đến 3 lần/quý, đây chính là lực lượng nòng cốt để phát triển phong trào văn hóa, văn nghệ quần chúng ở cơ sở, góp phần thúc đẩy phong trào văn hóa, văn nghệ của thành phố ngày một phát triển.
Thành phố đã đầu tư phát triển cảnh quan đô thị, chỉnh trang đô thị như: hoàn thành lát đá vỉa hè các tuyến đường trung tâm và khu vực hai bờ sông Vân, đoạn đầu cầu Lim, tạo sân chơi cho nhân dân thành phố; xây dựng tuyến phố đi bộ của thành phố; tổ chức tháo dỡ, sắp xếp lại các cụm dây điện trên các tuyến đường trung tâm, làm đẹp cảnh quan đô thị; xây dựng các tuyến đường văn minh đô thị theo tiêu chí đã được ban hành, trong đó năm 2018, thành phố đã quyết định phê duyệt 20 tuyến đường văn minh đô thị; tiếp tục xây dựng "Phường văn minh đô thị", trong đó năm 2018, đã có 6 phường được công nhận đạt chuẩn văn minh đô thị theo quy định của Quy chế Quản lý đô thị thành phố Ninh Bình...
Lê Xuân