Vào thời điểm tháng 7/2017, bà Vũ Thị Thanh, phố Hòa Bình, phường Nam Thành (thành phố Ninh Bình) là trường hợp mắc bệnh SXH nội sinh đầu tiên trên địa bàn phường. Nguyên nhân được xác định là do bà chủ quan không nằm màn khi đi ngủ nên đã bị muỗi đốt và truyền bệnh. Sau mấy ngày sốt cao và phải nhập viện điều trị cả tuần trời, bà Thanh mới khỏi, nhưng bà cảm nhận sức khỏe giảm sút khá nhiều do người luôn mệt mỏi, chân tay đau nhức, phải một thời gian sau mới hồi phục được. Rút kinh nghiệm từ năm trước, năm nay, được Trạm y tế phường tuyên truyền, đặc biệt đã hiểu rõ nguồn lây bệnh, nên gia đình bà Thanh đã chủ động phòng, chống bệnh SXH ngay từ đầu mùa hè.
"Gia đình tôi ý thức rõ nguồn lây bệnh SXH nên chủ động phun hóa chất phòng trừ muỗi trong và ngoài nhà, tẩm hóa chất màn và yêu cầu mọi người trong gia đình ngủ phải mắc màn. Cùng với đó, việc vệ sinh môi trường được quan tâm từ trong nhà ra đến ngõ xóm, không để rác dồn ứ, lưu cữu. Gia đình có nuôi vài con chó, đàn gà, nên tôi quét dọn sạch sẽ hàng ngày. Đặc biệt luôn ý thức để khô ráo các xô chậu, lu vại, các bồn cây trồng hoa, cây cảnh… không để nước đọng cho muỗi đẻ trứng sinh sản.
Chị Vũ Thị Huệ, Điều dưỡng viên Trạm Y tế phường Nam Thành cho biết, năm 2017, trên địa bàn phường Nam Thành có 5 trường hợp mắc SXH, trong đó có 1 trường hợp nội địa, 4 trường hợp vãng lai. Năm nay, chúng tôi phát huy cao độ vai trò của đội ngũ y tế phố trong việc tuyên truyền, vận động cũng như nắm bắt tình hình lây nhiễm các bệnh truyền nhiễm mùa hè, trong đó có bệnh SXH tại các khu phố. Trong điều kiện thời tiết nắng mưa đan xen như hiện nay, là môi trường thuận lợi để muỗi truyền bệnh SXH phát triển, gia tăng nguy cơ thành dịch. Do vậy, mỗi người dân cần nâng cao ý thức tự phòng tránh, đảm bảo không mắc bệnh và lây nhiễm ngoài cộng đồng.
Năm 2017, phường Nam Bình xảy ra ổ dịch nội sinh tại một gia đình có 5 người mắc. Toàn phường ghi nhận 17 trường hợp mắc SXH, trong đó 12 ca nội sinh, còn lại là ngoại lai. Để chủ động phòng chống bệnh SXH, cán bộ và nhân viên Trạm y tế phường Nam Bình đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng cách đến từng gia đình để tuyên truyền, thông tin về bệnh SXH và cách phòng chống.
Bằng các hình ảnh trực quan sinh động, cán bộ, nhân viên Trạm y tế đã hướng dẫn người dân các biện pháp bảo vệ môi trường, vệ sinh nguồn nước, phun thuốc phòng trừ…, không để muỗi sinh sản, lây lan bệnh. Đồng thời tổ chức giám sát chặt chẽ các ổ bệnh cũ, chuẩn bị các điều kiện về cơ số thuốc, hóa chất và phương tiện sẵn sàng phòng, chống khi phát sinh dịch bệnh.
Theo bà Lê Thị Kim Thuần, Phó Trưởng khoa kiểm soát dịch bệnh HIV/AIDS, Trung tâm Y tế thành phố Ninh Bình, năm 2017, trên địa bàn thành phố ghi nhận 82 trường hợp mắc SXH, trong đó có hơn 10 ca bệnh nội sinh. Mặc dù không có trường hợp nào tử vong do mắc bệnh SXH, nhưng cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, đời sống và tâm lý của người dân trên địa bàn.
Năm 2018, để chủ động phòng, chống bệnh SXH, ngay từ đầu năm, Trung tâm Y tế thành phố Ninh Bình đã triển khai nhiều biện pháp phòng chống dịch bệnh. Đặc biệt thời điểm hiện nay, khi thời tiết nắng nóng kèm theo mưa giông, là điều kiện thuận lợi để muỗi phát sinh, phát triển và gây bệnh. Với phương châm "không còn muỗi, không có bọ gậy thì sẽ không phát sinh bệnh SXH", Trung tâm Y tế thành phố đề ra các giải pháp chủ động phòng, chống bệnh sát với thực tế của địa phương.
Theo đó chỉ đạo các Trạm y tế phường, xã tập trung giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh, đặc biệt tại các ổ dịch cũ, phát hiện sớm các trường hợp mắc để có biện pháp dập dịch kịp thời. Tăng cường công tác truyền thông giáo dục sức khỏe nhằm nâng cao nhận thức của người dân, nhắc nhở các gia đình chủ động phòng, chống thêm các bệnh mùa hè như sởi, cúm, tay chân miệng…
Huy động sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân trong việc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bằng việc làm tốt công tác vệ sinh môi trường, nhất là những ngày sau mưa to, giông gió. Cùng với đó, tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kỹ năng xử lý ổ dịch cho nhân viên y tế các phường, xã trên địa bàn. Chỉ đạo đội phòng, chống dịch cơ động từ thành phố đến xã, phường sẵn sàng chủ động với các tình huống có thể xảy ra, như nhiều người cùng mắc, lây lan bệnh trên diện rộng, bùng phát dịch…
Đến thời điểm hiện nay, trên địa bàn tỉnh ghi nhận 3 trường hợp mắc bệnh SXH, trong đó huyện Kim Sơn 2 trường hợp, huyện Nho Quan 1 trường hợp. Mặc dù chưa có trường hợp nào tử vong và không xuất hiện các ổ dịch, ca bệnh nội sinh, song công tác phòng, chống bệnh SXH đang được các địa phương chú trọng. Trên địa bàn thành phố Ninh Bình cũng chưa phát hiện trường hợp nào mắc SXH. Nhưng đối với loại bệnh truyền nhiễm này, hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vắc-xin phòng, chống hiệu quả.
Do vậy, phương án phòng bệnh được coi là biện pháp hữu hiệu nhất. Bên cạnh sự chủ động của các cơ quan chuyên môn trong công tác phòng, chống dịch bệnh thì các hộ dân cũng cần vào cuộc thực hiện các biện pháp phòng, chống, không để bệnh SXH có điều kiện phát sinh, gây bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống của người dân trên địa bàn.
Bài, ảnh: Hạnh Chi