Sự từng trải, dày dặn kinh nghiệm của một nghệ sỹ có thâm niên cũng như sự đam mê với môn nghệ thuật này là những ấn tượng khi tiếp xúc, trò chuyện với Đào Xuân Nghị.
Anh say sưa kể về những vai diễn, những kỷ niệm đã gắn bó với anh trong suốt 33 năm công tác tại Nhà hát chèo Ninh Bình, với nhiều thành tích như huy chương vàng tại Hội diễn sân khấu chuyên nghiệp các tỉnh miền duyên hải năm 1994 với vai Ất trong vở "Hoa khôi dạy chồng", huy chương bạc tại Hội diễn sân khấu chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 1995 với vai Trần Lương trong vở "Nước mắt vua Đinh", huy chương vàng tại Hội diễn sân khấu chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2001 với vai Trần Phương trong vở "Kim Nham", huy chương vàng tại Hội diễn sân khấu chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2005 với vai Trương Hán Siêu trong vở "Trương Hán Siêu"…
Trong mỗi chặng đường phát triển của Nhà hát chèo Ninh Bình, Đào Xuân Nghị đều để lại những ấn tượng sâu sắc qua các vai diễn. Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Yên Đồng (Yên Mô), vùng đất có phong trào hát chèo phát triển nên ngay từ nhỏ những làn điệu chèo mượt mà, thiết tha đã ngấm sâu vào trong tâm hồn anh, dần dần hình thành niềm đam mê với bộ môn nghệ thuật dân tộc này.
Gắn bó với Nhà hát chèo Ninh Bình những ngày đầu khi mới là Đoàn chèo Sông Vân, trang thiết bị, cơ sở vật chất rất khó khăn, thiếu thốn nhưng vượt lên trên tất cả với một chữ "say", Đào Xuân Nghị đã dần khẳng định tài năng của mình qua từng vai diễn với giọng hát lúc trầm ấm, lúc vút cao như tạo được chất "men say" lôi cuốn khán giả.
Những tấm huy chương, những giải thưởng tại các hội thi, hội diễn là sự khẳng định tài năng của một nghệ sỹ đầy niềm đam mê, say nghề, không ngừng rèn luyện, học tập, vươn lên để có những "thăng hoa" trong từng vai diễn.
Đào Xuân Nghị tâm sự rằng yếu tố quan trọng nhất để những vai diễn đọng lại trong khán giả, để khán giả không quay lưng lại với sân khấu chèo là mỗi người nghệ sỹ phải tạo cho mình một phong cách riêng, phải sống cùng vai diễn, từ đó có sự hòa quyện, thấm nhuần giữa giọng hát và nghệ thuật diễn, múa.
Đã 33 năm sống cùng các vai diễn chèo, những làn điệu chèo nhưng sự đam mê với chèo không hề "nguội" trong trái tim của người nghệ sỹ này. Và tất cả những đam mê, sự say nghề đó được anh truyền lại cho các em học sinh ở các lớp năng khiếu chèo do anh chủ nhiệm với mong muốn bảo tồn và phát huy vốn chèo cổ dân tộc, để mãi giữ "lửa" trong chèo.
Nguyễn Khánh