Tăng cường quản lý thực hiện dự án giao thông

Để bảo đảm chất lượng thi công các công trình hạ tầng giao thông, thời gian qua, Sở GTVT, UBND các huyện, thành phố được UBND tỉnh giao làm chủ đầu tư triển khai các dự án xây dựng công trình giao thông cơ bản đã nghiêm túc thực hiện các quy định về quản lý đầu tư xây dựng, bảo đảm về trình tự, thủ tục cũng như các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật, định mức đơn giá và các chế độ chính sách hiện hành. Hàng loạt công trình giao thông được đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp như các Quốc lộ 21, 21B, 37B, 38B, các tỉnh lộ 490C, 489, 485..., nhiều tuyến đường đô thị và giao thông nông thôn đã hoàn thành thi công, đưa vào khai thác đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, mỹ thuật, phát huy hiệu quả vốn đầu tư, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế -  xã hội của tỉnh.

Tuy nhiên cũng có không ít dự án công tác khảo sát, thiết kế, thẩm định còn hạn chế, chưa xem xét đánh giá đầy đủ các yếu tố dẫn đến phải điều chỉnh bổ sung quy mô đầu tư, thiết kế, bổ sung biện pháp thi công, xử lý nền đất yếu, gia cố nền đường bên kênh mương bằng kè mái hoặc tường chắn, cống ngang đường... làm kéo dài thời gian thực hiện dự án và ảnh hưởng lớn đến chất lượng công trình. Điển hình như: dự án cải tạo, nâng cấp đường 487 tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn đảm bảo an ninh quốc phòng tỉnh có tổng chiều 21,20km, do Cty CP NADECO là đơn vị tư vấn thiết kế; Liên danh Cty CP tư vấn và đầu tư xây dựng 689 và Cty TNHH tư vấn và xây dựng Thành Công là nhà thầu tư vấn giám sát; Cty CP xây dựng hạ tầng Đại Phong là nhà thầu thi công. Công trình khởi công đầu tháng 6-2015, thời gian thi công cam kết 19 tháng. Tuy nhiên, khối lượng thi công đến nay chậm theo tiến độ nhà thầu lập. Đặc biệt, do không điều tra khảo sát kỹ dẫn đến còn phải điều chỉnh tim tuyến thiết kế (từ Km2+72,77 - Km2+480,35 và từ Km4+171,88 - Km4+900), đồng thời phát sinh phải bổ sung rất nhiều cống và rãnh dọc, một số vị trí còn phải bổ sung công việc xử lý nền đất yếu. Đối với công tác giám sát thi công đại diện nhà thầu thường xuyên vắng mặt tại các cuộc họp về dự án do Sở GTVT, Ban quản lý dự án giao thông nông thôn 3 chủ trì. Bên cạnh đó, Cty CP tư vấn và đầu tư xây dựng 689 đã thay đổi tên và con dấu từ ngày 31-5-2016 nhưng đến ngày 13-7-2016 mới thông báo cho Ban quản lý dự án biết dẫn đến việc quản lý hồ sơ trong quá trình thi công trong thời gian trên không chính xác. Dự án công trình cải tạo, nâng cấp đường vào KCN Dệt may Rạng Đông và phòng chống lụt bão, cứu hộ, cứu nạn, huyện Nghĩa Hưng có tổng chiều dài 4,4km có điểm đầu Km50+300 - tỉnh lộ 490C, điểm cuối là đường ra Khu sinh thái Rạng Đông thuộc đê biển huyện Nghĩa Hưng, quy mô toàn tuyến cấp III đồng bằng, tổng mức đầu tư 121 tỷ đồng. Công trình được triển khai thi công từ đầu tháng 1-2016, do Ban Quản lý dự án đường trục phát triển tỉnh Nam Định là đại diện chủ đầu tư; Cty CP tư vấn xây dựng công trình giao thông 2 (Tecco 2) là tư vấn lập dự án, thiết kế, Cty CP xây dựng hạ tầng Đại Phong là nhà thầu thi công; Cty CP tư vấn và thiết kế công trình là tư vấn giám sát. Đến nay, công trình đã cơ bản thi công xong nền đường đến hết K98 và hệ thống cống thủy lợi; hoàn thành 1.854m rãnh dọc; đang tập trung thi công cống hộp, kè đá hộc xây vữa, gia cố mái ta luy. Các hạng mục còn lại chưa thi công gồm che phủ đá dăm, bê tông nhựa và ATGT. Trong quá trình triển khai, bước đầu nhà thầu và tư vấn giám sát chưa chuẩn bị kỹ, làm ảnh hưởng đến tiến độ, thi công các hạng mục chưa đạt chất lượng. Đặc biệt, tư vấn giám sát thiếu cương quyết đã để nhà thầu thi công không đảm bảo chất lượng. Sau đó với sự cương quyết của Ban Quản lý dự án, sự phối hợp của nhà thầu và giám sát các hạng mục thi công trong giai đoạn đầu đã phải dỡ bỏ làm lại; tình trạng làm ẩu mới được chấn chỉnh, khắc phục. 

Theo Sở GTVT, nguyên nhân của những tồn tại kể trên là do năng lực một số đơn vị tư vấn khảo sát thiết kế còn hạn chế, công tác khảo sát điều tra địa hình, địa chất, thủy văn chưa chính xác (hầu hết lại không được Ban Quản lý dự án nghiệm thu tại hiện trường mà chỉ nghiệm thu trên hồ sơ). Các giải pháp thiết kế đưa ra ở một số dự án công trình chưa đảm bảo yêu cầu kinh tế - kỹ thuật, còn lệ thuộc nhiều vào ý chí của các cơ quan quản lý và đề nghị của địa phương (quy mô, hướng tuyến…) dẫn đến khi lập thiết kế kỹ thuật phải điều chỉnh lại thiết kế cơ sở. Trong tính toán ổn định, an toàn của kết cấu công trình còn lúng túng, thiên về an toàn. Dự toán chưa cập nhật kịp thời các cơ chế chính sách, định mức, không cung cấp đầy đủ báo giá các loại vật liệu không có trong thông báo giá hằng tháng của tỉnh, điều tra cự ly đổ vật liệu thải, vị trí đặt trạm trộn bê tông nhựa còn mang tính hình thức. Công tác giám sát của đơn vị tư vấn thiết kế chưa thường xuyên, trách nhiệm đối với sản phẩm thiết kế chưa cao, chưa chịu trách nhiệm đến cùng đối với sản phẩm thiết kế của mình. Các Ban quản lý dự án do UBND các huyện làm việc theo cơ chế kiêm nhiệm, còn thiếu cán bộ có chuyên môn về xây dựng và thường giao phó toàn bộ công tác quản lý chất lượng cho tư vấn giám sát. Lực lượng cán bộ thẩm định của Sở GTVT còn mỏng, kinh nghiệm thực tế còn hạn chế. Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật, chế độ chính sách trong lĩnh vực xây dựng còn nhiều bất cập, liên tục phải sửa đổi, bổ sung. Các văn bản hướng dẫn thực hiện chậm ban hành dẫn đến công tác thẩm định còn gặp nhiều khó khăn. 

Để tăng cường hơn nữa chất lượng quản lý đầu tư xây dựng các công trình giao thông, ngày 22-7-2016, Sở GTVT đã ban hành Công văn số 1480 yêu cầu các đơn vị, địa phương tăng cường quản lý chất lượng công tác khảo sát thiết kế, thẩm định, thẩm tra hồ sơ xây dựng công trình giao thông trên địa bàn tỉnh. Sở GTVT yêu cầu các Ban Quản lý dự án trực thuộc phải tập trung nâng cao trách nhiệm của các Ban Quản lý dự án trong quản lý chất lượng xây dựng công trình giao thông theo quy định ngay từ khâu khảo sát, thiết kế; bố trí cán bộ có năng lực thường xuyên kiểm tra, giám sát chất lượng công tác khảo sát, thiết kế theo hợp đồng ký kết. Lựa chọn các đơn vị tư vấn có đủ điều kiện, năng lực theo quy định để thực hiện các công việc từ lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư; tư vấn khảo sát, thiết kế, thẩm tra thiết kế - dự toán công trình đảm bảo theo yêu cầu quy định. Các Ban quản lý dự án trực thuộc tăng cường kiểm tra, rà soát kỹ hồ sơ khảo sát, thiết kế trước khi trình thẩm định, thẩm tra; chủ động kiểm tra chất lượng thi công tại hiện trường, tổ chức nghiệm thu các hạng mục công việc theo đúng trình tự, quy định. Đối với nhà thầu tư vấn khảo sát, thiết kế; thẩm tra thiết kế - dự toán phải thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của nhà thầu theo đúng Luật Xây dựng và nội dung hợp đồng đã ký với chủ đầu tư. Bố trí cán bộ chủ trì khảo sát, thiết kế có kinh nghiệm và chuyên môn phù hợp yêu cầu nhiệm vụ. Phải tự tăng cường kiểm tra, rà soát nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm hồ sơ khảo sát, thiết kế. Các phương án thiết kế phải đảm bảo các yêu cầu như quy hoạch, điều kiện kinh tế - xã hội của từng địa phương, các công trình hạ tầng bị tác động trong phạm vi dự án. Khắc phục ngay tình trạng kết quả khảo sát sai khác nhiều với thực tế hiện trường, sai số trong tính toán khối lượng, phương án xử lý kết cấu chưa đảm bảo yêu cầu kinh tế - kỹ thuật gây lãng phí. Cập nhật kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật, chế độ chính sách trong lĩnh vực xây dựng cơ bản; báo giá thiết bị, vật tư, vật liệu cá biệt không có trong báo giá của tỉnh. Sở GTVT giao Phòng Kỹ thuật thẩm định đầu tư của Sở tổ chức tiếp nhận và chủ trì thẩm định, giải quyết thủ tục hành chính trong công tác thẩm định công trình giao thông đảm bảo thuận tiện, chính xác, nhanh chóng theo chủ trương cải cách thủ tục hành chính của tỉnh. Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan tổ chức thẩm định hồ sơ thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, thiết kế bảo vệ tài chính - dự toán công trình theo đúng quy định, đảm bảo chất lượng tiến độ và hiệu quả đầu tư./.

Bài và ảnh: Thanh Thúy