Những người hăng hái đi đầu trong công cuộc sáng tạo phải kể đến những tên tuổi trong lĩnh vực nhiếp ảnh: Bình Nguyên, Tuấn Hải, Bùi Duy Tư, Thanh Bình, Phạm Lệ Thanh, Vũ Đức Phương, Ngọc Khánh, Minh Tiến, Đoàn Minh Chiến, Thanh Hải, Ninh Mạnh Thắng, Nắng Thu, Đồng Tiệp Khắc, Vũ Tự Cuông...
Trong đó tay máy Nguyễn Đức Nguyên nổi như một gương mặt mới trong làng nhiếp ảnh với dấu ấn là tấm huy chương Bạc tại Triển lãm nhiếp ảnh khu vực đồng bằng sông Hồng 2021. Hai gương mặt quen thuộc là Dương Duy Khang và Trần Văn Lũy cũng ghi thêm vào bộ sưu tập giải thưởng của mình với hai giải khuyến khích cùng sân chơi trên.
Tuy nhiên dấu ấn rõ nét nhất của các tay máy Ninh Bình năm 2021 phải kể dấu ấn tại cuộc chơi "Triển lãm nhiếp ảnh Việt Nam qua ống kính nhiếp ảnh gia quốc tế". Có hai điểm nhấn quan trọng mà các nhiếp ảnh gia Ninh Bình làm được tại sân chơi này đó là bắc nhịp cầu giao lưu văn hóa của giới nhiếp ảnh trong, ngoài nước và quảng bá hữu hiệu cho du lịch Ninh Bình. Mỹ thuật cũng chính là bộ môn mà nhiều năm liền vẫn giữ được trữ năng sáng tạo mạnh mẽ, tươi mới.
Bên cạnh những cái tên như Kù Kao Khải, Trần Thược, Lương Trịnh đã và vẫn giữ được một quán tính sáng tạo mạnh, mỹ thuật xuất hiện thêm nhiều gương mặt mới giàu cá tính, hiệu năng lao động nghệ thuật cao như Thanh Túc, Phan Tuấn Ngọc, Phú Viên... Những nhà mỹ thuật trẻ có một điểm chung là tinh thần lao động nghệ thuật khá nghiêm túc, khả năng cập nhật tri thức nhanh và rất giàu trữ năng sáng tạo.
Với việc họ chủ động tham gia vào nhiều diễn đàn, những sân chơi mỹ thuật lớn giúp họ "chủ động hội nhập" và có khả năng vươn xa trong hành trình sáng tạo. Sau các triển lãm "Chuyển mây" của Lương Trịnh, "Vòng thời gian" của Trần Thược, "Những mảnh vỡ hoài niệm" của Phan Tuấn Ngọc... người yêu mỹ thuật sẽ còn có cơ hội chứng kiến nhiều triển lãm mỹ thuật của cá nhân trong tương lai của các họa sỹ trẻ Ninh Bình.
Những cuộc chơi dự báo nhiều bất ngờ, thú vị và rất giàu xúc cảm nghệ thuật. Thông điệp mà các nhà mỹ thuật trẻ Ninh Bình chuyển tải đến công chúng chính là sự hiện đại, năng động và tiềm năng sáng tạo mạnh mẽ. Hoạt động năng nổ trong năm qua có thể kể đến bộ môn âm nhạc. Bên cạnh những tên tuổi đã quen thuộc với người yêu nhạc như: Mai Công Thắng, Lê Đăng Khoa... âm nhạc Ninh Bình đã được tiếp sức bởi lực lượng sáng tác trẻ như Phạm Chí Linh, Quang Thuân, Erix Toàn Nguyễn- những gương mặt được đào tạo khá cơ bản lại tích cực tham gia vào các hoạt động sáng tác, biểu diễn chuyên nghiệp. Đặc biệt ca sỹ Erix Toàn Nguyễn (Nguyễn Anh Toàn) vừa qua gây ấn tượng mạnh với khản giả âm nhạc cả nước khi anh vinh dự đạt giải Quán quân Giọng ca vàng Bolero Việt Nam 2021.
Không chỉ biểu diễn, Erix Toàn Nguyễn còn thể hiện sự đa năng của mình khi sáng tác rất nhiều các ca khúc với thể loại từ hợp xướng, các ca khúc trữ tình, ca khúc quê hương đất nước, các ca khúc bolero. Đây là một hành trang vững vàng giúp cho gương mặt âm nhạc trẻ Ninh Bình vững bước trên đường tiến vào thị trường âm nhạc chuyên nghiệp. Dịch COVID-19 tác động sâu sắc đến đời sống người dân và in dấu cả trong các sáng tác của nhiều văn nghệ sỹ.
Tác giả Nguyễn Quang Thập đã sáng tác bản "Lời ca chống dịch" và vinh dự đạt giải A của Hội Nghệ sỹ sân khấu. Còn tại cuộc thi do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phối hợp với Hội Nhạc sỹ Việt Nam tổ chức, nhạc sỹ Ngọc Thuân với nhạc phẩm "Chung một niềm tin chống dịch" giành giải Chuyên đề. Các nhạc phẩm này dù được viết ra với mục đích cổ vũ cho công cuộc chống dịch COVID-19, tuy nhiên nhạc phẩm vẫn chinh phục được người nghe nhờ ca từ mộc mạc, ngắn gọn, xúc cảm chân thành. Các sáng tác cho thấy sự vào cuộc mạnh mẽ, tinh thần trách nhiệm của giới âm nhạc đối với công cuộc chống dịch COVID-19 của Đảng và Nhà nước. Lĩnh vực văn học, hoạt động sáng tác không ồn ào mà âm thầm, bước những bước đi vững chắc.
Trong năm, bộ môn văn tạo điểm nhấn với việc xuất bản hai tập sách, tập truyện Nhà Thánh (Vũ Thanh Lịch) và tập tản văn Xin đừng thả gió heo may (Nguyễn Thanh Duyên). Đặc biệt việc giới thiệu rộng rãi đến công chúng tập Nhà Thánh của nữ nhà văn Vũ Thanh Lịch chiếm sự quan tâm lớn của văn giới bởi sức nặng nghệ thuật của tác phẩm. Tập Nhà Thánh với mạch nguồn thăm thẳm của tư duy, sức bút đầy nội lực là dấu mốc quan trọng trên hành trình khẳng định vị thế một nhà văn chuyên nghiệp của Vũ Thanh Lịch.
Đức Bá