Quốc hội thảo luận về dự án Luật HTX (sửa đổi)

Đa số ý kiến bày tỏ sự thống nhất cao với sự cần thiết phải sửa đổi luật hợp tác xã (HTX) nhằm mục tiêu khuyến khích và phát triển mạnh mẽ mô hình HTX kiểu mới, đồng thời định hướng phát triển các HTX hiện có theo đúng bản chất, đưa khu vực HTX nói riêng và thành phần kinh tế tập thể nói chung trở thành lực lượng to lớn, phát triển rộng khắp và có vị trí quan trọng trong nền kinh tế nước ta.

Về định nghĩa HTX, nhiều ý kiến cho rằng, HTX là một tổ chức kinh tế do thành viên lập ra nhằm mục đích hỗ trợ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình, từ đó giúp thành viên cải thiện hoạt động kinh tế, thu nhập, nâng cao mức sống của thành viên; thành viên vừa là chủ sở hữu vừa là người sử dụng sản phẩm, dịch vụ của HTX.

Tuy nhiên, ý kiến khác lại cho rằng cần khẳng định "HTX hoạt động như một loại hình doanh nghiệp" như quy định tại Luật HTX năm 2003 vì thực chất HTX hoạt động như một loại hình doanh nghiệp đặc thù, cần được bảo đảm hoạt động bình đẳng với mọi loại hình doanh nghiệp khác và có quyền kinh doanh một số ngành nghề mà pháp luật không cấm.

Về mức vốn góp tối đa của một thành viên, nhiều đại biểu đề nghị cần giảm mức vốn góp tối đa của một thành viên xuống mức 20% như Liên minh HTX Quốc tế khuyến cáo hoặc quy định tỷ lệ vốn góp của các thành viên là bằng nhau, nhằm đề cao nguyên tắc bình đẳng trong quản lý HTX. Trong trường hợp nếu HTX cần vốn thì ưu tiên huy động vốn vay từ các thành viên HTX và trả lãi suất theo thỏa thuận.

Đối với các quy định tài sản, tài chính của HTX, nhiều ý kiến đề nghị dự thảo luật cần quy định cụ thể về vấn đề định giá tài sản vốn góp (điều kiện, tiêu chuẩn lựa chọn tổ chức định giá, phương pháp định giá, biên bản định giá được xác nhận của chính quyền...), đặc biệt đối với các trường hợp góp vốn là giá trị quyền sử dụng đất, quyền sở hữu trí tuệ, vì việc định giá thường rất phức tạp.

Theo một số đại biểu, dự thảo luật không nên cho phép HTX thành lập công ty, góp vốn mua cổ phần của doanh nghiệp khác nhằm bảo đảm HTX được thành lập là để phục vụ nhu cầu của thành viên, tránh rủi ro cho HTX.

Liên quan đến các chính sách ưu đãi, hỗ trợ HTX, có ý kiến cho rằng, HTX là một thành phần kinh tế, một tập hợp nhóm những người yếu thế liên kết lại, hợp tác với nhau cùng sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm. Đề nghị cần nghiên cứu, bổ sung một chương quy định đặc thù của từng loại hình HTX, nhất là các HTX nông nghiệp, từ đó có những chính sách, chương trình cụ thể hỗ trợ phát triển HTX, liên hiệp HTX về đào tạo cán bộ, phát triển nguồn nhân lực, đất đai, tài chính, tín dụng, xây dựng quỹ hỗ trợ phát triển HTX, áp dụng khoa học công nghệ, tiếp thị và mở rộng thị trường, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện để các HTX, liên hiệp HTX được tham gia các chương trình phát triển KT- XH của Nhà nước… 

Xung quanh các quy định về hoạt động kiểm toán HTX, nhiều đại biểu cho rằng, tổ chức HTX có bản chất khác hẳn so với tổ chức doanh nghiệp, nên nội dung kiểm toán đối với HTX cũng khác so với doanh nghiệp. Vì vậy, dự thảo Luật cần có quy định về hoạt động kiểm toán HTX thực hiện theo quy định riêng của Chính phủ phù hợp với bản chất, đặc điểm của của HTX.

Theo một số đại biểu, Liên minh HTX về bản chất là một hiệp hội, cần hoạt động như một hiệp hội nhằm đại diện và bảo vệ lợi ích hợp pháp của HTX thành viên. Hiện nay, Nghị định số 45/2010/NĐ-CP đã quy định khá chi tiết về tổ chức, hoạt động và quản lý hội, theo đó Hội có tư cách pháp nhân, trụ sở, con dấu, tài khoản, hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, tự bảo đảm kinh phí hoạt động và không vì mục đích lợi nhuận. Do đó, đề nghị bỏ Chương về Liên minh HTX như quy định trong dự thảo Luật, mà chỉ cần quy định Liên minh HTX là tổ chức Hội đại diện và bảo vệ quyền lợi cho HTX, liên hiệp HTX và hoạt động theo các quy định của pháp luật hiện hành về Hội.

Buổi chiều, Quốc hội tiếp tục phiên họp toàn thể thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật luật sư.

Quốc Khang