Phóng viên Báo Ninh Bình đã có cuộc trao đổi với đồng chí Trần Văn Bách, TUV, Giám đốc Sở Nông nghiệp & PTNT, Phó Ban chỉ huy PCLB & TKCN tỉnh để tìm hiểu rõ hơn về nội dung công tác này.
P.V: Xin đồng cho biết tình hình thiên tai năm 2008 và dự báo tình hình khí tượng thủy văn năm 2009?
Đồng chí Trần Văn Bách: Mùa mưa bão năm 2008, tỉnh Ninh Bình chịu ảnh hưởng của 3 cơn bão số 4, số 6 và số 7. Đặc biệt là cuối tháng 10 đầu tháng 11-2008, trên sông Hoàng Long đã xuất hiện lũ lớn. Để chủ động đối phó với lũ, đảm bảo an toàn cho các tuyến đê, Ban chỉ huy PCLB tỉnh đã ra lệnh phân lũ sông Hoàng Long, tiến hành vận hành tràn Đức Long, Gia Tường và mở cống Mai Phương qua tuyến thoát lũ Đầm Cút để cắt một phần lũ sông Bôi sang sông Đáy. Đồng thời, huy động lực lượng chống tràn Lạc Khoái gồm 500 bộ đội, 150 công an và 550 người thuộc lực lượng xung kích của huyện Gia Viễn tiến hành phủ bạt chống sóng qua phần mềm tràn và dùng bao tải cát cơi cao trạch đất, quyết tâm giữ an toàn tràn Lạc Khoái không phân lũ, giảm thiệt hại cho nhân dân 12 xã trong vùng phân lũ. Năm 2008, tổng thiệt hại do thiên tai gây ra khoảng 100 tỷ đồng. Năm 2009, theo dự báo thời tiết diễn biến phức tạp, bão mạnh, mưa lớn cục bộ, lũ cao trên các triền sông. Bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng đến Việt Nam nhiều và sớm hơn các năm…
P.V: Xin đồng chí cho biết hiện trạng đê điều và khả năng chống lụt bão của các công trình trên địa bàn tỉnh hiện nay ?
Đồng chí Trần Văn Bách: Hệ thống đê điều có vị trí quan trọng trong việc chống lũ, lụt, góp phần bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân. Trải qua hàng trăm năm, hệ thống đê điều của tỉnh ta đã được hình thành với tổng chiều dài các tuyến đê là 461 km, trong đó đê cấp III và hệ thống đê biển do nguồn vốn Trung ương đầu tư với chiều dài 147 km, có 32 kè, 87 cống, âu, còn lại là đê sông nội tỉnh với chiều dài gần 314 km.
Trận lụt năm 2008 gây thiệt hại cho người dân Nho Quan, Gia Viễn. Để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và trước biến đổi bất thường của thời tiết, những năm qua Trung ương, tỉnh quan tâm đầu tư hàng nghìn tỷ đồng để tu bổ, nâng cấp các tuyến đê, kè, cống trên địa bàn tỉnh như Dự án nâng cấp tuyến đê biển Bình Minh II, nâng cấp đê tả Hoàng Long, đê Đầm Cút, đê Năm Căn và dự án công trình thủy lợi Cầu Hội; dự án nâng cấp hồ Yên Đồng và Hồ Yên Quang... Chính vì vậy mà năng lực chống lũ, bão của các tuyến đê được nâng lên và đã thực sự đem lại hiệu quả thiết thực, giảm các trọng điểm xung yếu, góp phần vào công tác PCLB và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Mặc dù các tuyến đê đã được đầu tư nâng cấp nhưng nhiều tuyến đê, nhất là các tuyến đê cấp IV vẫn còn nhỏ, cao trình đỉnh đê thấp, mái dốc, không đủ bề dầy chống thấm; đặc biệt trong thân đê còn nhiều ẩn họa khó lường như hàng cày, tổ mối, mạch đùn, mạch sủi. Các cống dưới đê hầu hết xây dựng từ lâu, phần xây đúc cũng như hệ thống đóng mở đã bị hư hỏng nặng cần phải hoành triệt trước mùa mưa bão... Nếu bão to, lũ lớn như năm 1985, 1996, 2005, 2007, 2008 thì dễ xảy ra sạt lở mái và các sự cố đê điều. Đặc biệt là trong trường hợp xuất hiện tổ hợp "Thiên vũ, lũ giáng, triều dâng, bão lớn" sẽ gây bất lợi đối với đê điều của tỉnh.
P.V: Đồng chí cho biết mục tiêu và giải pháp công tác PCLB & TKCN năm 2009?
Đồng chí Trần Văn Bách: Trước diễn biến phức của thiên tai, mục tiêu, nhiệm vụ PCLB & TKCN năm 2009 đặt ra hết sức nặng nề, đòi hỏi các cấp, các ngành cần triển khai thực hiện tốt phương châm "Chủ động phòng tránh, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương có hiệu quả" nhằm giảm thiệt hại đến mức thấp nhất do thiên tai gây nên.
Để chủ động cho công tác PCLB & TKCN năm 2009, ngay từ đầu năm tỉnh đã chỉ đạo các địa phương và các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công các hạng mục công trình tu bổ đê điều do Trung ương và tỉnh đầu tư, phấn đấu làm kè, cống xong trước 30-4 và tu bổ đê xong trước 30-5. Đồng thời đẩy nhanh tiến độ các dự án nâng cấp tuyến đê hữu Hoàng Long, đê Đức Long, Gia Tường, Lạc Vân; nâng cấp tuyến đê tả Hoàng Long; Dự án nâng cấp đê biển Bình Minh II giai đoạn II, đê sông Vạc và đê sông Mới... Song song với công tác tu bổ đê điều, tỉnh chỉ đạo các cấp, các ngành kiện toàn Ban chỉ huy PCLB & TKCN và phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên phụ trách địa bàn và trọng điểm. Tiến hành tổng kiểm tra đánh giá chất lượng hệ thống đê, kè, cống và công trình PCLB trên địa bàn, trên cơ sở đó xây dựng đề án, phương án PCLB & TKCN năm 2009 sát với thực tế của từng ngành và địa phương. Trong đó đặc biệt chú trọng các phương án vận hành tràn Lạc Khoái, cống Mai Phương và Địch Lộng; phương án hậu phương, tìm kiếm cứu nạn, chống úng và đảm bảo an toàn cho tầu thuyền hoạt động trên biển.
Riêng đối với vùng phân lũ, chậm lũ tiến hành lập phương án hậu phương, sơ tán dân khi xả tràn và đánh giá thống kê số nhà mái bằng, số hộ phải sơ tán và phương tiện như thuyền gỗ, thuyền nan, thuyền tôn; kiểm tra, bổ sung vật tư chống tràn và hệ thống chiếu sáng tại các tràn để chủ động cho công tác điều hành khi có lũ bão xảy ra. Tổ chức tổng kiểm tra các công trình chống bão, lũ úng và kiểm kê vật tư, phương tiện theo phương châm 4 tại chỗ để có kế hoạch bổ sung kịp thời. Chú trọng xây dựng và triển khai phương án bảo đảm an toàn tàu thuyền đánh cá và ngư dân ven vùng biển khi có bão. Tăng cường, củng cố lực lượng quản lý đê nhân dân, lực lượng tuần tra canh gác nhằm tuyên truyền sâu rộng Luật Đê điều và chủ động, tích cực phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các vi phạm Luật Đê điều, PCLB và công trình thủy lợi. Tổ chức lực lượng hộ đê trên từng tuyến; tiến hành tập huấn kỹ thuật hộ đê PCLB cho cán bộ cơ sở, cán bộ kỹ thuật, lực lượng quản lý đê nhân dân và lực lượng xung kích. Thực hiện nghiêm chế độ trực chống lụt bão theo đúng quy định. Tăng cường lực lượng tuần tra canh gác đê, kè, cống và công trình phục vụ PCLB theo từng cấp báo động nhằm phát hiện và xử lý kịp thời sự cố ngay từ giờ đầu để đảm bảo an toàn cho các tuyến đê.
P.V: Để công tác PCLB năm 2009 đạt hiệu quả cao, các ngành và các huyện, thành phố, thị xã cần triển khai thực hiện tốt những nội dung gì?
Đồng chí Trần Văn Bách: Để thực hiện tốt nhiệm vụ PCLB & TKCN năm 2009 của tỉnh, các ngành và địa phương sớm triển khai xây dựng kế hoạch, phương án, đề án PCLB cụ thể, chi tiết và sát với tình hình thực tế của đơn vị. Đối với các ngành Nông nghiệp & PTNT, Quân sự, Công an, Giao thông vận tải, Y tế, Công thương... khẩn trương triển khai chuẩn bị phương tiện, lực lượng sẵn sàng ứng cứu hộ đê, TKCN và đảm bảo an ninh trật tự; sửa chữa đường dây, thiết bị đảm bảo nguồn điện chống úng, sinh hoạt và đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt trong mùa mưa bão. Chuẩn bị đủ lương thực, hàng hóa cần thiết và cơ số thuốc để phục vụ cấp cứu, phòng, chống dịch bệnh, xử lý môi trường trước, trong và sau khi bão, lũ, lụt xảy ra. Xây dựng kế hoạch chuẩn bị vật tư, giống để đáp ứng yêu cầu sản xuất tái vụ khi ngập úng, mất mùa xảy ra...
Các huyện, thành phố, thị xã triển khai chuẩn bị tốt phương án PCLB chung và phương án bảo vệ các trọng điểm xung yếu, phương án hộ đê toàn tuyến trên địa bàn huyện mình. Trong công tác PCLB, các địa phương cần xác định lực lượng tại chỗ là rất quan trọng, vì vậy mỗi huyện, thành phố, thị xã thành lập lực lượng xung kích cơ động từ 150 - 200 người có sức khỏe và kinh nghiệm cứu hộ đê. Mỗi xã, phường, thị trấn thành lập lực lượng xung kích từ 100 - 120 người. Riêng các xã ven đê thành lập tổ tuần tra canh gác đê từ 8 - 12 người, thường xuyên tuần tra theo từng cấp báo động nhằm phát hiện kịp thời diễn biến đê, kè, cống để có biện pháp xử lý ngay từ giờ đầu. Ngoài ra huyện còn hiệp đồng với lực lượng quân đội sẵn sàng ứng cứu hộ đê. Huyện phát động toàn dân tham gia công tác PCLB, mỗi hộ gia đình chuẩn bị sẵn sàng 2 bao tải, 1 cọc tre và mai, móng, cuốc, xẻng để khi cần huy động được ngay. Các vật tư khác như tre cây được các xã chủ động mua ém sẵn tại bờ; ký hợp đồng cam kết với các chủ phương tiện xe công nông, thuyền, xe bò, xe thồ; lập kế hoạch phân công cho các đội viên xung kích chuẩn bị các dụng cụ để khi cần huy động có ngay. Tại các trọng điểm xung yếu trên tuyến đê cũng đã tập kết đủ vật tư dự phòng tại cơ đê. Mùa mưa bão đã đến, phòng, chống lụt bão là nhiệm vụ trọng tâm của các cấp, các ngành trong thời gian tới.
PV: Xin cảm ơn đồng chí!
Thanh Chiên (Thực hiện)