Những năm qua, việc hỗ trợ cho học sinh vùng đặc biệt khó khăn theo các quyết định của Chính phủ được huyện Nho Quan quan tâm thực hiện nghiêm túc, hiệu quả nhằm tạo mọi điều kiện tốt nhất để con em người dân vùng đặc biệt khó khăn, vùng có đông đồng bào dân tộc có cơ hội học tập, vui chơi đầy đủ, bình đẳng.
Nho Quan hiện có 5 xã đặc biệt khó khăn thuộc vùng đồng bào dân tộc và miền núi là: Thạch Bình, Kỳ Phú, Cúc Phương, Phú Long và Quảng Lạc. Những năm qua, việc triển khai thực hiện các chính sách về hỗ trợ học sinh vùng đặc biệt khó khăn của Đảng và Nhà nước được Nho Quan chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc, chu đáo, hiệu quả. Các chính sách như: hỗ trợ cho học sinh bán trú, trường phổ thông dân tộc nội trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; hỗ trợ gạo cho học sinh tại các trường ở khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; hỗ trợ tiền ăn trưa cho học sinh… được đẩy mạnh tuyên truyền để các cấp, các ngành, các địa phương và người dân biết, hoàn thiện các thủ tục hồ sơ và thực hiện tốt. Trên cơ sở các quy định của pháp luật về chính sách dành cho học sinh, các xã thuộc diện xã đặc biệt khó khăn, các cơ sở giáo dục đã thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với học sinh thuộc diện được hỗ trợ từ bậc mầm non đến THPT. Để đảm bảo những học sinh sống ở vùng đặc biệt khó khăn được hưởng đầy đủ các chính sách hỗ trợ của Đảng và Nhà nước, các nhà trường đã phối hợp với chính quyền địa phương, các đoàn thể, đại diện Hội phụ huynh học sinh... tiến hành rà soát chính xác, khách quan các đối tượng học sinh thuộc diện được thụ hưởng chính sách ngay sau khi thực hiện công tác tuyển sinh đầu năm học mới. Từ kết quả rà soát sẽ tổng hợp danh sách gửi lên Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện để trình cấp trên. Các quy trình đều thực hiện theo đúng hướng dẫn nên sự hỗ trợ đến các trường và các em học sinh đều được thực hiện kịp thời, chính xác, đúng đối tượng. Một số chế độ, chính sách đã và đang được thực hiện như: học sinh mầm non từ 3- 5 tuổi được hỗ trợ tiền ăn trưa 120.000 đồng/tháng; học sinh thuộc diện hộ nghèo được miễn tiền học phí và chi phí học tập; học sinh là con em hộ cận nghèo được giảm 50% tiền học phí… đã góp phần tích cực trong việc tiếp sức, động viên con em của nhiều gia đình thuộc vùng đặc biệt khó khăn có điều kiện cắp sách đến trường. Qua đó góp phần cùng ngành Giáo dục - Đào tạo địa phương duy trì sĩ số, nâng cao chất lượng giáo dục. Hiện huyện Nho Quan có 71 trường học với 916 lớp và trên 30.400 học sinh. Tỷ lệ huy động trẻ trong độ tuổi đến trường đạt trên 97%, từng bước giảm tỷ lệ học sinh bậc tiểu học, THCS bỏ học. Nhiều nhà trường đã duy trì tốt sĩ số, tỷ lệ chuyên cần, tập trung vào việc nâng cao chất lượng giáo dục. Với đặc thù là huyện miền núi, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn, việc học tập của con em các gia đình thuộc các xã vùng sâu, vùng xa còn hạn chế. Do đó, sự quan tâm, chia sẻ và hỗ trợ của Đảng và Nhà nước trong việc ban hành và triển khai thực hiện các chính sách dành cho học sinh vùng đặc biệt khó khăn càng mang đậm ý nghĩa nhân văn sâu sắc, được người dân đồng tình cao. Tuy nhiên, theo quy định của Chính phủ, từ tháng 9-2013 đến nay dù thuộc địa bàn là xã vùng đặc biệt khó khăn nhưng chỉ có học sinh là con hộ nghèo mới được miễn học phí và hỗ trợ chi phí học tập, học sinh là con hộ cận nghèo được giảm 50% tiền đóng học phí. Đặc biệt, thực hiện Thông tư liên tịch số 09 giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tài chính và Bộ Nội vụ về việc chi hỗ trợ ăn trưa cho trẻ em mẫu giáo và Quyết định số 60/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định "Một số chính sách phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2011-2015", các trường thuộc vùng đặc biệt khó khăn đang được thụ hưởng hỗ trợ rất lo lắng vì hiện đã chuẩn bị đến thời điểm kết thúc giai đoạn mà chưa có chính sách kế cận tiếp tục hỗ trợ học sinh. Trong khi việc vận động học sinh dân tộc thiểu số đến trường rất khó, do gia đình các em thường sinh sống ở những bản, làng xa trung tâm xã. Nếu không có hỗ trợ, sẽ có nhiều học sinh bỏ học, nhất là với các cháu ở bậc mầm non. Bên cạnh đó, theo Quyết định số 60 của Thủ tướng Chính phủ, chỉ có các cháu thuộc nhóm mẫu giáo mới được hỗ trợ tiền ăn trưa, còn các cháu thuộc nhóm nhà trẻ không được hỗ trợ. Đây thực sự là vấn đề khó đối với nhà trường và phụ huynh học sinh. Cùng với việc đẩy mạnh công tác xã hội hóa nhằm huy động thêm các nguồn lực để hỗ trợ học sinh vượt khó... Con em người dân các xã vùng đặc biệt khó khăn của huyện Nho Quan mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Nhà nước để ước mơ được đến trường, được học tập của các em không bao giờ bị gián đoạn.
Lý Nhân