Ngành Giáo dục - đào tạo là một trong những ngành tiêu biểu của huyện Nho Quan đi đầu trong phong trào thi đua, sáng tạo KHCN. Các phong trào thi đua "Dạy tốt - học tốt" trong ngành đã thường xuyên tạo sức hút cho giáo viên và học sinh trong huyện tham gia vào việc sáng tạo ra các dụng cụ phục vụ học tập và đời sống nhân dân. Trên cơ sở kế hoạch của huyện, 100% các trường tiểu học, THCS, THPT, TTGDTX, Trung cấp nghề trong toàn huyện đã thành lập Ban tổ chức Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên và nhi đồng tại đơn vị do Hiệu trưởng hoặc Phó Hiệu trưởng nhà trường làm Trưởng ban, đồng chí Bí thư Đoàn và giáo viên tổng phụ trách Đội là Phó ban; xây dựng kế hoạch triển khai tại đơn vị, chọn cử giáo viên phụ trách hướng dẫn học sinh thực hiện sản phẩm, thường xuyên tuyên truyền, đôn đốc tiến độ triển khai thực hiện trên hệ thống loa phát thanh, bản tin hoạt động Đoàn - Đội của nhà trường.
Trong 5 năm qua, cuộc thi sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên và nhi đồng đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, qua đó đã có hàng nghìn sản phẩm do thanh, thiếu niên trong huyện sáng tạo tham dự giải các cấp. Riêng trong năm 2015, toàn huyện đã có 255 sản phẩm dự thi cấp huyện, 18 sản phẩm dự thi cấp tỉnh, kết quả, toàn huyện đã đạt 3 giải ba, 4 giải khuyến khích, 1 giải nhỏ tuổi nhất
Đặc biệt, trong ngành công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, nhiều cá nhân, doanh nghiệp đã có những sản phẩm chất lượng hưởng ứng hội thi sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu; phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, phong trào thi đua trong lao động sản xuất đã thu hút được đông đảo các cơ sở sản xuất tham gia. Riêng năm 2014 có 7 sản phẩm đoạt giải trong các hội thi sáng tạo KHCN.
Bên cạnh đó, các chương trình phát triển kinh tế của Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên; Hội thi Tin học trẻ trong thanh, thiếu niên huyện được tổ chức thường xuyên, được đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia hưởng ứng.
Đồng chí Trần Văn Sính, Phó Chủ tịch UBND huyện Nho Quan cho biết: Sau 5 năm triển khai Chỉ thị 42 của Bộ Chính trị, hoạt động KHCN, đặc biệt là hoạt động sáng tạo, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, nghiên cứu ứng dụng khoa học kỹ thuật vào thực tiễn phục vụ sản xuất, kinh doanh, đời sống sinh hoạt, văn hóa xã hội đã được triển khai thường xuyên, tạo thành phong trào có sức lan tỏa.
Do đó, nâng cao nhận thức cho các cấp, các ngành về giá trị, tác dụng của việc sáng tạo KHCN. Một số mô hình ứng dụng KHCN tiên tiến trong sản xuất trên địa bàn huyện như: Gạch không nung Phú Lộc, thanh long ruột đỏ, chuối Hưng Yên trồng tại Phú Long, giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường tại Công ty cổ phần giống bò thịt, sữa Yên Phú, chanh đào tại xã Đồng Phong, gốm Gia Thủy, cơm cháy Xích Thổ, bảo tồn gen ở Vườn Quốc gia Cúc Phương.
Hàng năm, trên cơ sở kế hoạch KHCN cấp trên giao, Hội đồng KHCN huyện đã bám sát yêu cầu nhiệm vụ để triển khai thực hiện. Trong đó tập trung cho công tác phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, hoạt động sáng tạo. Nhiều đề tài, chuyên đề được triển khai nghiên cứu, ứng dụng có trọng tâm, trọng điểm, phục vụ và giải quyết có hiệu quả, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Nhìn chung, các đề tài trên được Sở KH-CN đánh giá cao.
Thực tế cho thấy, công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật, các hoạt động sáng tạo đã trở thành phong trào thường xuyên, liên tục ở các cấp, các ngành trên nhiều lĩnh vực, đó là: Phong trào ứng dụng công nghệ mới tiên tiến vào sản xuất nông nghiệp như các mô hình gieo sạ lúa, áp dụng giống cây trồng, vật nuôi mới cho năng suất cao, các mô hình cây trồng, con nuôi đặc sản đạt giá trị kinh tế cao, mô hình kinh tế vườn đồi, VAC, lúa - cá theo hướng trang trại, gia trại... đã và đang xuất hiện ngày càng nhiều trong huyện.
Các mô hình dịch vụ ứng dụng có hiệu quả máy móc cơ giới hóa vào thực tiễn sản xuất ở các khâu làm đất, gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch, vận chuyển và chế biến ở nhiều lĩnh vực, nhiều ngành kinh tế đã mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Trong thời gian tới, để tiếp tục nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong huyện, tạo chuyển biến căn bản nhận thức về vị trí, vai trò của KHCN, các cấp có thẩm quyền tăng cường chỉ đạo và tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức các hội thi, phong trào thi đua sáng tạo kỹ thuật; hướng dẫn cụ thể, chi tiết để các địa phương thực hiện.
Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về hoạt động sáng tạo kỹ thuật. Định kỳ tổ chức Triển lãm kết quả lao động sáng tạo nhằm tuyên truyền, quảng bá các giải pháp hữu ích có thể ứng dụng vào cuộc sống, vào thực tiễn sản xuất tại địa phương.
Bảo Yến