Chủ động tham mưu, hướng dẫn tổ chức đại hội cấp xã
Để triển khai tốt công tác tổ chức Đại hội MTTQ các cấp, ngay từ đầu năm 2018, Ban Thường trực ủy ban MTTQ tỉnh đã phối hợp với các Ban xây dựng Đảng của Tỉnh ủy tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Thông tri về lãnh đạo Đại hội MTTQ các cấp và Đại hội đại biểu MTTQ tỉnh Ninh Bình lần thứ XI, nhiệm kỳ 2019-2024. Đồng thời ban hành kế hoạch về tổ chức đại hội và các văn bản hướng dẫn về xây dựng báo cáo chính trị đại hội, công tác nhân sự, công tác tuyên truyền, tổ chức đợt thi đua đặc biệt chào mừng Đại hội MTTQ Việt Nam các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ lần thứ XI, nhiệm kỳ 2019-2024... Cùng với đó, Ban Thường trực ủy ban MTTQ tỉnh đã tổ chức 3 lớp tập huấn bồi dưỡng nghiệp vụ và 5 đoàn kiểm tra công tác chuẩn bị và tổ chức Đại hội MTTQ cấp xã, cấp huyện nhằm nắm bắt tình hình, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội MTTQ cấp xã, cấp huyện, đặc biệt là công tác nhân sự; phân công cán bộ dự và phối hợp chỉ đạo, hướng dẫn Đại hội điểm MTTQ cấp xã.
Xã Khánh Hải (huyện Yên Khánh) là xã đầu tiên của tỉnh tổ chức Đại hội điểm MTTQ cấp xã. Để chỉ đạo đại hội điểm, Ban Thường trực ủy ban MTTQ huyện đã phân công 1 đồng chí ủy viên Thường trực ủy ban MTTQ huyện trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn công tác tổ chức đại hội. Ngày 15/1/2018, MTTQ xã Khánh Hải đã tổ chức thành công Đại hội, đảm bảo đúng quy trình, nội dung theo tinh thần chỉ đạo của cấp trên. Từ kết quả chỉ đạo tổ chức Đại hội điểm ở MTTQ xã Khánh Hải, Ban Thường trực ủy ban MTTQ huyện Yên Khánh đã rút kinh nghiệm để chỉ đạo, hướng dẫn Đại hội MTTQ các xã, thị trấn trong huyện. Đến ngày 26/3/2019, đã có 19/19 MTTQ xã, thị trấn trên địa bàn huyện hoàn thành tổ chức Đại hội. Kết quả hiệp thương bầu số lượng ủy viên ủy ban MTTQ xã đảm bảo đúng quy định, phù hợp với thực tế của từng địa phương, từ 33-47 vị, đã chú trọng thành phần cá nhân tiêu biểu thực sự có chất lượng. Thành công của Đại hội MTTQ cấp cơ sở là điều kiện thuận lợi để Yên Khánh tiếp tục chuẩn bị cho đại hội MTTQ cấp huyện, dự kiến sẽ được tổ chức vào tháng 5/2019.
Kết quả và bài học kinh nghiệm
Với sự chuẩn bị tích cực, chu đáo, Đại hội MTTQ cấp xã, phường, thị trấn đã đạt được kết quả tích cực. Đến ngày 27/3/2019, 100% xã, phường, thị trấn hoàn thành Đại hội, nhiệm kỳ 2019-2024. Công tác nhân sự của ủy ban MTTQ cấp xã nhiệm kỳ mới có sự chuyển biến. Theo đánh giá của Ban Thường trực ủy ban MTTQ tỉnh, nhìn chung cơ cấu, thành phần ủy ban MTTQ cấp xã cơ bản đảm bảo theo yêu cầu, coi trọng tính tiêu biểu, tính đại diện và thiết thực hơn; mở rộng thành phần là những cá nhân tiêu biểu, đại diện cho các giai cấp, các tầng lớp, dân tộc, tôn giáo, đủ điều kiện hoàn thành nhiệm vụ của ủy viên ủy ban MTTQ cấp xã; tỷ lệ người ngoài Đảng, dân tộc thiểu số và đại diện các tôn giáo tham gia Ủy ban MTTQ cấp xã đã phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Tổng số ủy viên tham gia ủy ban MTTQ cấp xã là 5.377 vị, trong đó, người ngoài Đảng chiếm tỷ lệ 22%, tỷ lệ nữ chiếm 28,6%, dân tộc thiểu số chiếm 2,7%, tôn giáo chiếm 9,6%...; về số lượng Ban Thường trực ủy ban MTTQ cấp xã là 722 vị, trong đó tỷ lệ nữ là 33%, dân tộc thiểu số 3,4%, tôn giáo 7%; có 120 vị Chủ tịch MTTQ cấp xã tái cử (chiếm 84%), 19 vị Chủ tịch là Thường vụ Đảng ủy (13%), 117 vị Chủ tịch là đảng ủy viên (81,8%)...
Qua Đại hội MTTQ cấp xã nhiệm kỳ 2019-2024 trên địa bàn tỉnh cho thấy một số ghi nhận từ cơ sở đó là: Đại hội MTTQ các cấp tỉnh Ninh Bình nhận được sự quan tâm chỉ đạo chặt chẽ, toàn diện của các cấp ủy đảng và sự phối hợp, tạo điều kiện của chính quyền cùng với sự chuẩn bị tích cực của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ các cấp trong tỉnh. MTTQ các cấp trong tỉnh đã quán triệt tốt tinh thần chỉ đạo của Trung ương, của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và các kế hoạch của Ban Thường trực ủy ban MTTQ tỉnh. Trong công tác chuẩn bị và tổ chức Đại hội, đã có sự phối hợp chặt chẽ với các tổ chức thành viên và các ngành chức năng cùng cấp, huy động được cán bộ và các điều kiện về cơ sở, vật chất để tổ chức thành công Đại hội MTTQ tại địa phương.
Công tác chuẩn bị văn kiện được triển khai theo đúng quy trình, hướng dẫn của Ban Thường trực ủy ban MTTQ tỉnh, đồng thời tranh thủ ý kiến chỉ đạo của cấp ủy cùng cấp, phát huy được trí tuệ của các thành viên MTTQ, đại diện nhân dân trong việc xây dựng báo cáo. Nội dung báo cáo chính trị, báo cáo kiểm điểm của ủy ban, Ban Thường trực tương đối rõ ràng, đánh giá đúng kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội MTTQ nhiệm kỳ qua, trên cơ sở đó đề ra phương hướng, nhiệm vụ, chương trình thống nhất hành động nhiệm kỳ mới và các giải pháp chủ yếu, quan trọng phù hợp với tình hình, nhiệm vụ chính trị của địa phương. Công tác chuẩn bị nhân sự được thực hiện chặt chẽ, dân chủ, đúng quy trình, đảm bảo kết hợp giữa tiêu chuẩn và cơ cấu hợp lý; nắm vững tâm tư, nguyện vọng của cán bộ và đại diện nhân dân, chủ động làm tốt công tác tư tưởng, tạo sự đồng thuận về công tác nhân sự trước khi tổ chức Đại hội.
Cùng với công tác tuyên truyền trước trong, sau Đại hội, các địa phương còn phát động các phong trào thi đua, các công trình chào mừng Đại hội với những hoạt động cụ thể phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, tạo sự đồng thuận và khí thế phấn khởi trong cộng đồng dân cư như: xây dựng nhà đại đoàn kết, hỗ trợ, giúp đỡ hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, xây dựng nông thôn mới…
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc tổ chức đại hội cấp cơ sở còn một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục như: Báo cáo tổng kết nhiệm kỳ và Báo cáo kiểm điểm của ủy ban, Ban Thường trực MTTQ cấp xã của một số đơn vị chưa đi sâu phân tích nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan của hạn chế, yếu kém; chưa nêu được giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận, đáp ứng yêu cầu giai đoạn mới, nhất là vai trò của MTTQ trong việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, 6, 7 khóa XII, Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" và Quyết định 217, Quyết định 218 của Bộ Chính trị; Quy định số 124-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp. Công tác kiểm tra, rà soát các văn bản phục vụ Đại hội, nhất là nội dung kịch bản điều hành có phần chưa được chuẩn bị kỹ, chưa chi tiết, cụ thể. ý kiến tham luận tại Đại hội ít, chưa tạo được không khí tranh luận tại Đại hội, một số ý kiến tham luận chất lượng chưa cao.
Mặc dù còn có những hạn chế, nhưng nhìn chung, việc tổ chức Đại hội đại biểu MTTQ cấp xã nhiệm kỳ 2019 - 2024 của tỉnh thành công tốt đẹp. Đại hội đã tạo không khí vui tươi, phấn khởi, tin tưởng, đoàn kết trong các tầng lớp nhân dân, giúp cán bộ, nhân dân hiểu rõ hơn về vị trí, vai trò quan trọng của MTTQ trong việc vận động, tập hợp các tầng lớp nhân dân, phát huy tinh thần đoàn kết, chung sức thi đua phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; phát huy dân chủ, giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền và hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Khải Hoàn