Ngăn chặn suy thoái tầng ôzôn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng

Phóng viên (P.V): Xin đồng chí cho biết vai trò và tác động của suy giảm tầng ôzôn ?

Đồng chí Nguyễn Thanh Thủy: Phân tử ôzôn bao gồm ba nguyên tử ôxy hợp thành một lớp mỏng trên tầng khí quyển, có vai trò chính trong việc hấp thụ những tia bức xạ cực tím có hại từ hệ Mặt trời. Phần lớn ôzôn khí quyển được tìm thấy ở độ cao xấp xỉ 6-18 dặm trên bề mặt trái đất. Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học, thời gian gần đây tầng ôzôn dần dần bị suy giảm là do sự xuất hiện ngày càng nhiều các lỗ thủng tầng ôzôn trên diện rộng, đặc biệt là lỗ thủng tầng ôzôn ở Nam Cực đã mở rộng tới 17,6 triệu km2, mức lớn nhất từ trước đến nay. Đây là một trong những thách thức lớn đối với nhân loại trong thế kỷ 21.

Do việc giảm sút tầng ôzôn trong không khí được dự đoán sẽ tăng cường độ các tia cực tím ở gần bề mặt trái đất một cách đáng kể, đồng thời làm biến đổi quá trình sinh học của sinh vật trên trái đất. Thiên tai và các hiện tượng khí hậu cực đoan khác cũng đang gia tăng ở hầu hết các nước trên thế giới; nhiệt độ và mực nước biển toàn cầu tiếp tục tăng nhanh đang là mối lo ngại của các quốc gia. 

Khu bảo tồn sinh học đất ngập nước Vân Long.  Ảnh: Trường Xuân.

P.V: Để từng bước ứng phó với suy giảm tầng ôzôn cả nước nói chung và tỉnh Ninh Bình nói riêng đã triển khai thực hiện những giải pháp gì?

Đồng chí Nguyễn Thanh Thủy: Nhận thức rõ những ảnh hưởng suy giảm tầng ôzôn Năm 1994, Việt Nam đã chính thức tham gia Nghị định thư Montréal. Các Bộ, ngành, địa phương đã và đang triển khai nhiều chương trình, dự án nghiên cứu tình hình diễn biến và tác động của biến đổi khí hậu, suy giảm tầng ôzôn đối với tài nguyên, môi trường, sự phát triển kinh tế - xã hội để xây dựng và thực hiện các giải pháp ứng phó có hiệu quả.  Năm 2005 tỉnh Ninh Bình đã xây dựng và phê duyệt định hướng chiến lược phát triển bền vững giai đoạn 2006 - 2010, định hướng 2020; lập quy hoạch bảo vệ môi trường đến năm 2020 nhằm phát triển kinh tế - xã hội theo quy hoạch, kế hoạch đảm bảo phát triển tiềm năng, thế mạnh của địa phương, trên cơ sở phân vùng lãnh thổ, phân vùng chức năng phù hợp với lợi thế địa lý, điều kiện tự nhiên và môi trường.

Tháng 8-2009, tỉnh đã xây dựng kế hoạch hành động nhằm triển khai thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cộng đồng về bảo vệ môi trường nói chung, bảo vệ tầng khí quyển, tầng ôzôn nói riêng. Ký kết chương trình phối hợp các tổ chức chính trị - xã hội, như: Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên, Cảnh sát môi trường để cùng mở rộng công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú.

Trong đó đặc biệt quan tâm lồng ghép tuyên truyền về ý thức, trách nhiệm của cộng đồng trong việc chung tay ngăn chặn suy giảm tầng ôzôn như không sử dụng các thiết bị làm lạnh có chứa chất CFC, hạn chế lắp đặt và sử dụng điều hòa nhiệt độ tại các phòng làm việc nơi công sở... Từng bước xóa bỏ các cơ sở sản xuất thủ công, công nghệ lạc hậu, tiêu tốn nhiều nhiên liệu hóa thạch để giảm khí thải nhà kính. Kiên quyết xóa bỏ các lò nung vôi, lò gạch thủ công.

Đến nay đã xóa bỏ 100% lò vôi, lò gạch thủ công trên địa bàn thành phố, thị xã, thị trấn; xóa bỏ trên 90% lò gạch thủ công trên địa bàn toàn tỉnh, phấn đấu đến năm 2010 sẽ xóa bỏ hoàn toàn. Đình chỉ sản xuất đối với 3/5 dây chuyền sản xuất xi măng lò đứng do không thực hiện các biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường.

Triển khai thực hiện Quyết định số 64 của Thủ tướng Chính phủ về xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường; đến nay 100% các cơ sở đã hoàn thành xử lý môi trường, có 87% cơ sở được cấp giấy chứng nhận. Đặc biệt quan tâm đến công tác bảo tồn, phát triển rừng và đa dạng sinh học trên địa bàn tỉnh, như: hệ sinh thái khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long, Vườn Quốc gia Cúc Phương, hệ sinh thái rừng đặc dụng Hoa Lư và rừng ngập mặn Kim Sơn.

P.V: Đồng chí cho biết những giải pháp trong thời gian tới?

Đồng chí Nguyễn Thanh Thủy: Thời gian tới cần tiếp tục tăng cường công tác điều tra cơ bản môi trường, quan trắc đánh giá hiện trạng và dự báo diễn biến môi trường để từ đó đề xuất giải pháp ứng phó kịp thời, trong đó chú trọng điều tra môi trường lưu vực sông Đáy, khu vực bãi bồi ven biển Kim Sơn, môi trường trong khai thác khoáng sản. Xây dựng kế hoạch tổng thể điều tra lượng và lĩnh vực sử dụng các chất HCFC để sang năm 2010 cùng với Bộ Tài nguyên và Môi trường, các địa phương khác trên toàn quốc bắt đầu thực hiện lộ trình cắt giảm việc sử dụng các chất suy giảm tầng ôzôn nhóm HCFC theo Nghị định thư Montréal về các chất làm suy giảm tầng ôzôn. Áp dụng công cụ quản lý kinh tế trong quản lý môi trường như ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường trong khai thác khoáng sản, thu phí bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản, phí bảo vệ môi trường đối với nước thải, chất thải rắn. Quy hoạch, xây dựng các khu xử lý chất thải tập trung tại các huyện, xã; xử lý chất thải làng nghề, khu vực chăn nuôi tập trung.

Đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án Nhà máy chế biến rác công suất 200 tấn/ngày tại thị xã Tam Điệp. Tăng cường công tác bảo vệ Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long, rừng đặc dụng Hoa Lư, Vườn Quốc gia Cúc Phương nhằm bảo tồn và phát triển nguồn đa dạng sinh học quý hiếm tại các khu vực này.

Tăng cường năng lực cán bộ công tác quản lý môi trường ở cả 3 cấp, đặc biệt là ở cấp huyện. Thống nhất quy trình xây dựng kế hoạch và quản lý nguồn vốn sự nghiệp môi trường để tăng cường hiệu quả đầu tư và phù hợp với mục tiêu, kế hoạch và chiến lược phát triển bền vững của tỉnh.

P.V: Xin cảm ơn đồng chí!

Thanh Chiên (Thực hiện)