Hàng năm, Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá và con số này đến năm 2030 có thể tăng lên đến 70.000 người/năm. Dù biết rõ những tác hại của thuốc lá như vậy, nhưng nhiều người dân, nhất là những người lao động trẻ vẫn vô tư sử dụng.
Thản nhiên hút thuốc lá bên cạnh cậu con trai mới được hơn 1 tuổi đang lẫm chẫm tập đi bên cạnh. Khi được vợ nhắc nhở, anh Đinh Văn Thế, xã Ninh Vân (Hoa Lư) đứng ra vài bước chân rồi hút nốt điếu thuốc dở, sau đó lại tiếp tục ôm nựng dẫn con tập đi. Khi được bố ôm ấp, cậu bé ho sặc sụa bởi hơi thuốc lá vẫn còn vương trên người bố. Lúc này, người hút thuốc lá thụ động có thể bị ảnh hưởng đến sức khỏe như người hút chủ động.
Ông Trần Quốc Toàn, xã Yên Phong (Yên Mô) vừa phải nhập viện do hút thuốc lá quá nhiều trong thời gian dài. Hơn 40 năm hút thuốc, đến mức nghiện mỗi ngày 1-2 bao, gần đây ông bị ho nhiều, người gầy rộc. Vào bệnh viện thăm khám, ông được chẩn đoán viêm thanh quản nặng, phổi đen kịt, nếu tiếp tục hút thuốc, nguy cơ mắc ung thư phổi khá cao. Nằm điều trị bệnh hàng tuần và được bác sĩ hướng dẫn, ông Toàn quyết tâm từ bỏ thuốc lá để đảm bảo sức khỏe và giữ được mạng sống.
Theo thống kê của Trung tâm ung bướu - Bệnh viện Đa khoa tỉnh và Bệnh viện Phổi, tỷ lệ mắc các bệnh liên quan tới thuốc lá như: ung thư phổi, hen, viêm phế quản… chiếm từ 35 - 96%. Riêng trong năm 2017, các bệnh viện này tiếp nhận và điều trị nội trú cho hàng nghìn lượt bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và bệnh ung thư phổi, chiếm tỷ lệ khá cao trong tổng số lượt bệnh nhân điều trị. Nguyên nhân của các bệnh về phổi phần nhiều là do hút thuốc lá.
Theo ông Vũ Văn Cẩn, Phó Giám đốc Sở Y tế, Phó trưởng BCĐ PCTHTL tỉnh, những năm gần đây, các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá đã được tỉnh quan tâm thực hiện thông qua công tác tuyên truyền, mít tinh, tập huấn, thanh tra, kiểm tra… nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người sử dụng và các tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên hiệu quả đạt được chưa được như mong muốn, bởi tỷ lệ người hút thuốc lá, nhất là nam giới trưởng thành vẫn còn khá cao, trong khi việc xử phạt hành vi vi phạm quy định cấm hút thuốc nơi công cộng còn chưa được triển khai đồng bộ... Luật PCTHCTL hiện hành đã quy định những địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn, nhưng nhiều nơi công cộng, công sở, tình trạng này vẫn diễn ra. Ngay tại một số bệnh viện, vẫn còn số ít bệnh nhân, người nhà bệnh nhân hút thuốc lá trong khuôn viên bệnh viện. Các cơ sở giáo dục, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao, nơi làm việc, các phương tiện giao thông công cộng được quy định cấm hút thuốc nhưng hiện tượng hút thuốc lá vẫn còn xảy ra.
Từ thực trạng trên, để Luật PCTHCTL thực sự đi vào thực tiễn cuộc sống, cần hơn nữa sự vào cuộc đồng bộ của các cấp chính quyền và sự tự giác, ý thức quyết tâm của mỗi người dân trong việc xây dựng môi trường sống, làm việc, vui chơi không khói thuốc.
Mỹ Hạnh