Nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non

Các cháu Trường Mầm non Nghĩa Sơn (Nghĩa Hưng) đọc sách tại vườn trường.

Nhiều chủ trương, chính sách đồng bộ, nhất quán

Toàn tỉnh hiện có 226 trường mầm non công lập và 4 trường mầm non tư thục, cùng 183 nhóm/194 nhóm, lớp mẫu giáo độc lập tư thục được cấp phép. Tỷ lệ huy động trẻ mẫu giáo ra lớp đạt gần 97%. Mạng lưới trường lớp được duy trì ổn định và từng bước mở rộng, đáp ứng nhu cầu củ người dân, nhất là tại các khu vực có mật độ dân cư cao.

Để nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng trẻ mầm non, Sở GD và ĐT đã chủ động tham mưu tỉnh triển khai thực hiện nhiều văn bản quan trọng nhằm bảo đảm điều kiện thực hiện chương trình GDMN. Trong đó, việc thực hiện Nghị định số 105/2020/NĐ-CP và các chính sách hỗ trợ ăn trưa, miễn học phí cho trẻ 5 tuổi đã góp phần giảm gánh nặng tài chính cho phụ huynh, đồng thời khuyến khích trẻ đến lớp đều đặn hơn. Đặc biệt, tỉnh cũng tích cực triển khai Nghị quyết 106/2022/NQ-HĐND của HĐND tỉnh về hỗ trợ trẻ em là con công nhân, người lao động, giáo viên làm việc tại các cơ sở GDMN ngoài công lập ở khu công nghiệp. Riêng trong năm học 2024-2025, toàn tỉnh có 1 cơ sở, 29 giáo viên và 584 trẻ được hưởng chính sách hỗ trợ theo quy định với tổng kinh phí hơn 852 triệu đồng. Đây là sự hỗ trợ thiết thực, góp phần ổn định đội ngũ và duy trì hoạt động của các cơ sở mầm non ngoài công lập.

Công tác quản lý giáo dục cũng được đổi mới theo hướng phân quyền, phân cấp, nâng cao vai trò của cơ sở, đồng thời bảo đảm công khai, minh bạch. Việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý, giảng dạy ngày càng sâu rộng, từ giám sát bữa ăn bán trú, quản lý học phí, đến đánh giá mức độ chuyển đổi số của nhà trường.

Đồng bộ với phát triển hệ thống, đổi mới công tác quản lý là giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ. Toàn tỉnh có 641 cán bộ quản lý, 7.541 giáo viên mầm non, trong đó trên 97% đạt trình độ cao đẳng trở lên, gần 60% đạt trình độ đại học. Sở GD và ĐT đã tổ chức hàng chục lớp bồi dưỡng, tập huấn với nhiều nội dung thiết thực như: giáo dục trải nghiệm, tổ chức môi trường học tập tích cực, hướng dẫn ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy… Ngoài ra, hoạt động chuyên môn được đẩy mạnh theo hướng thực hành - chia sẻ - học hỏi lẫn nhau. Sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn tại các trường, cụm trường, liên huyện đã tạo nên mạng lưới học tập tích cực, nâng cao năng lực toàn ngành.

Cùng với đó, các trường tăng cường hoạt động xã hội hóa, huy động các nguồn lực xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, chuẩn xanh - sạch - đẹp - an toàn. Trong năm học vừa qua, các cơ sở GDMN đã vận động được hơn 16 tỷ đồng từ xã hội hóa để đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng học tập cho trẻ. Phong trào xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia và chuẩn “xanh - sạch - đẹp - an toàn” được gắn kết chặt chẽ với Chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu của tỉnh. Đến nay, toàn tỉnh đã có 199 trường mầm non đạt chuẩn quốc gia, chiếm tỷ lệ hơn 86,5%; 182 trường đạt chuẩn xanh - sạch - đẹp - an toàn; 162 trường đạt chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục. Đó là kết quả từ sự đồng thuận cao giữa nhà trường, phụ huynh và chính quyền trong việc xây dựng môi trường học tập văn minh, hiện đại, an toàn cho trẻ em.

Các cháu Trường Mầm non Lộc An (thành phố Nam Định) trải nghiệm "Tập làm chú bộ đội" nhân Ngày Giải phóng miền Nam 30/4.

Lấy trẻ làm trung tâm để chăm sóc toàn diện

Với những điều kiện thuận lợi về chính sách, cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực, các cơ sở GDMN đã tích cực triển khai các hoạt động giáo dục nhằm phát huy được khả năng, nhu cầu của trẻ và “lấy trẻ làm trung tâm” để chăm sóc toàn diện.

Trong năm học 2024-2025, 100% cơ sở GDMN trong tỉnh đảm bảo an toàn về thể chất và tinh thần cho trẻ, thực hiện nghiêm các quy định về trường học an toàn, phòng chống tai nạn thương tích. Các nhà trường chú trọng xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, tích cực phòng chống bạo lực học đường, tạo tâm lý an tâm cho phụ huynh và trẻ em.

Việc chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng cho trẻ cũng được triển khai đồng bộ, bài bản. 100% trẻ được khám sức khỏe định kỳ và đánh giá tình trạng dinh dưỡng bằng biểu đồ tăng trưởng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Tình trạng trẻ suy dinh dưỡng và béo phì đã giảm rõ rệt so với đầu năm học. Việc kiểm soát nguồn thực phẩm, khẩu phần ăn, vệ sinh an toàn thực phẩm được thực hiện nghiêm ngặt, đảm bảo chất lượng bữa ăn bán trú. Mỗi ngày đến lớp, trẻ được học cách vệ sinh cá nhân, tự chăm sóc sức khỏe, biết phòng tránh nguy cơ tai nạn, hình thành kỹ năng sống từ sớm. Hoạt động giáo dục không giới hạn trong lớp học mà đã lan tỏa ra khu vui chơi, sân trường, các hoạt động lễ hội, trải nghiệm khoa học và thiên nhiên. Nhiều trường đã tích cực ứng dụng các phương pháp tiên tiến như Montessori, STEM/STEAM, phát triển chương trình riêng gắn với văn hóa địa phương, đảm bảo sự phù hợp với trẻ và hiệu quả thực tiễn. Việc linh hoạt xây dựng chương trình, phát triển hoạt động trải nghiệm giúp trẻ tăng tư duy, nâng tính sáng tạo. Tiêu biểu như các trường mầm non: Nghĩa Minh, Nghĩa Sơn (Nghĩa Hưng), Sao Vàng, Thống Nhất (thành phố Nam Định), Hải Lý (Hải Hậu), Xuân Hòa (Xuân Trường), Nam Hồng (Nam Trực)...

Với những nỗ lực đó, trong năm học 2024-2025, 100% trẻ mầm non trên địa bàn tỉnh được kiểm tra sức khỏe định kỳ, đánh giá dinh dưỡng theo chuẩn WHO. Các nhà trường phối hợp với trạm y tế xã, phường, thị trấn để khám bệnh định kỳ cho trẻ 2 lần/năm, theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khỏe trẻ, kịp thời phát hiện trẻ suy dinh dưỡng, thừa cân, béo phì..., điều chỉnh chế độ nuôi dưỡng và tư vấn cho cha mẹ trẻ trong công tác chăm sóc. Kết thúc năm học, tình trạng trẻ suy dinh dưỡng, thừa cân, béo phì đều giảm so với đầu năm.  Trẻ được giáo dục các kỹ năng thiết yếu giữ gìn và tự chăm sóc vệ sinh, sức khỏe bản thân. Bữa ăn bán trú được quản lý nghiêm ngặt từ nguồn gốc thực phẩm, chế biến, đến lưu mẫu và kiểm thực ba bước đều đúng quy trình. Khẩu phần ăn được xây dựng theo tuần, theo mùa, bảo đảm nhu cầu năng lượng, cân đối dương chất và tối ưu hoá theo đối tượng. Các cơ sở mầm non đồng loạt thực hiện nghiêm chỉ đạo về chăm sóc trẻ, tăng cường giám sát nội bộ, kiểm tra đột xuất, bảo đảm an toàn tối đa cho trẻ khi ở trường. Tất cả các trường đều được công nhận đạt chuẩn an toàn, phòng chống tai nạn thương tích.

Những nỗ lực đó đã đem lại kết quả rõ rệt. Đến cuối năm học 2024-2025, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng, thừa cân, béo phì đều giảm so với đầu năm học: tỷ lệ trẻ nhà trẻ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân giảm 0,84%; trẻ mẫu giáo giảm 1,02% so với đầu năm học. Trẻ béo phì được kiểm soát ở cả hai độ tuổi. Nam Định được Bộ GD và ĐT đánh giá là một trong những địa phương duy trì tốt chất lượng phổ cập GDMN cho trẻ 5 tuổi, với gần 100% trẻ được huy động ra lớp. Đây là nhiệm vụ chuyên môn, đồng thời là trách nhiệm xã hội, nhằm bảo đảm công bằng cơ hội học tập cho mọi trẻ em. 

Bước sang năm học 2025-2026 khi tỉnh Nam Định sáp nhập với hai tỉnh Ninh Bình và Hà Nam thành tỉnh Ninh Bình mới. Đây đều là những miền đất có truyền thống tốt về giáo dục. Những kết quả đã đạt được trong giáo dục mầm non thời gian qua sẽ là nền tảng quan trọng để tiếp tục duy trì, lan tỏa để tạo nên một nền tảng GDMN vững vàng, nhân văn và hiện đại trong giai đoạn mới.

Bài, ảnh: Minh Thuận