Trong đó, phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ được đặc biệt quan tâm chỉ đạo với nhiều nội dung, hình thức phong phú. Một trong những mô hình nổi bật đã và đang phát huy hiệu quả đó là phong trào xây dựng "Xứ họ đạo bình yên, chùa tinh tiến về an ninh trật tự (ANTT)". Phong trào có sức lan tỏa, thu hút đông đảo đồng bào các tôn giáo tham gia, góp phần tích cực phòng ngừa, đấu tranh với các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, ổn định tình hình ANTT ở cơ sở. Để phong trào đạt hiệu quả cao, các cấp, các ngành, MTTQ và các tổ chức đoàn thể chính trị, xã hội từ tỉnh đến cơ sở đã xây dựng, triển khai các chương trình, kế hoạch phối hợp thực hiện; đồng thời vận động các cơ sở và đồng bào các tôn giáo hưởng ứng thực hiện các nội dung xây dựng "Xứ, họ đạo bình yên, chùa tinh tiến về ANTT". Công tác tuyên truyền được chú trọng, tập trung vào các nội dung phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác tôn giáo, vận động đồng bào có đạo thực hành "Kính chúa, yêu nước", sống "Phúc âm giữa lòng dân tộc", sống "Tốt đời, đẹp đạo", "Đạo pháp - Dân tộc và Chủ nghĩa xã hội"... 5 năm qua, Ninh Bình đã tổ chức hàng trăm lớp bồi dưỡng kiến thức về tôn giáo, kiến thức an ninh-quốc phòng cho hàng nghìn lượt chức sắc, chức việc và tín đồ có đạo; in ấn phát hành hàng trăm tài liệu, cẩm nang về ANTT..., góp phần nâng cao tinh thần đấu tranh, cảnh giác với các loại tội phạm trong đồng bào giáo dân.
Trong quá trình triển khai thực hiện phong trào, các cấp, các ngành, MTTQ tỉnh và các tổ chức giáo hội đã phát hiện và nhân rộng nhiều mô hình, cách làm hay, như: Tổ dân phố, thôn, xóm an toàn; Trường học, khu du lịch an toàn, văn minh; Tổ nhân dân tự quản về ANTT; Dòng họ tự quản về ANTT; các Câu lạc bộ pháp luật, phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội; phong trào xây dựng thôn, xóm bình yên, gia đình hòa thuận; xứ, họ đạo tiên tiến, gia đình công giáo gương mẫu; chùa văn hóa; xứ, họ đạo không có tội phạm và tệ nạn ma túy, tham gia chấp hành tốt Luật Giao thông đường bộ; phong trào toàn dân tham gia phòng, chống ma túy, đảm bảo TTATGT… Những năm gần đây, từ sáng kiến ban đầu của linh mục Đoàn Minh Hải về hiến tặng giác mạc giúp người mù sáng mắt ở giáo xứ Cồn Thoi (huyện Kim Sơn), đến nay đã trở thành phong trào "Vì thế giới không mù lòa" được các vị linh mục và bà con giáo dân trong Giáo phận Phát Diệm tích cực hưởng ứng. Toàn tỉnh hiện có 180 người đã hiến tặng giác mạc và 9.785 người đăng ký hiến tặng giác mạc. Đây là việc làm cao cả mang tính nhân văn sâu sắc và có sức lan tỏa sâu rộng, trở thành điển hình toàn quốc với nhiều tập thể, cá nhân được tôn vinh.
Trong quá trình xây dựng phong trào "Xứ, họ đạo bình yên, chùa tinh tiến về ANTT" đã nhận được sự quan tâm hưởng ứng của các vị chức sắc, chức việc, người có uy tín trong các tôn giáo, qua đó tạo sự đồng thuận để phong trào phát triển sâu rộng, huy động được sức mạnh tổng hợp của toàn dân tham gia bảo vệ ANTT. Nhiều vị chức sắc, chức việc trên địa bàn tỉnh đã tích cực vận động người có đạo và trực tiếp tham gia các tổ chức xã hội; các tổ nhân dân tự quản, tổ hòa giải… thể hiện tinh thần trách nhiệm của công dân, kết hợp sống động giữa đời và đạo. Nổi bật là các hoạt động phối hợp tổ chức các sự kiện tôn giáo quan trọng trên địa bàn tỉnh như Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc Vesak 2014 tại chùa Bái Đính và Đại hội Giới trẻ Công giáo giáo tỉnh Hà Nội lần thứ XII tại Tòa Giám mục Phát Diệm..., các vị chức sắc, chức việc đã cùng với các cấp, các ngành tham gia công tác bảo đảm ANTT, ngăn ngừa tội phạm, tệ nạn xã hội. Vào các dịp lễ, Tết, lễ trọng của các tôn giáo, hoạt động gặp gỡ, thăm hỏi giữa chính quyền với các tôn giáo và giữa các tôn giáo với chính quyền được quan tâm tổ chức, tạo nên những nét tương đồng, gần gũi, gắn bó. Ngoài ra, các vị chức sắc, chức việc đã tích cực vận động, hướng dẫn nhân dân phát hiện, ngăn ngừa các hoạt động vi phạm pháp luật, bài trừ hủ tục, tệ nạn xã hội, tham gia cảm hóa, giáo dục, cải tạo người lầm lỗi tại cộng đồng dân cư. Đặc biệt, trước sự việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, các vị chức sắc, chức việc, nhà tu hành các tôn giáo đã có nhiều hoạt động thiết thực vận động đồng bào có đạo nêu cao tinh thần đoàn kết, thể hiện lòng yêu nước, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, không tham gia vào các hoạt động gây mất ANTT.
5 năm qua, phong trào xây dựng "Xứ, họ đạo bình yên, chùa tinh tiến về ANTT" đã được các cấp, các ngành, địa phương triển khai gắn kết chặt chẽ với việc thực hiện các chương trình phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng nông thôn mới, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các tôn giáo, đã xuất hiện nhiều gương điển hình tiên tiến. Tiêu biểu là các chức sắc, chức việc ở huyện Yên Khánh đã vận động tín đồ hiến tặng 79.474m2 đất, đóng góp hơn 45 tỷ đồng và hàng nghìn ngày công lao động làm được 131,7 km2 đường bê tông; giáo họ Dũng Thúy (xã Xuân Thiện, huyện Kim Sơn) đã tình nguyện hiến 600m2 đất, đóng góp hơn 500 triệu đồng, hàng nghìn ngày công để làm đường giao thông... Nhiều địa phương đã được Bộ Công an và UBND tỉnh tặng danh hiệu đơn vị lá cờ đầu trong phong trào, như: xã Thượng Kiệm, thị trấn Phát Diệm (Kim Sơn); xã Xích Thổ (Nho Quan); xã Yên Từ (Yên Mô); phường Trung Sơn (thành phố Tam Điệp); phường Thanh Bình, phường Đông Thành (thành phố Ninh Bình)...
Có thể nói, phong trào xây dựng "Xứ họ đạo bình yên, chùa tinh tiến về ANTT" đã ngày càng mang lại hiệu quả thiết thực, không chỉ là việc giữ gìn ANTT ở mỗi xứ, họ đạo hay mỗi chùa chiền mà quan trọng hơn cả là qua phong trào đã củng cố lòng tin của các tôn giáo với chính sách nhất quán của Đảng, Nhà nước về công tác tôn giáo, khối đại đoàn kết toàn dân được mở rộng và tăng cường, góp phần xây dựng Ninh Bình ngày càng văn minh, giàu mạnh.
Mai Lan