Ngay trên tuyến đường 1A, đoạn qua huyện Hoa Lư và thành phố Ninh Bình, hàng ngày vào buổi sáng và chiều tối, đàn bò vẫn đủng đỉnh, nghênh ngang qua đường gây ách tắc giao thông. Mặc dù là ở thành phố nhưng nhiều gia đình ở phường Ninh Khánh (thành phố Ninh Bình) vẫn còn tập quán chăn nuôi trâu, bò, do nguồn thức ăn bị khan hiếm nên nhiều đàn bò vẫn được thả rông gặm cỏ ngay trên dải phân cách.
Đáng nói là bò phóng uế ra đường gây ô nhiễm môi trường, mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến người và phương tiện tham gia giao thông. Trên một số tuyến đường du lịch, tình trạng trâu bò thả rông, bất thình lình ra chắn ngang đường khiến người tham gia giao thông nhiều phen hoảng hốt. Không chỉ ô nhiễm môi trường, gây mất ATGT, những đàn gia súc này còn xéo nát thảm cỏ, ăn nham nhở cây xanh trồng ven đường…
Qua tìm hiểu, Ban ATGT có văn bản yêu cầu Ban ATGT các huyện, thành phố tăng cường các biện pháp tuyên truyền, giáo dục người dân có gia súc không thả rông trên đường gây ảnh hưởng đến ATGT; UBND thành phố Ninh Bình, thành phố Tam Điệp đã có quy định cấm nuôi thả gia súc, gia cầm khu vực nội thị.
Tại Khoản 2 Điều 10 Nghị định 46/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt thì: Phạt tiền từ 60.000 đồng đến 80.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây: Điều khiển, dẫn dắt súc vật đi không đúng phần đường quy định, đi vào đường cấm, khu vực cấm, đi vào phần đường của xe cơ giới; để súc vật đi trên đường bộ không bảo đảm an toàn cho người và phương tiện đang tham gia giao thông.
Tại Khoản 1 Điều 15 /NĐ-CP: Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 60.000 đồng đến 100.000 đồng đối với cá nhân thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây: Chăn dắt súc vật ở mái đường; buộc súc vật vào hàng cây hai bên đường hoặc vào cọc tiêu, biển báo, rào chắn, các công trình phụ trợ của giao thông đường bộ.
Tại Điểm a Khoản 2 Điều 49 của Nghị định 121/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong các hành vi chăn, thả gia súc trong công viên, vườn hoa.
Khoản 2 Điều 35 Luật Giao thông đường bộ có quy định: Không được thả rông súc vật trên đường bộ. Trường hợp người dắt súc vật đi trên đường bộ phải tuân thủ nguyên tắc sau: Phải cho súc vật đi sát mép đường và bảo đảm vệ sinh trên đường, trường hợp cần cho súc vật đi ngang qua đường thì phải quan sát và chỉ đi qua đường khi có đủ điều kiện an toàn; Không được dẫn dắt súc vật đi vào phần đường dành cho xe cơ giới.
Trường hợp chủ gia súc thả gia súc hoặc dẫn dắt gia súc đi trên đường gây tai nạn giao thông chết người thì người chủ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vô ý làm chết người theo quy định tại Điều 128 Bộ luật Hình sự năm 2015 với khung xử lý thấp nhất là phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 - 5 năm. Trường hợp vô ý làm chết 2 người trở lên thì bị phạt tù từ 3 - 10 năm, đồng thời chịu trách nhiệm bồi thường theo Bộ luật Dân sự.
Như vậy, về cơ sở pháp lý để xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi thả rông trâu, bò là không thiếu, tuy nhiên vướng mắc trong thực tế là: Khi phát hiện trâu, bò thả rông thì không ai nhận là chủ sở hữu nên không thể xử phạt; nếu tạm giữ trâu bò theo thủ tục hành chính thì lại không có chỗ giữ, người chăm sóc dẫn đến bò chết hoặc thất lạc thì phải đền.
Đã đến lúc các huyện, thành phố và các cơ quan chức năng cần có giải pháp hữu hiệu; đồng thời tăng cường mức xử phạt hoặc quy hoạch, khoanh vùng chăn nuôi vừa bảo đảm an toàn giao thông, mỹ quan đô thị, không ảnh hưởng đến cuộc sống người dân. Để giải quyết dứt điểm là cần phải tăng hình thức xử phạt, có giải pháp mạnh tay về các hình thức xử lý vi phạm.
Đặc biệt là ở các thành phố nơi không còn đất trống rộng rãi để chăn thả trâu, bò nữa. Tình trạng trâu, bò thả rông như trên không còn chấp nhận được, chính quyền và các cơ quan chức năng cần có giải pháp xử lý dứt điểm để bảo đảm mỹ quan đô thị, an toàn giao thông, không còn cảnh "dở quê, dở phố" vì tình trạng trâu, bò thả rông như hiện nay nữa.
Trần Mạnh Dũng