Lĩnh vực kinh tế năm qua có bước phát triển khá toàn diện. Tốc độ tăng trưởng (GRDP) đạt 7,95%, vượt mục tiêu đề ra. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng tăng giá trị sản xuất công nghiệp - xây dựng và dịch vụ. Điều đáng mừng là trong năm 2017, giá trị sản xuất công nghiệp liên tục duy trì được đà tăng mạnh, đạt 25,5% vượt gấp hơn 3 lần chỉ tiêu, kế hoạch đề ra và chất lượng tăng trưởng ngày càng đi vào chiều sâu với hàm lượng chất xám trong sản phẩm công nghiệp cao hơn. Những năm trước, sản xuất công nghiệp của tỉnh ta chủ yếu là vật liệu xây dựng như: xi măng, sắt, gạch, đá.... ngày nay sản phẩm công nghiệp chủ lực là xe ô tô và sản phẩm phụ trợ ô tô; là modul camera, kính nổi, linh kiện điện tử, giầy, quần áo may sẵn… có sản lượng tăng mạnh và giá trị đạt cao hơn. Đặc biệt là tạo được nhiều việc làm cho người lao động và bảo vệ, gìn giữ môi trường tốt hơn.
Đối với sản xuất nông nghiệp năm qua đã vượt qua khó khăn và giữ vững tốc độ tăng trưởng, đạt được mục tiêu đề ra. Do vụ mùa và vụ đông bị bão, lũ nên nông nghiệp tỉnh ta bị ảnh hưởng nặng nề, hơn 15.000 ha lúa mùa bị thiệt hại, trong đó có nhiều diện tích bị mất trắng, trên 2.000 ha hoa màu cây vụ đông cùng với nhiều diện tích cây trồng hàng năm, cây ăn quả và cây giống các loại bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Cũng qua bão, lũ năm 2017, tỉnh ta có thêm bài học kinh nghiệm trong việc quyết tâm ứng phó với thiên tai. Với tinh thần tất cả vì tính mạng và tài sản của nhân dân, phát huy sức mạnh toàn bộ hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, kiên cường bám trụ, theo dõi sát sao diễn biến của thời tiết, tích cực gia cố các điểm đê xung yếu, không phá đê, xả tràn Lạc Khoái, giảm đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, được Trung ương và nhân dân đánh giá cao. Về thương mại, dịch vụ, du lịch có nhiều khởi sắc, hàng hóa phong phú, đáp ứng được nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của nhân dân. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng 8,2% so với năm 2016. Các ngành dịch vụ vận tải, bảo hiểm, bưu chính viễn thông, thương mại... tiếp tục phát triển, có sự đầu tư cơ sở vật chất, mở rộng các loại hình dịch vụ, nâng cao chất lượng kinh doanh, đảm bảo phục vụ nhu cầu sản xuất và đời sống của nhân dân. Hoạt động tín dụng có tiến bộ, huy động vốn tăng 18% so với năm 2016. Chuyển biến và khởi sắc rõ nét nhất trong năm qua là hoạt động xuất, nhập khẩu và du lịch. Kim ngạch xuất khẩu ước đạt trên 1,15 tỷ USD, tăng 22% so với năm 2016 và đạt 105% kế hoạch năm. Kim ngạch nhập khẩu đạt trên 820 triệu USD, tập trung vào nhóm hàng phụ liệu may mặc, giầy dép, máy móc thiết bị ô tô... Về du lịch, tiếp tục vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra, tổng lượng khách đạt trên 7 triệu lượt, tăng gần 9% so với năm 2016, vượt 4,6% kế hoạch năm. Doanh thu du lịch đạt gần 2.500 tỷ đồng, tăng 41% so với năm 2016, vượt 38% kế hoạch năm. Công tác thu ngân sách nhà nước được quan tâm chỉ đạo quyết liệt ngay từ đầu năm và đạt kết quả phấn khởi. Tổng thu ngân sách trên địa bàn năm 2017 đạt 8.000 tỷ đồng. Chi ngân sách được đảm bảo kịp thời theo đúng dự toán, đáp ứng các nhiệm vụ an sinh xã hội, phục vụ sản xuất, khắc phục hậu quả thiên tai...
Lĩnh vực văn hóa - xã hội năm qua có nhiều tiến bộ, an sinh xã hội được đảm bảo. Chất lượng giáo dục đào tạo được nâng lên, kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2017, tỷ lệ tốt nghiệp của tỉnh đạt 98,86%, xếp thứ 3 toàn quốc về điểm trung bình các môn thi. Công tác xây dựng cơ sở vật chất trường học tiếp tục được quan tâm, tỷ lệ kiên cố hóa trường lớp học toàn tỉnh đạt 85,9%. Trong năm đã có thêm 27 trường được công nhận đạt chuẩn Quốc gia các mức độ, nâng tổng số trường học đạt chuẩn Quốc gia lên 396 trường, chiếm tỷ lệ 83,7%. Công tác y tế chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân được quan tâm triển khai đồng bộ và có hiệu quả trên cả hai lĩnh vực phòng bệnh và chữa bệnh. Ngành Y tế đã triển khai áp dụng thành công nhiều kỹ thuật mới trong điều trị, hạn chế tối đa việc chuyển bệnh nhân lên tuyến trên. Đội ngũ y, bác sỹ nâng cao y đức, giảm thủ tục hành chính trong các hoạt động khám, chữa bệnh cho nhân dân. Thực hiện chính sách bảo hiểm y tế toàn dân đạt 89%, vượt kế hoạch đề ra. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ diễn ra sôi nổi, thiết thực kỷ niệm các ngày lễ lớn của dân tộc, các sự kiện chính trị của tỉnh, nhất là kỷ niệm 25 năm ngày tái lập tỉnh (1/4), góp phần thúc đẩy các phong trào thi đua, tạo không khí vui tươi, phấn khởi đối với nhân dân trong tỉnh. Các cuộc vận động về xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh ở khu dân cư, khu du lịch được quan tâm chỉ đạo. Phong trào thể dục thể thao quần chúng diễn ra sôi nổi, thể thao thành tích cao tiếp tục phát triển và đạt nhiều kết quả. Công tác quản lý nhà nước về lễ hội được tăng cường, tình hình an ninh trật tự tại các lễ hội trên địa bàn tỉnh được đảm bảo. Công tác truyền thông, báo chí từng bước nâng cao chất lượng thông tin, tuyên truyền các sự kiện trọng đại của đất nước, của địa phương đáp ứng nhu cầu thông tin của nhân dân. Hoạt động khoa học công nghệ, quản lý đất đai, tài nguyên môi trường đã có những chuyển biến tích cực. Công tác giảm nghèo, giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh xã hội đạt nhiều tiến bộ. Hoạt động trợ giúp cho người nghèo, người khó khăn trong xã hội được đẩy mạnh. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 4,59%. Các hoạt động đền ơn đáp nghĩa và chăm sóc người có công được quan tâm, nhất là trong dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh, liệt sỹ (27/7). Công tác dạy nghề và tạo việc làm được thực hiện có hiệu quả, đã giải quyết việc làm mới cho 20 nghìn lao động, vượt kế hoạch đề ra.
Cùng với các kết quả trên, trong năm qua, tỉnh ta cũng đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật khác như: về công tác xây dựng nông thôn mới, tiếp tục được đẩy mạnh. Năm 2017, tỉnh đã công nhận thêm 20 xã đạt chuẩn nông thôn mới, nâng tổng số xã đạt chuẩn nông thôn mới toàn tỉnh lên 80 xã, bằng 67,2% tổng số xã. Thành phố Tam Điệp đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Công tác xây dựng chính quyền, cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được triển khai đồng bộ và đạt được những kết quả tích cực. Công tác đối ngoại và hoạt động xúc tiến thu hút đầu tư được quan tâm đẩy mạnh. Công tác quân sự quốc phòng địa phương được tăng cường. Công tác an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Công tác quản lý nhà nước, chỉ đạo, điều hành của các cấp chính quyền từ tỉnh đến cơ sở có tiến bộ.
Bên cạnh những thành tích đã đạt được, kinh tế - xã hội của tỉnh ta còn bộc lộ một số hạn chế. Đó là, chưa thu hút được nhiều dự án đầu tư lớn và chưa tạo được nguồn vốn đầu tư cho một số công trình trọng điểm của tỉnh từ việc đấu giá quyền sử dụng đất. Nhiều sản phẩm công nghiệp có tính cạnh tranh chưa cao. Tiến độ một số công trình, dự án đầu tư xây dựng cơ bản vốn ngân sách nhà nước còn chậm. Sản xuất nông nghiệp còn ít vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn và chưa gắn với công nghệ chế biến, bảo quản hiện đại đi kèm làm tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp. Doanh thu du lịch chưa tương xứng với tiềm năng. Ô nhiễm môi trường, vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường vẫn còn xảy ra. Việc cấp, đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn chậm. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội còn tiềm ẩn nhiều phức tạp, nhất là các tai, tệ nạn xã hội. Việc thực hiện các quy định về tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo ở một số địa phương còn chưa nghiêm túc, có việc để tồn đọng, kéo dài, gây bức xúc trong xã hội. Một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức chưa thực thi đúng chức trách, nhiệm vụ. Sự phối kết hợp giữa các cơ quan tham mưu có việc chưa đồng bộ, hiệu quả chưa cao, cá biệt có đơn vị giải quyết công việc chậm, chất lượng chưa đạt yêu cầu.
Năm 2018 là năm bản lề trong việc thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2016-2020 và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXI. Tỉnh ta đã trải qua 2 năm thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội với nhiều chỉ tiêu quan trọng đều đạt và vượt so với kế hoạch đề ra. Phát huy những kết quả đã đạt được, trong năm 2018, Đảng bộ, quân và dân tỉnh ta cần cố gắng nhiều hơn nữa, huy động mọi nguồn lực, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành, đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, phấn đấu hoàn thành vượt mức, trước thời hạn một số chỉ tiêu do Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXI đề ra đến năm 2020. ủy ban nhân dân tỉnh xác định những nhiệm vụ trọng tâm để phát triển kinh tế - xã hội năm nay là:
Phát triển mạnh kinh tế trên cơ sở nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, tập trung cho các ngành, các sản phẩm chủ lực; phát huy tối đa các cơ chế chính sách của tỉnh. Nâng cao tốc độ tăng trưởng ngành công nghiệp và dịch vụ; phát triển nông nghiệp ổn định gắn với xây dựng nông thôn mới; thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; làm tốt công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn. Chú trọng hiệu quả công tác cải cách hành chính và nâng cao năng lực cạnh tranh, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và hỗ trợ cho doanh nghiệp. Tập trung xúc tiến, thu hút các dự án đầu tư lớn, công nghệ cao, thân thiện với môi trường tại các khu vực kinh tế có tiềm năng theo quy hoạch. Thực hiện tốt cơ chế quản lý đầu tư, quản lý ngân sách. Tiếp tục thực hiện tốt các mục tiêu an sinh, phúc lợi xã hội, bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống nhân dân. Tổ chức tốt các hoạt động kỷ niệm 1050 năm thành lập Nhà nước Đại Cồ Việt. Tiếp tục mở rộng và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế. Củng cố quốc phòng, an ninh, giữ vững trật tự an toàn xã hội. Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tăng cường công tác phòng, chống tham nhũng, giải quyết tốt đơn thư, khiếu nại, tố cáo. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng chính quyền điện tử, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác điều hành, quản lý nhà nước của chính quyền các cấp từ tỉnh đến cơ sở.
Để hoàn thành các chỉ tiêu nhiệm vụ đó, tỉnh ta cần tập trung thực hiện một số nhóm giải pháp chủ yếu sau đây:
Một là, trong lĩnh vực phát triển kinh tế, tổ chức thực hiện có hiệu quả các biện pháp chỉ đạo, điều hành của Chính phủ và Nghị quyết của HĐND tỉnh. Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp trong quá trình khởi nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh. Đẩy mạnh thu hút đầu tư, thực hiện tốt các cơ chế nhằm khai thác, huy động, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của các thành phần kinh tế, đặc biệt là nguồn lực xã hội từ doanh nghiệp, nhân dân và vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào sản xuất và xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo tinh thần Nghị quyết số 05 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa ứng dụng công nghệ cao, hình thức sản xuất tiên tiến, bền vững giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2030. Phát triển doanh nghiệp, kinh tế tư nhân; quản lý chặt chẽ đầu tư, chi ngân sách nhà nước; quản lý tài nguyên, môi trường.
Hai là, về hoạt động tài chính, tập trung chỉ đạo quyết liệt ngay từ đầu năm công tác thu ngân sách Nhà nước, tăng cường rà soát, quản lý nguồn thu, chống thất thu, nợ đọng thuế. Về chi ngân sách, tiếp tục thực hiện cơ chế điều hành ngân sách tiết kiệm, thận trọng và linh hoạt. Đẩy mạnh việc đổi mới cơ chế tài chính đối với lĩnh vực sự nghiệp công theo hướng tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, từng bước giảm dần hỗ trợ từ ngân sách. Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong việc quản lý, sử dụng kinh phí trong mỗi đơn vị.
Ba là, trong lĩnh vực văn hóa - xã hội, tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển giáo dục toàn diện ở tất cả các cấp học; củng cố và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thực hiện tốt chủ trương xã hội hóa, khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư cho giáo dục, đào tạo và dạy nghề. Triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 20 của Ban chấp hành Trung ương về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới. Tập trung chuẩn bị các điều kiện tổ chức thành công Lễ kỷ niệm 1050 năm Nhà nước Đại Cồ Việt (968 - 2018). Đẩy mạnh thực hiện Chương trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực theo tinh thần Nghị quyết số 06 Tỉnh ủy và Quy hoạch phát triển nhân lực của tỉnh. Tiếp tục tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ trên các lĩnh vực văn hóa, thể thao, thông tin, tuyên truyền, khoa học, công nghệ. Thực hiện tốt, kịp thời các chính sách bảo đảm an sinh xã hội.
Bốn là, về xây dựng chính quyền và công tác quản lý Nhà nước, thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 18 của Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Kế hoạch số 45 của Tỉnh ủy về triển khai, tổ chức thực hiện "Nêu gương về đạo đức và trách nhiệm thực thi công vụ; xây dựng phong cách, tác phong công tác quần chúng, dân chủ, nói đi đôi với làm của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu". Tập trung đổi mới tác phong, lề lối làm việc, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Thực hiện công khai, minh bạch các thủ tục hành chính; gắn trách nhiệm cụ thể của người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý đất đai, đầu tư xây dựng, quản lý vốn, tài sản của nhà nước, xử lý kịp thời, nghiêm minh các trường hợp vi phạm. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, xây dựng chính quyền điện tử.
Năm là: về quốc phòng, an ninh, triển khai hiệu quả chương trình tăng cường quốc phòng- an ninh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Đẩy mạnh phong trào toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc, tiếp tục giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Thực hiện đồng bộ các giải pháp kiềm chế, đẩy lùi tai nạn giao thông. Xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, thế trận quốc phòng toàn dân, hoàn thành tốt công tác tuyển chọn công dân nhập ngũ, đảm bảo duy trì nghiêm chế độ trực sẵn sàng chiến đấu. Tập trung nâng cao chất lượng giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân theo đúng quy định của pháp luật, xử lý dứt điểm các vụ việc phức tạp còn tồn tại kéo dài, kiên quyết không để phát sinh các điểm phức tạp mới.
Có thể nói, các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội năm 2018 đề ra rất lớn, thực hiện trong bối cảnh dự báo còn nhiều khó khăn. Để hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch năm 2018, Đảng bộ, chính quyền, toàn thể nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp cần đoàn kết, đồng thuận, nỗ lực phấn đấu, thực hiện đồng bộ các giải pháp ngay từ đầu năm, tạo đà cho việc hoàn thành các chỉ tiêu do Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXI đã đề ra cho cả giai đoạn 2016-2020.
Đinh Văn Điến
Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh