Hội nghị triển khai nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo xây dựng Hồ sơ Tam Chúc -Vân Long trình UNESCO công nhận là Di sản thế giới

Đồng chí Trần Song Tùng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo xây dựng hồ sơ Tam Chúc -Vân Long, Tổ trưởng Tổ soạn thảo Hồ sơ chủ trì hội nghị.

Cùng dự có thành viên Ban Chỉ đạo xây dựng Hồ sơ Tam Chúc - Vân Long; Tổ Soạn thảo xây dựng Hồ sơ; Cơ quan giúp việc Ban Chỉ đạo (Sở Du lịch). Đại diện lãnh đạo một số sở, ban ngành; Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường.

Dự hội nghị, tham gia tư vấn, cho ý kiến chuyên môn về định hướng xây dựng Hồ sơ Tam Chúc - Vân Long có: GS.TS Nguyễn Văn Kim, Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia; PGS.TS Trần Tân Văn, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, thành viên Ban Tư vấn mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản.

Tại Hội nghị, đồng chí Bùi Văn Mạnh, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Du lịch, Phó Trưởng Ban, Tổ phó Tổ soạn thảo xây dựng Hồ sơ Tam Chúc - Vân Long báo cáo tóm tắt công tác chuẩn bị, triển khai xây dựng Hồ sơ.

Theo đó, Kế hoạch được xây dựng bám sát Công ước Di sản Thế giới 1972, Hướng dẫn thực hiện của UNESCO, đồng thời phù hợp với điều kiện thực tiễn của tỉnh Ninh Bình, với một số nội dung trọng tâm, như: Xây dựng Hồ sơ đề cử có chất lượng khoa học cao, đáp ứng đầy đủ yêu cầu về Giá trị Nổi bật Toàn cầu (OUV), tính toàn vẹn, tính xác thực và cơ chế quản lý bền vững.

Việc xây dựng hồ sơ có lộ trình bài bản, theo Hướng dẫn thực hiện Công ước Di sản thế giới UNESCO, gồm các giai đoạn: Lập Báo cáo đưa vào Danh sách dự kiến; Thực hiện tư vấn sớm; Xây dựng Hồ sơ dự thảo; Hoàn thiện Hồ sơ đề cử chính thức; Thẩm định, vận động ghi danh và bảo vệ Hồ sơ.

Tiến độ thực hiện được xác định cụ thể cho giai đoạn 2025-2028, chủ động tiếp thu khuyến nghị của IUCN/ICOMOS ngay từ sớm nhằm hạn chế rủi ro khi thẩm định. Phân công nhiệm vụ rõ ràng, phát huy vai trò của các sở, ngành, địa phương, chuyên gia trong nước và quốc tế, đồng thời nhấn mạnh sự tham gia của cộng đồng theo yêu cầu của UNESCO.

Đồng chí Giám đốc Sở Du lịch cho biết sẽ dự kiến mời các chuyên gia tham gia nghiên cứu, hỗ trợ xây dựng Hồ sơ đề cử, gồm các chuyên gia: về di sản thế giới, Công ước 1972; địa chất, địa mạo karst; đa dạng sinh học, linh trưởng học (đặc biệt về Voọc mông trắng); các chuyên gia về: cảnh quan văn hóa, khảo cổ học; quản lý di sản, du lịch bền vững. Đồng thời mời chuyên gia cao cấp của Hiệp hội bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN); Chuyên gia khảo cổ học…

Sau khi đã đảm bảo các yêu cầu tính khoa học, khách quan, sẽ tổ chức Hội thảo Khoa học: "Xác lập ranh giới dự kiến khu vực đề cử, xác định các tiêu chí về các giá trị nổi bật toàn cầu gần với định hướng xây dựng Hồ sơ trình UNESCO công nhận Quần thể Tam Chúc và Khu Bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long là Di sản Thế giới".

Đối với chương trình Hội thảo khoa học, hiện tại, Sở Du lịch đang phối hợp với các chuyên gia, nhà khoa học xây dựng nội dung, chương trình, tập trung vào các nội dung: Xác lập ranh giới và tổng quan khu vực đề cử; Các giá trị văn hóa, lịch sử, khảo cổ: Giá trị thiên nhiên và đa dạng sinh học; Phân tích khả năng đáp ứng các tiêu chí Di sản thế giới; Định hướng xây dựng Hồ sơ đề cử.

Theo lộ trình kế hoạch, tiếp tục phối hợp với các chuyên gia xây dựng Báo cáo để đưa vào danh sách dự kiến, báo cáo UBND tỉnh, trình Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch thẩm định, báo cáo trình Chính phủ phê duyệt (tiếng Việt và tiếng Anh). Thông qua Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam để nộp Báo cáo cho Trung tâm Di sản Thế giới.

Tại hội nghị, GS.TS Nguyễn Văn Kim, Phó Chủ tịch Hội đồng di sản văn hoá quốc gia khẳng định, với kinh nghiệm xây dựng Hồ sơ đề cử Quần thể Danh thắng Tràng An (năm 2014), cùng với quyết tâm cao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND, các ban, ngành, đoàn thể cùng sức mạnh của sự đoàn kết, tin tưởng tỉnh Ninh Bình sẽ thực hiện Chương trình thành công.

GS.TS Nguyễn Văn Kim nhấn mạnh: Tuy nhiên, quỹ thời gian thực hiện ngắn, trong khi khối lượng công việc rất nhiều, đề nghị Ban Chỉ đạo cần mời Đoàn chuyên gia của UNESCO sang Việt Nam, để cho ý kiến chuyên môn, hỗ trợ rà soát, chỉnh lý nội dung liên quan đến giá trị nổi bật toàn cầu (OUV), tính xác thực, tính toàn vẹn và các tiêu chí đề cử của UNESCO; đảm bảo tuân thủ đầy đủ Hướng dẫn thực hiện Công ước Di sản Thế giới 1972. Tham gia thẩm định bố cục, phương pháp biên soạn, hệ thống tư liệu và các luận cứ khoa học trong Hồ sơ đề cử; đề xuất các điều chỉnh cần thiết để tăng tính thuyết phục và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Đại diện các sở, ngành và doanh nghiệp thảo luận, ý kiến về việc triển khai xây dựng Hồ sơ đề cử, song hành cùng việc sớm xây dựng Đề án thành lập Ban Quản lý rừng đặc dụng (thuộc Sở Nông Nghiệp và Môi trường); cần có giải pháp bảo vệ môi trường sinh thái, đặc biệt là Voọc mông trắng ở khu vực Tam Chúc - Vân Long…, đảm bảo tính toàn vẹn, tính xác thực, ranh giới và vùng đệm của khu vực đề cử. Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan Trung ương, địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế, cộng đồng và doanh nghiệp địa phương nhằm xây dựng Hồ sơ đề cử có chất lượng cao, trình UNESCO xem xét ghi danh di sản vào Danh sách Di sản Thế giới.

Kết luận hội nghị, đồng chí Trần Song Tùng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo xây dựng Hồ sơ Tam Chúc - Vân Long nhấn mạnh: Với sự vào cuộc cả cả hệ thống chính trị, tỉnh Ninh Bình đặt quyết tâm và tinh thần cao nhất, sớm hoàn thành việc xây dựng Hồ sơ đề cử theo yêu cầu UNESCO.

Đồng chí Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo xây dựng Hồ sơ Tam Chúc - Vân Long giao Sở Tài Chính quan tâm chỉ đạo bố trí nguồn kinh phí để Ban Chỉ đạo sớm triển khai nhiệm vụ; đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường nhanh chóng thực hiện xây dựng đề án thành lập Ban Quản lý rừng đặc dụng, sớm trình các cấp, ngành phê duyệt, ban hành.

Các đơn vị có liên quan đẩy mạnh rà soát lại quy hoạch, sớm ban hành kế hoạch để tổ chức thực hiện; đặc biệt chú ý đến quy hoạch vùng ranh giới và vùng đệm của khu vực đề cử, tránh chồng chéo, gây phức tạp khi thực thi nhiệm vụ.