Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latin và Caribe đoàn kết vượt thách thức

Tổng thống Brazil Lula da Silva. (Ảnh Tân hoa xã)

Tại Hội nghị CELAC thứ 9, Tổng thống Brazil Lula da Silva đã cảnh báo về những nguy cơ đối với nền kinh tế toàn cầu. Tổng thống nước chủ nhà Honduras Xiomara Castro nhận định, mỗi nước không thể tiếp tục chọn con đường riêng lẻ khi thế giới tái định hình, trong khi Tổng thống Colombia Gustavo Petro kêu gọi các quốc gia nêu cao tinh thần đoàn kết.

Hội nghị cũng nhất trí thúc đẩy các sáng kiến kết nối khu vực, như phát triển mạng lưới năng lượng tái tạo và hệ thống cáp quang xuyên biên giới để tăng cường liên kết kinh tế, qua đó giúp củng cố hợp tác đa phương tại khu vực Mỹ Latin và Caribe.

Thông điệp đoàn kết nội khối được nêu cao trong bối cảnh Mỹ Latin đang khẩn trương tìm cách đa dạng hóa thị trường xuất khẩu cho nông sản, sau khi Xứ Cờ hoa thông báo chính sách thuế quan mới. Brazil, Colombia, Ecuador, Peru vốn xuất khẩu nhiều sản phẩm như cà-phê, trái cây và hoa sang thị trường Mỹ. Năm 2024, giá trị xuất khẩu ở Mỹ Latin và Caribe tăng 4,1% so với năm 2023. Để giảm tác động từ sự xáo trộn trong hệ thống thương mại toàn cầu, Bolivia tuyên bố, nước này đang nỗ lực tìm kiếm các thị trường mới trong Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS). Chủ tịch Cộng đồng Caribe (Caricom), Thủ tướng Barbados Mia Mottley kêu gọi các nước trong khu vực đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp địa phương, phát triển công nghiệp chế biến nhẹ, tăng cường hợp tác với châu Phi và các đối tác truyền thống.

Dù vậy, sự quan tâm kết nối, tăng cường đầu tư của nhiều quốc gia đối với khu vực Mỹ Latin đang mang đến cho khu vực giàu tài nguyên khoáng sản này những cơ hội chuyển mình. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Mỹ Latin năm 2023 đạt hơn 184,3 tỷ USD, cao hơn mức trung bình của thập kỷ trước đó, trong đó Mexico là “thỏi nam châm” thu hút vốn đầu tư nước ngoài. 

Liên minh châu Âu (EU) là một trong số các nhà đầu tư FDI lớn nhất vào Mỹ Latin trong năm 2023, chiếm 22% tổng FDI vào khu vực. Nga, Ấn Độ, Iran… cũng mở rộng dấu ấn sang khu vực giàu tiềm năng này, với hàng loạt chuyến công du của các nhà lãnh đạo và những cam kết hợp tác. Đây được coi là “chìa khóa” giúp Mỹ Latin vực dậy nền kinh tế, giảm đói nghèo và bất bình đẳng xã hội.

Nghèo đói, căn bệnh trầm kha của khu vực, đang trở nên trầm trọng hơn do thiên tai và xung đột. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), có 25% dân số ở khu vực Mỹ Latin và Caribe sống trong các hộ gia đình nghèo và xu hướng giảm nghèo đang chậm lại trong 9 năm qua. Đây là khu vực chứng kiến tình trạng bất bình đẳng thu nhập ở mức độ trầm trọng, vượt qua cả châu Phi hạ Sahara, Bắc Phi hay Trung Đông. 

Khu vực Mỹ Latin và Caribe cũng dễ bị tổn thương trước những tác động của biến đổi khí hậu. Giám đốc Chương trình Lương thực thế giới (WFP) tại Mỹ Latin và Caribe Lola Castro cho biết, có đến 36% các trang trại nhỏ được khảo sát ở vùng nông thôn Honduras và Guatemala gặp tình trạng mất an ninh lương thực do các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt.
Về vấn đề di cư, chính sách siết chặt nhập cư của Mỹ gần đây khiến giấc mơ Mỹ của nhiều người di cư đến từ Trung và Nam Mỹ tan vỡ. Một làn sóng “di cư ngược” về quê hương diễn ra, gây áp lực lớn cho các quốc gia trong khu vực về bảo đảm quá trình hồi hương diễn ra một cách có trật tự, hợp pháp, nhân đạo, an toàn.

Hệ quả từ dịch bệnh, xung đột, thiên tai và căng thẳng thương mại trên toàn cầu ảnh hưởng nhất định đến đà phát triển kinh tế, xã hội của mọi quốc gia, trong đó có khu vực Mỹ Latin và Caribe. Tuy nhiên, với tinh thần tăng cường đoàn kết nội khối và không ngừng mở rộng kết nối với các đối tác, Mỹ Latin được kỳ vọng sẽ từng bước vượt qua giai đoạn khó khăn hiện tại.

TƯỜNG VY