Coi trọng thực hiện tiêu chí quy hoạch trong xây dựng nông thôn mới

Công tác lập và quản lý quy hoạch xây dựng NTM được các địa phương xác định là tiền đề, mấu chốt cho việc thực hiện các tiêu chí xây dựng NTM. Theo lãnh đạo Sở Xây dựng, bước đầu rà soát cho thấy việc lập quy hoạch chung xây dựng NTM theo yêu cầu phải lồng ghép quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch sản xuất trong một đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới, trong khi đó các văn bản hướng dẫn việc lập quy hoạch của Trung ương chưa kịp thời, thường xuyên thay đổi.

Từ các vấn đề khó khăn nêu trên, với sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy Đảng và chính quyền, đặc biệt là sự tập trung chỉ đạo từ cấp xã và sự vào cuộc của đa số người dân - chủ thể của xây dựng NTM, cấp ủy, chính quyền các cấp và cả hệ thống chính trị vào cuộc tuyên truyền, phổ biến cho người dân nắm vững quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng NTM.

Sở Xây dựng chỉ đạo các đơn vị tư vấn tổ chức các hội nghị tham vấn, xin ý kiến cộng đồng các thôn xóm, các đơn vị, hội đoàn thể nhân dân. Điều quan trọng là người dân phải được tham gia vào quy hoạch và tạo sự đồng thuận cao của cộng đồng dân cư, việc thực hiện quy hoạch và quản lý quy hoạch do nhân dân giám sát và thực hiện phù hợp định hướng kinh tế, xã hội của địa phương.

Đến năm 2012, 100% số xã trên địa bàn tỉnh hoàn thành xong quy hoạch chung xây dựng NTM đảm bảo theo yêu cầu tiến độ thực hiện của tỉnh. Việc sớm hoành thành tiêu chí quy hoạch góp phần vào những kết quả cụ thể của chương trình xây dựng NTM tỉnh.

Quy hoạch xây dựng NTM được phê duyệt là cơ sở để các xã khẩn trương thực hiện các tiêu chí về hạ tầng cơ sở trong xây dựng NTM. Nổi bật là phong trào làm đường giao thông nông thôn được cán bộ và nhân dân đồng tình hưởng ứng, nhiều gia đình đã tự nguyện hiến đất, chặt cây, phá dỡ cổng, tường rào… để mở rộng mặt đường đảm bảo đạt chuẩn theo tiêu chí nông thôn mới.

Đến hết năm 2017, toàn tỉnh đã cấp trên 177 nghìn tấn xi măng cho 119 xã; xây dựng được gần 13 nghìn tuyến đường giao thông với tổng chiều dài trên 1.400km.

 Cùng với đó, công tác dồn điền đổi thửa được quan tâm thực hiện để hình thành các vùng sản xuất chuyên canh, thuận lợi cho nông dân canh tác, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất từ đó nâng cao thu nhập. Đến nay, toàn tỉnh có 96 xã hoàn thành công tác dồn điền, đổi thửa, với diện tích thực hiện trên 33.500ha.

Các khu văn hóa thể thao được xây dựng theo quy hoạch, góp phần phát triển phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao cấp xã. Toàn tỉnh đã có hơn 1.490/1.674 thôn, xóm, phố có nhà văn hóa; 920/1.674 thôn, xóm, phố có khu thể thao.

Đến hết năm 2017, tỉnh Ninh Bình được Trung ương đánh giá là một trong những  tỉnh đi đầu trong cả nước trong phong trào xây dựng NTM. Địa bàn tỉnh có huyện Hoa Lư đạt chuẩn huyện NTM và thành phố Tam Điệp hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM (2 đơn vị cấp huyện) và 80 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 67,3% số xã trong tỉnh. Bình quân 16,5 tiêu chí/xã, tăng 11,5 tiêu chí so năm 2011; không còn xã dưới 8 tiêu chí.

Sau hơn 7 năm triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM , công tác quy hoạch xây dựng NTM ở các địa phương đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, thay đổi diện mạo nông thôn.

Tuy vậy, việc triển khai thực hiện quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới cấp xã đã xuất hiện những bất cập, quy hoạch thiếu tính liên kết vùng trong các mặt tổ chức sản xuất hàng hóa lớn, xây dựng hạ tầng khung, xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển đô thị, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn cấp huyện, tạo điều kiện chuyển dịch cơ cấu lao động từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp, tiết kiệm trong đầu tư cơ sở hạ tầng và nâng cao điều kiện sống người dân nông thôn gần với điều kiện sống người dân đô thị.

Bên cạnh đó, quy hoạch xây dựng NTM chưa gắn liền với quy hoạch các khu đất ở mới gắn với tạo nguồn kinh phí xây dựng NTM. Vị trí các khu dân cư mới thiếu tính tập trung, bám dọc theo các trục đường tỉnh lộ, trục xã, chưa định hướng các khu dân cư nông thôn bền vững; vấn đề môi trường trong xây dựng nông thôn mới chưa được quan tâm cụ thể, nhiều địa phương khó khăn trong lựa chọn các khu vực để xử lý chất thải rắn, thoát nước thải các khu dân cư ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan làng xóm.

Tỉnh Ninh Bình tiếp tục triển khai xây dựng NTM kiểu mẫu theo bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM giai đoạn 2017-2020.

Theo đó xây dựng NTM cấp xã đòi hỏi chất lượng các tiêu chí sẽ cao hơn. Để thực hiện xây dựng NTM kiểu mẫu, tỉnh đã chỉ đạo đối với các xã đã đạt chuẩn trước hết cần tập trung duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí theo Bộ tiêu chí quốc gia về NTM.

Nâng cao chất lượng tiêu chí bao gồm nâng mức đạt của các chỉ tiêu và bổ sung một số chỉ tiêu phản ánh mức độ hưởng thụ cao hơn về vật chất, tinh thần của người dân nông thôn.

Trong đó, tiêu chí Quy hoạch phải rà soát, bổ sung, cập nhật quy hoạch để phù hợp với yêu cầu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp - dịch vụ - tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn, hướng đến tăng thu nhập bền vững cho người dân và xây dựng môi trường cảnh quan xanh - sạch - đẹp, trở thành "miền quê đáng sống".

Nguyễn Thơm