Thế hệ của chúng tôi, dù không trực tiếp tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu nhưng vẫn còn được chứng kiến hồi cuối cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc, tất nhiên là dưới góc nhìn của một đứa trẻ. Đó là hình ảnh của những năm tháng theo bố mẹ đi sơ tán, những cảnh đào hầm, học cách tránh bom…
Song có lẽ, điều làm tôi nhớ nhất đó chính là cảm xúc của những ngày tháng Tư 40 năm về trước. Khi ấy, gia đình tôi còn ở tỉnh miền núi, dù mới 8 tuổi, nhưng tôi đã có thể hình dung được thế nào là niềm vui chiến thắng. Vào thời điểm quân ta mở cuộc tổng tấn công và nổi dậy mùa xuân năm 1975, một hôm đi làm về, bố tôi đã rẽ vào Hiệu sách nhân dân để mua một tấm bản đồ Việt Nam, treo lên vách nhà và chỉ dẫn cho chị em tôi: Đây là tấm bản đồ theo dõi tình hình chiến sự ở miền Nam, các con nghe đài, nếu thấy tin thắng trận ở tỉnh nào thì hãy cắt một lá cờ được in phía dưới bản đồ và dán lên tỉnh đó.
Thế là từ hôm đó, chị em tôi nhăm nhăm "căn giờ" thời sự trên đài để chờ tin chiến thắng. Nhà có một cái kéo đứa nào cũng tranh được cắt, cuối cùng bố tôi phải phân xử: thay nhau mỗi đứa cắt một ngày. Và chỉ trong một thời gian ngắn, số tỉnh được dán cờ đã dày đặc, điều đó đồng nghĩa với việc ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng đã đến gần.
Tôi còn nhớ như in buổi sáng ngày 30-4-1975, chiếc loa công cộng ở khu tập thể gia đình tôi ở phát liên tục trong ngày, tin thắng trận dồn dập bay về, ai ai cũng vui mừng, phấn khởi. Đúng 11h30 phút, Đài Tiếng nói Việt Nam phát tin Chiến dịch Hồ Chí Minh kết thúc thắng lợi, lá cờ của quân giải phóng đã tung bay trên nóc Dinh Độc Lập. Tất cả vỡ òa trong niềm vui chiến thắng…
Chiều hôm ấy, chị em chúng tôi được bố mẹ cho diện quần áo đẹp, buổi tối cả nhà cùng đi ăn phở, uống xi-rô (một thứ nước ngọt có màu hồng, thơm mùi va ni) ở Cửa hàng Ăn uống mậu dịch quốc doanh, sau đó xem chương trình bắn pháo hoa ở Trung tâm thị xã. Sáng ngày 1-5, tôi thức dậy rất sớm và cùng hàng vạn học sinh các trường trên địa bàn tập trung đầy đủ tại sân vận động thị xã để thực hiện màn trình diễn thể dục, tham dự lễ diễu binh, diễu hành của các lực lượng mừng miền Nam hòa toàn giải phóng.
Cho đến bây giờ, 40 năm đã đi qua, nhưng cảm xúc về những ngày tháng Tư lịch sử ấy vẫn còn vẹn nguyên trong tôi.
Hà Trang (Gia Viễn)