Bộ Nội vụ đề xuất quy định mới về tiêu chuẩn chức danh lãnh đạo, quản lý trong cơ quan hành chính nhà nước

Theo Bộ Nội vụ, Nghị định số 29/2024/NĐ-CP của Chính phủ đã tạo cơ sở pháp lý cho việc xây dựng và chuẩn hóa tiêu chuẩn các chức danh công chức lãnh đạo, quản lý trong cơ quan hành chính nhà nước, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ, xây dựng nền hành chính trong sạch, chuyên nghiệp, hiện đại, phục vụ Nhân dân.

Thực hiện chủ trương của Đảng về tinh gọn bộ máy, sắp xếp lại đơn vị hành chính và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, cùng với việc Bộ Chính trị và Ban Bí thư ban hành các quy định mới về công tác cán bộ, một số quy định trong Nghị định 29/2024/NĐ-CP đã trở nên không còn phù hợp. Vì vậy, cần xây dựng và ban hành Nghị định mới thay thế theo trình tự, thủ tục rút gọn để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và nâng cao chất lượng, hiệu quả của đội ngũ công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý trong cơ quan hành chính nhà nước.

Việc ban hành Nghị định bảo đảm đầy đủ cơ sở pháp lý, thống nhất, đồng bộ với các quy định của Đảng, của Quốc hội về công tác cán bộ và cơ cấu, tổ chức bộ máy các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và chính quyền địa phương 02 cấp.

Dự thảo Nghị định gồm 05 chương, 32 điều quy định về tiêu chuẩn chức danh, chức vụ công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý thuộc các cơ quan hành chính nhà nước (trừ các lực lượng đặc thù như quốc phòng, công an và cơ yếu thực hiện theo quy định của cơ quan có thẩm quyền). Cụ thể:

Chương I: Quy định chung gồm 04 điều (từ Điều 1 đến Điều 4) quy định về phạm vi điều chỉnh; đối tượng áp dụng trong các tổ chức hành chính; các đơn vị sự nghiệp công lập; nguyên tắc thực hiện.

Chương II: Tiêu chuẩn chung đối với các chức danh, chức vụ công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý gồm 07 điều (từ Điều 5 đến Điều 11) quy định các tiêu chuẩn về chính trị, tư tưởng; phẩm chất đạo đức, lối sống và ý thức tổ chức kỷ luật; trình độ, năng lực; uy tín và khả năng quy tụ, đoàn kết; thành tích, kết quả công tác; sức khỏe, độ tuổi, kinh nghiệm công tác và một số trường hợp đặc thù áp dụng tiêu chuẩn chức danh, chức vụ khi bổ nhiệm.

Chương III: Tiêu chuẩn đối với chức danh, chức vụ công chức lãnh đạo, quản lý gồm 15 điều (từ Điều 12 đến Điều 26) quy định về tiêu chuẩn đối với các chức danh: Thứ trưởng; Vụ trưởng và tương đương; Phó Vụ trưởng và tương đương; Trưởng phòng và tương đương thuộc Bộ; Phó trưởng phòng và tương đương thuộc Bộ; Trưởng phòng và tương đương thuộc Chi cục thuộc Cục; Phó trưởng phòng và tương đương thuộc Chi cục thuộc Cục; Giám đốc Sở và tương đương; Phó Giám đốc sở và tương đương; Trưởng phòng và tương đương thuộc Sở; Phó Trưởng phòng và tương đương thuộc Sở; Trưởng phòng và tương đương thuộc Chi cục thuộc Sở; Phó Trưởng phòng và tương đương thuộc Chi cục thuộc Sở; Trưởng phòng và tương đương cấp xã; Phó Trưởng phòng và tương đương cấp xã.

Chương IV: Tiêu chuẩn chức danh, chức vụ viên chức quản lý gồm 03 điều (từ Điều 27 đến Điều 29) quy định tiêu chuẩn người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu các cơ quan thuộc Chính phủ, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; các chức danh, chức vụ viên chức quản lý thuộc các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thuộc Sở, thuộc Chi cục thuộc Sở và thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã.

Chương V: Điều khoản thi hành gồm 03 điều (từ Điều 30 đến Điều 32) quy định về tổ chức thực hiện, điều khoản chuyển tiếp, điều khoản thi hành.

Đề xuất bỏ một số chức danh, chức vụ cấp Bộ

Dự thảo Nghị định có một số điểm mới so với Nghị định 29/2024/NĐ-CP như sau:

Về đối tượng áp dụng trong các tổ chức hành chính, trong nhóm chức danh, chức vụ cấp Bộ, dự thảo Nghị định đề xuất bỏ chức danh lãnh đạo, quản lý của Tổng cục; các tiêu chuẩn chức danh của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp theo Kế hoạch số 141/KH-BCĐTKNQ18 và các Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các Bộ, cơ quan ngang Bộ. Bỏ tiêu chuẩn các chức danh Chánh Thanh tra, Phó Chánh Thanh tra Bộ; Chánh Thanh tra Sở, Phó Chánh thanh tra Sở theo quy định của Luật Thanh tra năm 2025. Đồng thời, bổ sung chức danh, chức vụ Trưởng, Phó Trưởng cơ quan khu vực thuộc Cục thuộc Bộ.

Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định bổ sung chức danh, chức vụ thuộc tổ chức hành chính cấp xã gồm: Chánh Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân, Trưởng phòng thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã; Phó Chánh Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân, Phó Trưởng phòng thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã.

Đề xuất bổ sung đối tượng áp dụng trong các đơn vị sự nghiệp công lập

Căn cứ danh mục vị trí chức danh, nhóm chức danh, chức vụ lãnh đạo tại Quy định số 368-QĐ/TW, trên cơ sở hệ số phụ cấp chức vụ, cấp quản lý … dự thảo Nghị định quy định nhóm các đối tượng áp dụng trong các đơn vị sự nghiệp công lập như sau:

1. Người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu các cơ quan thuộc Chính phủ;

2. Người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc cơ quan thuộc Chính phủ;

3. Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh;

4. Người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ;

5. Người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh;

6. Người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở;

7. Người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Chi cục thuộc Sở;

8. Người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Uỷ ban nhân dân cấp xã.

Dự thảo Nghị định cũng quy định tiêu chuẩn về trình độ chính trị và quản lý nhà nước đối với chức danh, chức vụ công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý như sau:

Về trình độ lý luận chính trị, dự thảo đề xuất quy định:

Tốt nghiệp cử nhân chính trị hoặc cao cấp lý luận chính trị hoặc cao cấp lý luận chính trị - hành chính hoặc được xác nhận tương đương trình độ cao cấp lý luận chính trị của cơ quan có thẩm quyền áp dụng đối với các chức danh, chức vụ như: Thứ trưởng, Vụ trưởng và tương đương, Phó Vụ trưởng và tương đương, Giám đốc Sở và tương đương, người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu các cơ quan thuộc Chính phủ; người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc cơ quan thuộc Chính phủ; Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ; người đứng đầu của đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Tốt nghiệp trung cấp lý luận chính trị trở lên hoặc trung cấp lý luận chính trị - hành chính hoặc được xác nhận tương đương trình độ trung cấp lý luận chính trị của cơ quan có thẩm quyền áp dụng đối với các chức danh, chức vụ như: Trưởng phòng và tương đương thuộc Bộ; Phó Trưởng phòng và tương đương thuộc Bộ; Trưởng phòng và tương đương thuộc Chi cục, thuộc cơ quan khu vực thuộc Cục; Phó Giám đốc Sở và tương đương; Trưởng phòng và tương đương thuộc Sở; Phó Trưởng phòng và tương đương thuộc Sở; Trưởng phòng và tương đương thuộc Chi cục thuộc Sở.

Đồng thời, không yêu cầu trình độ lý luận chính trị đối với chức danh, chức vụ như: Phó Trưởng phòng và tương đương thuộc Chi cục, thuộc cơ quan khu vực thuộc Cục; Phó Trưởng phòng và tương đương thuộc Chi cục thuộc Sở; Phó Trưởng phòng và tương đương cấp xã.

Về trình độ quản lý nhà nước: căn cứ Luật Cán bộ, công chức năm 2025, Luật Viên chức năm 2025, dự thảo không quy định về tiêu chuẩn có chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch, hạng chức danh nghề nghiệp đối với các chức danh lãnh đạo, quản lý. Dự thảo quy định mang tính nguyên tắc như: Đáp ứng tiêu chuẩn về trình độ nghiệp vụ, trình độ khoa học, công nghệ, tin học, ngoại ngữ phù hợp với vị trí việc làm lãnh đạo, quản lý theo quy định của cấp có thẩm quyền.