Biên dịch viên - người "bắc cầu' đưa thông tin báo chí hội nhập toàn cầu

Hơn 8 năm làm công tác biên dịch tại Tòa soạn Báo Ninh Bình, đối với tôi, đây là quãng thời gian chưa phải là dài nhưng đã phần nào tích lũy được những kinh nghiệm và cả những bài học để gắn bó và trưởng thành hơn trong công việc. 

Gắn bó với trang thông tin điện tử tổng hợp Báo Ninh Bình điện tử phiên bản tiếng Anh (tại địa chỉ: https://en.baoninhbinh.org.vn) từ những ngày mới đi vào hoạt động (25/4/2013). Thời điểm ấy, các tin, bài, sản phẩm báo chí dịch thuật được lấy lại từ các tờ báo điện tử lớn trong nước như: Nhân dân điện tử, TTXVN, Đài tiếng nói Việt Nam, Quân đội nhân dân …với những nội dung tuyên truyền chủ yếu là về các hoạt động của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; những chủ trương, đường lối của Đảng,  chính sách, pháp luật của Nhà nước…

Qua học hỏi, tìm hiểu thực tế làm báo của các báo bạn, sau một thời gian ngắn, biên dịch viên của Báo Ninh Bình đã tự tổ chức sản xuất, dịch thuật các sản phẩm báo chí tuyên truyền về các hoạt động chính trị, kinh tế, xã hội trên địa bàn tỉnh; cùng với đó là tích cực thông tin, quảng bá về các tiềm năng, thế mạnh phát triển du lịch, dịch vụ và các cơ chế, chính sách ưu đãi đầu tư của tỉnh..., góp phần đưa hình ảnh đất và người Ninh Bình đến gần hơn với bạn bè quốc tế; đẩy mạnh thu hút đầu tư vào địa bàn tỉnh. Tất cả các sản phẩm báo chí dịch thuật trước khi đăng tải đều có sự tham gia kiểm duyệt, hiệu đính từ đội ngũ biên dịch viên chuyên nghiệp của Thông tấn xã Việt Nam.

Tuy nhiên, trong quá trình làm việc chúng tôi cũng gặp phải không ít khó khăn, thách thức. Từ việc lựa chọn thông tin, xác định yếu tố khu vực, tầm quan trọng của tin để không làm ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao giữa nước ta và nước khác, giữa Ninh Bình và các địa phương khác. Tức là phải hết sức coi trọng thẩm định, đối chiếu, lọc tin... 

Cùng với đó, chúng tôi phải áp dụng phương pháp dịch phù hợp. Nói về phương pháp dịch thì nhiều, nhưng trong báo chí, nhìn chung phải cân bằng giữa đích và nguồn, phải đảm bảo tốt cả tính tự nhiên và tính trung thành, chứ không phải lúc nào cũng dịch theo kiểu 1 - 1 "mật mã" được. 

Chả thế mà nhiều giảng viên báo chí đều có chung nhận định: Biên dịch viên, biên tập viên tin thông tấn trước hết và chủ yếu là các nhà báo chứ không phải là nhà dịch thuật. Công việc này đòi hỏi một khả năng lao động báo chí rất cao, người biên tập viên quốc tế phải đồng thời thạo ngoại ngữ, nắm chắc bản ngữ và có khả năng tốt về xử lý thông tin và chuyển dịch, nhằm mục đích chính là phản ánh, chuyển tải nội dung thông tin ngắn gọn, sát nhất và bằng ngôn ngữ dễ hiểu nhất...

Như vậy, ngay công việc "chuyển ngữ" của biên dịch viên cần đến phông kiến thức và nỗ lực tìm kiếm thông tin bổ trợ, để biên tập viên trước hết hiểu, sau đó có thể chuyển dịch "nuột", do đó,  bản thân người làm công tác biên dịch viên cần luôn ý thức việc trang bị cho mình vốn kiến thức chung, kiến thức nền phong phú, đa dạng và đa văn hóa, hiểu biết về chính sách, chiến lược và quan hệ đối ngoại của Việt Nam.  

Trải qua 8 năm hình thành và phát triển, Trang thông tin điện tử tổng hợp Báo Ninh Bình đã được nâng cấp thành Báo điện tử, theo đó, nội dung, hình thức thông tin tuyên truyền dưới dạng ngôn ngữ tiếng Việt, tiếng Anh trở nên đa dạng hơn, thông tin được cập nhật thường xuyên, liên tục hơn, với đề tài báo chí đa dạng, gần gũi với đời sống xã hội. Giờ đây, các sản phẩm báo chí dịch thuật của Báo Ninh Bình điện tử còn mở rộng tới các lĩnh vực văn hóa, xã hội… 

Có thể kể như những tác phẩm dịch thuật về thành tích của học sinh Ninh Bình, vận động viên người Ninh Bình trên đấu trường quốc tế; những giải thưởng quốc tế danh giá được trao cho các nghệ sỹ, tác giả người Ninh Bình ở nhiều lĩnh vực như âm nhạc, mỹ thuật… với mục đích cung cấp đầy đủ, đa dạng các thông tin hơn tới bạn đọc người nước ngoài, hướng tới xây dựng hình ảnh tích cực về vùng đất và con người Ninh Bình. 

Với những nỗ lực của mình trong thời gian qua, Báo Ninh Bình điện tử phiên bản tiếng Anh có thể tự hào về vai trò là người bạn đồng hành cùng tờ báo tiếng Việt trên con đường quảng bá, giới thiệu tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, cũng như mở rộng mối quan hệ giao lưu hợp tác với các địa phương, quốc gia trên thế giới. 

 Nguyễn Thủy