Bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm từ sản xuất đến tiêu dùng

Trước tình trạng vi phạm VSATTP vẫn diễn ra hằng ngày trong sản xuất, phân phối và tiêu dùng với nhiều biểu hiện như: sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, kích thích tăng trưởng rau, quả không đúng cách gây tồn dư hóa chất, kháng sinh trong thịt lợn, thịt gà, thủy sản; dùng phẩm màu, hóa chất công nghiệp trong chế biến thực phẩm; bảo quản thực phẩm không đúng quy định và chế biến thực phẩm không đúng cách… UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành chức năng nghiêm túc thực hiện kế hoạch hành động Năm VSATTP 2016.

Đội QLTT số 2 (TP Nam Định) kiểm tra lô trứng gà vi phạm ATVSTP.

Với mục tiêu giải quyết cơ bản việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi; giảm thiểu mức tồn dư thuốc bảo vệ thực vật trong rau, quả; tồn dư hóa chất, kháng sinh trong thịt lợn, thịt gà, thủy sản nuôi, tạo niềm tin cho người tiêu dùng thực phẩm nông sản; đồng thời, nâng cao nhận thức của các tổ chức, cá nhân trong việc sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng rau, thịt an toàn… các cơ quan chức năng cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động sản xuất, chế biến, mua bán sản phẩm phục vụ  ăn, uống, nhập khẩu, lưu thông, buôn bán thực phẩm, đặc biệt tại các chợ đầu mối, cung ứng rau, thịt, nông sản. Trong đó, nhiệm vụ đảm bảo ATVSTP được các ngành chức năng tập trung vào 3 mũi nhọn chính là đẩy mạnh tuyên truyền, tạo chuyển đổi nhận thức, trách nhiệm đối với VSATTP; hướng dẫn các cơ sở sản xuất áp dụng các quy trình sản xuất sạch hơn và các tiêu chí VietGAP; đẩy mạnh việc giám sát, thanh tra, kiểm tra quá trình cung ứng, phân phối lưu thông thực phẩm trên thị trường. Trên cơ sở đó, các ngành Y tế, NN và PTNT, Công thương, các tổ chức hội, đoàn thể đã đẩy mạnh tuyên truyền về nghĩa vụ, trách nhiệm, công tác quản lý chất lượng, đảm bảo VSATTP cho các chủ thể tham gia chuỗi sản xuất như: Chủ cơ sở, công nhân, nông dân, ngư dân, chủ trang trại, cơ sở chế biến, cán bộ quản lý… Xây dựng, in ấn và trực tiếp phát hàng nghìn tờ rơi, băng rôn, pa nô, áp phích, tài liệu phổ biến về VSATTP và công tác quản lý chất lượng ATTP. Tổ chức nói chuyện chuyên đề cho các đoàn viên, hội viên, các tổ chức hội, đoàn thể, khu dân cư về thực trạng mất VSATTP; giải pháp dinh dưỡng và an toàn thực phẩm; thực phẩm cho người cao tuổi; ATVSTP trong bữa cơm gia đình… Đây được coi là kênh truyền thông hiệu quả góp phần làm thay đổi nhận thức của người dân trong cả quá trình sản xuất và tiêu dùng thực phẩm. Bên cạnh công tác tuyên truyền, các ngành chức năng đã tập trung hỗ trợ để thúc đẩy các tập thể, cá nhân áp dụng quy trình sản xuất sạch hơn trong công nghiệp và xây dựng vùng chăn nuôi, trồng trọt và nuôi trồng thủy, hải sản an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP. Sở NN và PTNT đã hỗ trợ xây dựng nhiều vùng sản xuất rau an toàn, nuôi trồng thủy sản theo hướng VietGAP như Giao Phong (Giao Thủy), Yên Dương (Ý Yên),  Thành Lợi (Vụ Bản)… Đặc biệt Sở NN và PTNT đã hướng dẫn Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản (QLCLNLTS) xây dựng thành công mô hình chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu dùng đối với sản phẩm cá bống bớp để rút kinh nghiệm và phổ biến đối với các loại nông, thủy sản khác. Đến nay, nhiều cơ sở chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và chế biến thực phẩm trên toàn tỉnh đã chủ động áp dụng quy trình sản xuất sạch, chăn nuôi an toàn để đáp ứng yêu cầu về VSATTP, cung ứng ra thị trường những sản phẩm chất lượng cao. Đồng thời các ngành chức năng còn hỗ trợ xây dựng, quảng bá thương hiệu nông sản, thực phẩm an toàn, sản phẩm nông, lâm, thủy sản đã được xác nhận an toàn. Tổ chức gian hàng trưng bày thực phẩm nông, lâm, thủy sản an toàn trong các hội chợ thương mại tại các địa phương. Song song với việc hướng dẫn các cơ sở sản xuất, chăn nuôi đảm bảo an toàn thực phẩm từ khâu sản xuất, các ngành chức năng tập trung thực hiện chương trình giám sát chất lượng VSATTP nông sản, thực phẩm trong khâu lưu thông tiêu dùng, Chi cục QLCLNLTS đã lấy một số mẫu rau, củ, quả để kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, vi sinh, kim loại nặng, dư lượng nitrat; đồng thời thường xuyên tiến hành kiểm tra nhanh tại các vùng trồng rau và các chợ. Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) chủ động, phối hợp với các ngành chức năng, địa phương, đơn vị liên quan tích cực kiểm tra, kiểm soát thị trường kịp thời ngăn chặn việc sản xuất, kinh doanh và lưu thông hàng hóa kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái, phòng chống gian lận thương mại đối với tất cả các loại thực phẩm lưu thông trên thị trường, trong đó tập trung kiểm soát các nhóm hàng thực phẩm có nguy cơ bị làm giả, làm nhái, mất VSATTP cao và các thực phẩm nhập khẩu như: Rượu, bia, nước giải khát, sữa chế biến, dầu thực vật, bột, tinh bột, động vật và các sản phẩm động vật. Địa điểm tập trung kiểm tra gắt gao là các cơ sở kinh doanh, chế biến thực phẩm, các siêu thị, trung tâm thương mại, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống trên địa bàn tỉnh. Qua kiểm tra, kiểm soát thị trường, nhiều vụ việc hàng hóa vi phạm ATVSTP được lực lượng chức năng ngăn chặn kịp thời. Trong đó 4 tháng đầu năm 2016, qua công tác kiểm tra về VSATTP trên địa bàn tỉnh, lực lượng QLTT đã phát hiện và xử phạt vi phạm hành chính hàng chục vụ việc vi phạm với tổng số tiền gần 100 triệu đồng, giá trị hàng hóa tịch thu và buộc tiêu hủy ước trên 20 triệu đồng.

Xác định trước mắt tình hình sản xuất, kinh doanh thực phẩm không đảm bảo VSATTP còn diễn biến phức tạp. Đặc biệt, vào thời điểm mùa nắng nóng đang đến gần, tình trạng một số cơ sở kinh doanh đưa thực phẩm không nhãn mác, hết hạn sử dụng để chế biến các loại nước uống giải nhiệt sẽ tái diễn; sử dụng thực phẩm ôi thiu, kém phẩm chất chế biến thức ăn sẵn; thức ăn đường phố không đảm bảo an toàn... Do đó bên cạnh những nỗ lực của ngành chức năng trong công tác phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng mất VSATTP, người tiêu dùng cũng cần thận trọng khi lựa chọn thực phẩm, chủ động tự bảo vệ bản thân và gia đình qua việc trang bị kiến thức, kỹ năng tiêu dùng thiết yếu, tuyệt đối nói không với những sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ... Bên cạnh đó người dân cần tích cực tham gia cùng các cơ quan chức năng thực hiện giám sát, thường xuyên theo dõi và chia sẻ thông tin liên quan trong việc đảm bảo VSATTP với ngành chức năng./.

Bài và ảnh: Nguyễn Hương