Báo chí Ninh Bình góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng Đô thị di sản thiên niên kỷ

“Đô thị di sản thiên niên kỷ” - nguồn tư liệu phong phú, hấp dẫn để báo chí khai thác

Ninh Bình là vùng đất địa linh nhân kiệt, có truyền thống lịch sử văn hóa lâu đời, được tạo hóa ban tặng nhiều cảnh quan thiên nhiên phong phú, độc đáo. Đặc biệt, Ninh Bình là địa phương duy nhất ở Đông Nam Á sở hữu Di sản kép Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An. Dựa trên các giá trị độc đáo về địa tự nhiên, sinh thái, văn hóa, lịch sử và sở hữu Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới, Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân tỉnh Ninh Bình nỗ lực, quyết tâm xây dựng Đô thị di sản thiên niên kỷ. Những giá trị của di sản là động lực quan trọng để Ninh Bình vươn lên phát triển trong thời kỳ đổi mới, phát triển và hội nhập vào mạng lưới di sản sở hữu danh hiệu UNESCO.

Ngày 4/3/2024, tại Quyết định 218/QĐTTg, Chính phủ đã phê quyệt quy hoạch tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, với mục tiêu: “Đến năm 2035 trở thành thành phố trực thuộc Trung ương với đặc trưng Đô thị di sản thiên niên kỷ, thành phố sáng tạo; một trung tâm lớn, có giá trị thương hiệu cao về du lịch, công nghiệp văn hoá, kinh tế di sản của cả nước và khu vực châu Á-Thái Bình Dương...” và “đến năm 2050 là thành phố trực thuộc Trung ương văn minh, hiện đại, thông minh, có bản sắc riêng, ngang tầm các đô thị di sản, thành phố sáng tạo trên thế giới...”.

Ngày 28/2/2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Ninh Bình cũng đã ban hành Nghị quyết số 21-NQ/TU về xây dựng tỉnh Ninh Bình là thành phố trực thuộc Trung ương với đặc trưng Đô thị di sản thiên niên kỷ, thành phố sáng tạo, với mục tiêu tổng quát: “Xây dựng tỉnh Ninh Bình đến năm 2030 cơ bản đạt các tiêu chí, năm 2035 là thành phố trực thuộc Trung ương với đặc trưng đô thị di sản thiên niên kỷ, thành phố sáng tạo; là thành phố du lịch quốc tế, một trung tâm chuyên ngành về công nghiệp văn hóa-giải trí của vùng, quốc gia, hội nhập quốc tế, cùng với du lịch trở thành cụm ngành kinh tế mũi nhọn; một trung tâm quan trọng của đất nước về công nghiệp cơ khí giao thông hiện đại; một trung tâm đổi mới sáng tạo, cực tăng trưởng các tỉnh phía Nam đồng bằng Sông Hồng, hình mẫu kết hợp hài hòa giữa phục dựng, bảo tồn di sản và tăng trưởng xanh, hướng vào chất lượng phát triển. Bảo đảm quốc phòng-an ninh, khu vực phòng thủ tỉnh vững chắc. Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện, kinh tế phát triển, xã hội phồn vinh, Nhân dân hạnh phúc, bản sắc vùng đất Cố đô Hoa Lư được gìn giữ và phát huy”.

TS. Nguyễn Tri Thức, Giám đốc Trung tâm Chuyên đề và Truyền thông-Phát hành (Tạp chí Cộng sản) cho biết: Từ các thông tin do báo chí đăng tải, phát sóng, chúng ta thấy rõ sự nhất quán trong tuyên truyền về sự khác biệt, độc đáo của Cố đô Hoa Lư, vừa là kinh đô đá, vừa là kinh đô sông nước, vừa là kinh đô hướng biển. Riêng về khía cạnh tổ chức chức năng đô thị, Kinh đô Hoa Lư không chỉ có quân thành mà còn cả thị thành gắn với phố xá, hoạt động giao thương... Với linh hồn là “Văn hóa Tràng An”, Hoa Lư có rất nhiều câu chuyện, chi tiết, thông điệp đặc sắc, những danh lam thắng cảnh nổi trội, riêng có... để các phương tiện truyền thông đại chúng khai thác, quảng bá, tuyên truyền một cách đậm nét, rộng rãi, mang lại hiệu quả cao, tạo đà thuận lợi cho việc phát triển kinh tế-xã hội.

Nhà báo Nguyễn Thị Sự, Phó Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam cũng cho biết: Với vai trò là cơ quan báo chí đối ngoại chủ lực quốc gia, Thông tấn xã Việt Nam cũng chú trọng tuyên truyền, giới thiệu đến bạn bè thế giới tiềm năng du lịch, đặc biệt là giá trị đô thị di sản của Ninh Bình. Thông tin bằng 10 ngôn ngữ được đăng phát trên các kênh báo in, báo điện tử với các loại hình: văn bản, ảnh, video, đồ họa, âm thanh của Thông tấn xã Việt Nam đã góp phần thu hút du khách khắp thế giới đến với Ninh Bình, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Đặc biệt, thời gian qua, TTX Việt Nam và tỉnh Ninh Bình có sự phối hợp chặt chẽ trong công tác thông tin tuyên truyền trên mọi mặt của đời sống xã hội. Trong đó thông tin về đô thị di sản luôn được quan tâm, đẩy mạnh với những chủ đề thông tin theo từng thời kỳ về việc xây dựng trung tâm đô thị di sản thiên niên kỷ; tôn vinh, quảng bá và lan tỏa các giá trị của Quần thể danh thắng Tràng An gắn với phát triển du lịch bền vững, tạo nền tảng vững chắc xây dựng thành phố Hoa Lư trở thành Đô thị di sản thiên niên kỷ...

Phát huy hiệu quả truyền thông trong xây dựng Đô thị di sản thiên niên kỷ

Trong những năm qua cùng với hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân, Báo chí Ninh Bình đã làm tốt công tác thông tin tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng dân cư về bảo vệ và phát huy giá trị di sản, tạo dựng bức tranh nhiều gam màu sáng về tiềm năng, thế mạnh di sản, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Ninh Bình sớm trở thành thành phố trực thuộc Trung ương với đặc trưng Đô thị di sản thiên niên kỷ, thành phố sáng tạo.

Các cơ quan Báo chí Ninh Bình đã không ngừng đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, mở chuyên trang, chuyên mục, tập trung tin, bài, tuyến bài để tuyên truyền trên tất cả các loại hình: Báo in, báo điện tử, truyền hình, phát thanh, các nền tảng mạng xã hội để đưa thông tin nhanh nhất, hiệu quả nhất đến với khán thính giả, độc giả và Nhân dân. Chủ động tuyên truyền những kết quả đạt được trong việc bảo vệ và phát huy giá trị Di sản Tràng An nói riêng và các di sản trên địa bàn tỉnh nói chung, giúp Nhân dân hiểu đúng, hiểu sâu, tự hào, có trách nhiệm gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản quê hương trong phát triển kinh tế-xã hội.

Với tỉnh Ninh Bình, mục tiêu thiên niên kỷ của tỉnh là hướng tới sự phát triển bền vững, trở thành trung tâm du lịch quốc gia và quốc tế, một tỉnh giàu đẹp, văn minh với bản sắc riêng. Để đạt được mục tiêu đó, báo chí của tỉnh cần có những đổi mới về tư duy lãnh đạo, phương thức hoạt động và nội dung tuyên truyền; xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển, khai thác tối đa thế mạnh của từng loại hình báo chí, thể hiện bước chuyển mình mạnh mẽ, bứt phá, nâng cao hơn nữa chất lượng các sản phẩm báo chí...

Tại Tọa đàm “Phát huy truyền thống 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam - Báo chí Ninh Bình vì mục tiêu thiên niên kỷ” do UBND tỉnh Ninh Bình phối hợp với Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản tổ chức, với cách tiếp cận toàn diện, khách quan, khoa học, các nhà lãnh đạo, các nhà quản lý báo chí, chuyên gia đã đi sâu phân tích, luận giải những vấn đề cốt lõi về vai trò, tầm quan trọng của báo chí trong việc truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng và thúc đẩy bảo tồn, phát huy giá trị đô thị di sản.

Từ đó gợi mở những định hướng, giải pháp cho báo chí Ninh Bình nói riêng cũng như báo chí Việt Nam nói chung để quảng bá di sản của Ninh Bình ra thế giới, nâng cao hơn nữa nhận thức của cộng đồng trong bảo tồn và phát huy các giá trị di sản; xây dựng chiến lược truyền thông dài hạn hiệu quả, có hiệu ứng lan tỏa lâu dài, góp phần hiện thực hóa mục tiêu thiên niên kỷ của tỉnh Ninh Bình, để Ninh Bình trở thành một hình mẫu đô thị di sản của thế kỷ XXI.

“Bảo tồn đô thị di sản không chỉ là gìn giữ gạch ngói, phố cổ, mà là giữ gìn ký ức, giữ gìn căn tính dân tộc, và trao gửi cho tương lai những giá trị trường tồn. Nếu coi di sản là tài sản vô giá, thì báo chí chính là tấm khiên bảo vệ và cũng là ngọn lửa thắp sáng những giá trị ấy, cho hôm nay và cho muôn đời sau”-đó là chia sẻ của nhà báo Nguyễn Văn Bá, Tổng Biên tập Báo VietNamNet.

Ông cho rằng: Trước sức ép phát triển kinh tế-xã hội, công tác bảo tồn di sản Tràng An đang đối mặt với nhiều thách thức, đòi hỏi những cách tiếp cận mới, toàn diện và bền vững. Trong đó, công tác truyền thông được xác định là yếu tố góp phần nâng tầm giá trị di sản, tạo đồng thuận xã hội. Do đó, truyền thông cho Tràng An-Ninh Bình chính là một chiến lược sống còn với thông điệp cốt lõi: Tràng An là kỳ quan văn hóa-thiên nhiên sống động, cần được gìn giữ cho thế hệ mai sau theo hướng kết hợp giáo dục nhận thức, nuôi dưỡng niềm tự hào dân tộc, truyền tải chiều sâu học thuật, quản lý chặt nội dung truyền thông.

Nhà báo Thanh Hải (Báo Kiểm toán) chia sẻ quan điểm: Ninh Bình-mảnh đất địa linh nhân kiệt không chỉ nổi tiếng với cảnh quan hùng vĩ, thiên nhiên tươi đẹp, mà còn là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa-lịch sử quan trọng của dân tộc. Từ Quần thể danh thắng Tràng An-Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới, đến chùa Bái Đính, Cố đô Hoa Lư, Tam Cốc-Bích Động... tất cả tạo nên bản sắc độc đáo và lợi thế nổi bật cho Ninh Bình trong phát triển du lịch và kinh tế.

Tuy nhiên, trong dòng chảy phát triển, Ninh Bình đang đối mặt với bài toán hóc búa: Làm sao để phát triển kinh tế, đô thị hóa mà vẫn giữ gìn được bản sắc văn hóa, bảo vệ di sản quý giá cho thế hệ mai sau? Bảo tồn di sản và phát triển kinh tế-đô thị không phải là hai mục tiêu đối lập, mà là hai trụ cột cần được cân bằng trong một chiến lược phát triển bền vững. Muốn làm được điều đó, cần sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp, người dân và đặc biệt là vai trò phản ánh, định hướng, giám sát của báo chí.

Thực tế từ hoạt động của các cơ quan báo chí Ninh Bình và qua ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý cho thấy, Báo chí Ninh Bình cần đổi mới toàn diện từ nội dung, phương thức, công nghệ đến con người. Không chỉ dừng lại ở “phổ biến chính sách”, báo chí địa phương cần trở thành lực lượng nòng cốt trong kiến tạo nhận thức xã hội, bảo vệ và phát huy giá trị di sản, lan tỏa tình yêu quê hương trong từng người dân.

Để từ đó phát huy giá trị của báo chí cách mạng nói chung, báo chí địa phương nói riêng trong hiện thực hóa khát vọng thiên niên kỷ của Ninh Bình; đồng thời lưu giữ, lan tỏa những giá trị đô thị di sản tốt đẹp cho con cháu muôn đời sau; khẳng định bản sắc độc đáo, sức sống bền bỉ, mạnh mẽ của đô thị di sản Ninh Bình hiện nay trong không gian phát triển của tỉnh Ninh Bình sau khi hợp nhất, sáp nhập 3 tỉnh Ninh Bình-Nam Định-Hà Nam trong dòng chảy văn hóa đa dạng mà thống nhất của văn hóa Việt Nam cũng như văn hoá các tỉnh đồng bằng Sông Hồng.