Ai Cập: Các cuộc biểu tình chưa "giảm nhiệt"

Cuộc biểu tình chống chính phủ ở Ai Cập đã bước sang ngày thứ sáu và đã có hơn 100 người thiệt mạng, hơn 1.100 người khác bị thương. Tuy nhiên, mặc dù vẫn nằm trong tầm kiểm soát nhưng các cuộc biểu tình trên chưa có dấu hiệu “giảm nhiệt” bất chấp lệnh cấm biểu tình và lệnh giới nghiêm của Chính phủ. Sáng sớm Chủ nhật (30-1), người ta vẫn nghe thấy những tiếng súng ở vùng ngoại ô Ma-đi, phía nam thủ đô Cai-rô. Khoảng 3000 người biểu tình vẫn tập trung tại Quảng trường Ta-hơ-ri yêu cầu Tổng thống Hô-xni Mu-ba-rắc (Hosni Mubarak) từ chức. Tình hình bất ổn ở Cai-rô đã tạo cơ hội để các nhóm vũ trang giải cứu 5000 tù nhân ở một nhà tù tại Phay-un Ga-vơ-nô-rết. Cuộc biểu tình lan rộng và kéo dài trong nhiều ngày cũng khiến hoạt động kinh tế ở Ai Cập bị đình trệ. Mặc dù Chủ nhật là ngày làm việc bình thường ở Ai Cập nhưng nhiều ngân hàng đã được lệnh đóng cửa do lo ngại bạo động trong khi các trạm xăng dầu không còn nhiên liệu để bán.

Tổng thống Mu-ba-rắc (bên phải) trong cuộc gặp với tân Phó tổng thống Xu-lây-man ngày 29-1. Ảnh: Roi-tơ.

Cũng trong ngày 30-1, chính quyền Ai Cập đã ra lệnh cấm hoàn toàn hoạt động của kênh truyền hình al-Jazeera, kênh truyền hình vệ tinh của Ca-ta nổi tiếng nhất trong thế giới A-rập, trên lãnh thổ nước này. Toàn bộ phóng viên, nhà báo của kênh truyền hình này đều bị tịch thu thẻ nhà báo. Theo hãng thông tấn MENA của Ai Cập, lệnh cấm trên được đưa ra sau khi kênh truyền hình này trong những ngày gần đây đã liên tục truyền trực tiếp các phóng sự được thực hiện trên các đường phố của thủ đô Cai-rô và các thành phố khác ở Ai Cập, dành thời lượng phát sóng cho các thủ lĩnh phe đối lập và những người tham gia biểu tình chống chính phủ cũng như phát tin "nóng" về các vụ đụng độ, cướp bóc và thương vong trong những ngày bất ổn vừa qua tại Ai Cập.

Để củng cố chính phủ, một ngày sau khi sa thải nội các, Tổng thống Mu-ba-rắc đã bổ nhiệm Bộ trưởng Hàng không dân dụng A-mét Sa-phích (Ahmed Shafiq) làm thủ tướng với nhiệm vụ thành lập nội các mới và ông Ô-ma Xu-lây-man (Omar Suleiman), người đứng đầu ngành tình báo của Ai Cập, làm phó tổng thống. Đây là lần đầu tiên trong 30 năm qua, Ai Cập có Phó tổng thống. Tuy nhiên, ông Mô-ha-mét En Ba-ra-đây (Mohamed ElBaradei), cựu Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), cho rằng việc bổ nhiệm phó tổng thống và thủ tướng mới không đủ để chấm dứt các cuộc biểu tình chống chính phủ hiện nay.

Một xe bọc thép bị người biểu tình đốt cháy ở Cai-rô. Ảnh: AFP.

Cuộc biểu tình biến thành bạo động gây bất ổn chính trị ở Ai Cập đã khiến cộng đồng quốc tế hết sức lo ngại. Tại phiên khai mạc Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Phi (AU) đang diễn ra tại A-đi A-bê-ba (Ê-ti-ô-pi-a), Tổng Thư ký LHQ Ban Ki Mun (Ban Ki-moon) đã kêu gọi người dân Ai Cập kiềm chế trước tình hình bất ổn chính trị ở nước này. Trong khi đó, Thủ tướng I-xra-en B. Nê-ta-ni-a-hu (Benjamin Netanyahu) cho biết, I-xra-en đang theo dõi sát sao những diễn biến tại Ai Cập, đồng thời nhấn mạnh sẽ tập trung nỗ lực vào việc duy trì "sự ổn định và an ninh" của khu vực. Trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Ai Cập, Ngoại trưởng Nga Xéc-gây La-vrốp (Sergei Lavrov) kêu gọi ban lãnh đạo Ai Cập cũng như toàn thể xã hội "thể hiện tinh thần trách nhiệm dân tộc cao và làm mọi việc cần thiết để bình ổn tình hình cũng như đảm bảo hòa bình trong nước".

Ngày 30-1, Mỹ đã bắt đầu tổ chức sơ tán người dân nước này khỏi Ai Cập. Nhiều nước châu Á, trong đó có Ô-xtrây-li-a, Phi-líp-pin, Hàn Quốc, Nhật Bản..., đã cảnh báo người dân không nên đến Ai Cập trong lúc này. Phi-líp-pin đang thu xếp chỗ nương náu tạm thời đề phòng trường hợp hàng nghìn người lao động nước này tại Ai Cập cần sơ tán. Hãng hàng không Korean Air của Hàn Quốc đã ngừng các chuyến bay tới Ai Cập, trong khi Bộ Ngoại giao nước này cũng tạm đóng cửa một trường học của Hàn Quốc tại Ai Cập và thông báo Đại sứ quán Hàn Quốc tại Ai Cập đang lên kế hoạch sơ tán công dân Hàn Quốc trong trường hợp cần thiết.

Trước các diễn biến tại Ai Cập, Quốc vương A-rập Xê-út Áp-đu-la (Abdullah) đã gọi điện thoại bày tỏ sự ủng hộ đối với ông Mu-ba-rắc, đồng thời chỉ trích "những thế lực can thiệp vào tình hình an ninh và ổn định của Ai Cập". Tổng thống Pa-le-xtin Ma mút Áp-bát (Mahmud Abbas) cũng gọi điện cho ông Mu-ba-rắc và bày tỏ tình đoàn kết với Ai Cập, hy vọng nước này sẽ vượt qua tình trạng bất ổn hiện nay một cách an toàn.