19 tuổi đoạt giải văn học Czech

Qua tác phẩm Ngựa trắng, Rồng vàng, tác giả đã viết về sự phân biệt chủng tộc và cuộc sống của cộng đồng người Việt tại Czech. Chủ tịch Hội đồng giám khảo Ivan Binar nhận xét chất lượng văn của cô gái 19 tuổi này đã khiến nhiều tác giả người bản xứ phải ghen tị. Bên cạnh đó, cuốn sách sử dụng nhiều từ ngữ Việt Nam, mô tả những truyền thống của người Việt, giúp người đọc hiểu rõ hơn về cộng đồng tương đối hướng nội này.

Hội đồng giám khảo cũng bị cuốn hút bởi cách diễn đạt khôn khéo, ngắn gọn, sử dụng đúng mực ngôn ngữ đời thường, thái độ dám nhìn thẳng vào cuộc sống cũng như sẵn sàng nói lên kinh nghiệm của bản thân. Đó là những lý do khiến ban giám khảo quyết định trao giải cho Phạm Thị Lan, thế hệ thứ 2 của di dân gốc Việt, để góp phần làm phong phú thêm văn hóa viết của CH Czech cũng như nền văn học đương đại của nước này.

Bên cạnh việc mô tả cuộc sống hằng ngày của cộng đồng người Việt, truyện Ngựa trắng, Rồng vàng còn phản ánh bi kịch của người gốc Việt khi phải đương đầu với bọn đầu trọc bản xứ. Nạn phân biệt chủng tộc diễn ra thường xuyên, trở thành một phần đời sống của người Việt tại Czech. Tác phẩm còn miêu tả cảnh đốt cửa hàng người Việt, tệ tham nhũng và tình trạng giới chức nhà nước làm nhục người khác. Tác phẩm cũng cho thấy sự nản lòng của tác giả, khi ngay cả những người Czech từng giúp đỡ họ trước kia cũng đã quay lưng lại với họ. Ngoài đời thật, tác giả cùng gia đình đã lên kế hoạch chuyển sang Mỹ sống sau nhiều năm bám trụ tại Đông Âu.

Có tổng cộng 77 tác phẩm tham gia tranh giải thưởng lần này, gồm nhiều thể loại như lịch sử, viễn tưởng, phiêu lưu mạo hiểm, trinh thám. Phạm Thị Lan là tác giả gốc nước ngoài đầu tiên giành được giải thưởng danh giá này. Cô còn là người trẻ nhất đoạt giải từ trước đến nay. Ngoài phần thưởng trị giá 50.000 korun (50 triệu đồng VN), tác giả còn nhận được sự hỗ trợ để xuất bản cuốn sách trên. 

Theo Thanhnien