Có được những thành tích này phải kể đến công lao không nhỏ của phong trào khuyến học - khuyến tài và những người đầu tiên đóng góp vào phong trào khuyến học của xã như ông Lê Văn Lực, Phó Bí thư Đảng ủy xã. Năm 1999, khi Hội Khuyến học xã được thành lập, ông Lê Văn Lực là một trong những người đầu tiên tham gia vào Ban Chấp hành Hội nhiệm kỳ I. Nhiệm kỳ II ông được bầu là Chủ tịch Hội Khuyến học xã. Tuy sức khỏe không tốt, điều kiện gia đình cũng còn nhiều khó khăn nhưng ông Lực luôn hoàn thành tốt các nhiệm vụ, là người cán bộ được nhân dân tin yêu và là một Chủ tịch Hội năng nổ, nhiệt tình, trách nhiệm. Ông được Trung ương Hội Khuyến học tặng Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp khuyến học.
Ông Lê Văn Lực kể lại: Khi Hội Khuyến học xã được thành lập, toàn xã mới chỉ có 355 hội viên với 12 chi hội nông thôn và 3 chi hội trường học, những người đầu tiên trong Ban Chấp hành Hội đã phải đến từng thôn xóm để vận động và giải thích cho mọi người hiểu về ý nghĩa của phong trào khuyến học. Trước hết là vận động để bà con quan tâm đến việc học tập của con em mình, không để con em bỏ học trong mọi hoàn cảnh, sau đó là vận động mọi người dân tham gia ủng hộ Quỹ khuyến học để Hội có quỹ hoạt động, phát thưởng, động viên, giúp đỡ những học sinh nghèo, có hoàn cảnh khó khăn trong xã.
Để làm được điều này, ông đã tham mưu với Đảng ủy, chính quyền để vận động tất cả các hội, đoàn thể, chi bộ Đảng trong xã cùng vào cuộc và đảng viên phải là những người đi đầu trong phong trào khuyến học - khuyến tài; các thôn khi xây dựng hương ước cũng đưa tiêu chí khuyến học là một trong những tiêu chí quan trọng để phấn đấu. Ban chấp hành cũng đã bàn bạc và đưa ra phương thức xây dựng quỹ là kêu gọi sự đóng góp của các doanh nghiệp, con em xa quê. Bản thân ông Lực đi đến từng doanh nghiệp, viết thư ngỏ cho con em quê hương đang làm ăn ở xa. Đối với công tác vận động hội viên, Ban chấp hành Hội đã vận động hội viên, các hội, đoàn thể làm nòng cốt. Nhờ đó đã thành lập được chi hội khuyến học của Hội đồng hương Sơn Lai tại Hà Nội và 2 chi hội dòng họ, 1 chi hội Trạm y tế, nâng tổng số hội viên lên gần 1.000 người, trong đó 40% đảng viên của xã là hội viên khuyến học.
Có thể nói, Sơn Lai là một trong những đơn vị mạnh trong phong trào khuyến học của huyện Nho Quan. Hàng năm, Quỹ khuyến học của xã đã phát thưởng cho gần 300 giáo viên và học sinh có thành tích trong giảng dạy và học tập; thưởng cho những học sinh thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng… Số dư Quỹ hằng năm lên đến 40 triệu đồng.
Nhiệm kỳ III, ông Lực không tham gia vào Ban Chấp hành Hội khuyến học của xã, tuy nhiên ông tâm sự: "Tôi luôn cảm thấy mình cần phải có trách nhiệm với sự nghiệp giáo dục của xã. Với vai trò của một Phó Bí thư Đảng ủy xã, tôi mong muốn góp nhiều công sức hơn nữa cho phong trào khuyến học - khuyến tài của xã. Bởi tôi nhận thấy rằng, quê hương muốn phát triển thì việc đầu tiên là phải ưu tiên cho giáo dục. Chính lớp trẻ với hành trang tri thức mới là những người chủ thực sự của tương lai".
Nguyễn Thơm - Phạm Trường