Nông dân Ninh Bình bắt nhịp chuyển đổi số

Những “nông dân số” tạo dựng giá trị cao cho nông sản

Câu chuyện khởi nghiệp thành công của anh Đinh Văn Hợp, Chủ trang trại dưa lưới ở thôn 3, xã Phú Long (Nho Quan) là một điển hình cho sự chuyển mình này. Với 7 năm theo đuổi đam mê nông nghiệp hiện đại và kiên trì với mô hình trồng dưa lưới vàng công nghệ cao, anh Hợp không chỉ tạo việc làm cho lao động địa phương mà còn thu lợi nhuận gần 1 tỷ đồng mỗi năm.

Bí quyết của anh nằm ở sự nhạy bén với khoa học công nghệ, dám đầu tư và ứng dụng các kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất. Từ việc kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm, dinh dưỡng cho cây trồng, tưới tự động đến quản lý sâu bệnh đều được anh Hợp thực hiện một cách khoa học và chính xác nhờ các thiết bị và phần mềm hỗ trợ. Cùng với đó, việc bán hàng qua mạng xã hội khi dưa đến kỳ thu hoạch giúp trang trại tiêu thụ sản phẩm được nhanh hơn, người tiêu dùng được sử dụng dưa tươi, an toàn.

Anh Đinh Văn Hợp chia sẻ: Ứng dụng công nghệ số giúp tôi quản lý trang trại một cách tối ưu, giảm thiểu rủi ro và nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Đây là con đường tất yếu để nông nghiệp phát triển bền vững trong thời đại ngày nay.

Anh Đoàn Văn Ba, Chi hội trưởng Chi hội nghề nghiệp trồng và chế biến tinh bột sắn dây an toàn, xã Yên Sơn (thành phố Tam Điệp) cũng đã nhanh nhạy bắt nhịp công nghệ số về dán tem truy xuất nguồn gốc trong sản xuất, bán hàng qua mạng xã hội cho sản phẩm sắn dây ta củ dài, lá to-một loại nông sản tiêu biểu của địa phương, mang lại giá trị cao, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Ngoài bán sản phẩm của gia đình, anh Ba còn hỗ trợ thu mua sắn thương phẩm của các hộ nông dân trong xã về chế biến và tiêu thụ. Mỗi năm, anh Ba bán khoảng 17 tấn bột sắn dây, trừ chi phí thu lãi trên 300 triệu đồng.

Anh Đoàn Văn Ba cho biết: Việc ứng dụng tem truy xuất nguồn gốc đã giúp sản phẩm sắn dây của chúng tôi tạo được uy tín trên thị trường, người tiêu dùng dễ dàng kiểm tra được nguồn gốc và chất lượng sản phẩm. Không riêng anh Hợp, anh Ba, nhiều doanh nghiệp, HTX và người dân trên địa bàn tỉnh đang chủ động ứng dụng CĐS vào sản xuất nông nghiệp. Toàn tỉnh có 348 HTX (212 HTX dịch vụ nông nghiệp và 136 HTX chuyên ngành); 323 tổ hợp tác lĩnh vực nông nghiệp. Một số HTX đã ứng dụng công nghệ cao, liên kết hoạt động chế biến, sản xuất, tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp.

Tuy nhiên chưa có nhiều mô hình nông nghiệp công nghệ cao được triển khai ứng dụng. Phần lớn các HTX chưa quan tâm, tích cực, chủ động tiếp cận, ứng dụng công nghệ số, các nền tảng số phục vụ CĐS trong ngành nông nghiệp. Những kết quả ban đầu đã cho thấy sự thay đổi tích cực trong nhận thức và hành động, tạo tiền đề quan trọng cho sự phát triển của nền nông nghiệp công nghệ cao tại Ninh Bình.

Nỗ lực “số hóa” tư duy cho nông dân

Nhận thức rõ tầm quan trọng của CĐS, tỉnh đã triển khai nhiều chương trình, kế hoạch hành động cụ thể. Bên cạnh các chính sách hỗ trợ từ Trung ương, tỉnh đã ban hành các chính sách đặc thù như hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giai đoạn 2021- 2025.

Đến nay, 100% huyện, thành phố đã kiện toàn bộ máy và tổ chức đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP theo quy định, cho thấy sự quyết tâm trong việc thúc đẩy phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại. Các chính sách hỗ trợ ứng dụng công nghệ số như tem truy xuất nguồn gốc, xây dựng mô hình khoa học kỹ thuật cũng được triển khai mạnh mẽ.

Đặc biệt, chính sách hỗ trợ sản phẩm OCOP xếp hạng sao theo Nghị quyết số 32/2022/NQ-HĐND ngày 15/7/2022 của HĐND tỉnh, mức hỗ trợ đối với sản phẩm 3 sao là 75 triệu đồng/sản phẩm, 4 sao là 85 triệu đồng/sản phẩm, 5 sao là 100 triệu đồng/sản phẩm, đã tạo động lực lớn cho các chủ thể sản xuất nâng cao chất lượng sản phẩm và ứng dụng công nghệ vào quy trình sản xuất. Đến hết năm 2024, toàn tỉnh có 209 sản phẩm OCOP thuộc 130 chủ thể được xếp hạng, trong đó có 142 sản phẩm hạng 3 sao, 67 sản phẩm hạng 4 sao, vượt mục tiêu đến năm 2025 đã đề ra.

Để đưa công nghệ số đến gần hơn với người nông dân, các cấp Hội Nông dân trong tỉnh đóng vai trò nòng cốt trong công tác tuyên truyền và vận động.

Đồng chí Lê Văn Vượng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Yên Sơn (thành phố Tam Điệp) chia sẻ: Hội Nông dân xã Yên Sơn xác định CĐS là nhiệm vụ then chốt để nâng cao đời sống và thu nhập cho nông dân. Chúng tôi đã triển khai nhiều hoạt động như tuyên truyền trực tiếp tại các buổi sinh hoạt chi hội, tổ chức các lớp tập huấn về ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp, tận dụng các kênh truyền thông như hệ thống truyền thanh, mạng xã hội để lan tỏa thông tin.

Chúng tôi cũng khuyến khích các mô hình nông dân sản xuất giỏi đi đầu trong ứng dụng công nghệ số để làm gương cho những người khác. Tuy nhiên, trình độ nhận thức và kỹ năng sử dụng công nghệ của một bộ phận bà con còn hạn chế, cùng với tâm lý ngại thay đổi và chi phí đầu tư ban đầu cao là những rào cản không nhỏ. Để vượt qua, chúng tôi tập trung tuyên truyền dễ hiểu, “cầm tay chỉ việc”, đồng thời tìm kiếm các nguồn hỗ trợ để giảm bớt gánh nặng chi phí cho nông dân.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng chú trọng xây dựng hạ tầng số và hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý nguồn gốc, chất lượng, an toàn thực phẩm và kết nối cung cầu nông sản; cấp mã số vùng trồng cho các sản phẩm chủ lực; phối hợp tổ chức giới thiệu và sử dụng các ứng dụng của sàn thương mại điện tử nhằm cung cấp cho HTX, tổ hợp tác, hộ nông dân, hộ sản xuất, kinh doanh công cụ bán hàng tập trung, kết nối đa kênh, tương tác nhiều chiều nhằm giải quyết các vấn đề khó khăn trong tiêu thụ nông sản, giúp bà con nông dân kết nối sản phẩm tới tận tay người tiêu dùng với giá cả hợp lý và mang lại lợi nhuận cao; tổ chức tập huấn cho cán bộ Hội, HTX, tổ hợp tác, chi, tổ hội nghề nghiệp, hộ gia đình về phương thức kinh doanh qua thương mại điện tử, công nghệ thông tin...

Đây là những bước đi quan trọng để xây dựng một nền nông nghiệp minh bạch, an toàn và có khả năng cạnh tranh trên thị trường. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự chủ động của người nông dân và những chính sách hỗ trợ kịp thời, Ninh Bình đang vững bước trên hành trình xây dựng một nền nông nghiệp thông minh, hiện đại, xứng tầm với thời đại công nghệ số, góp phần nâng cao giá trị nông sản và đời sống của người nông dân.